Monique Merrill, Matt Simons
(VNTB) – Lần thứ hai, một thẩm phán liên bang đã ban hành lệnh tạm thời chặn các nỗ lực của chính phủ nhằm ngăn chặn việc tiếp nhận người tị nạn.
Những người biểu tình giơ cao các biểu ngữ ủng hộ người tị nạn trên các bậc thang của Tòa án Quận Tây Washington của Hoa Kỳ tại Seattle vào thứ Ba, ngày 25 tháng 2. Thẩm phán Quận Hoa Kỳ Jamal N. Whitehead đã ban hành lệnh tạm thời chặn một lệnh hành pháp đình chỉ chương trình tái định cư người tị nạn của quốc gia. (Kendra Leon Barrionuevo/Courthouse News)
SEATTLE (CN) — Nỗ lực đóng cửa chương trình tái định cư người tị nạn của chính quyền Trump, ngay cả sau khi một tòa án liên bang đã ban hành lệnh tạm thời (lệnh tạm thời là lệnh của tòa án trước khi có phán quyết sau cùng, được đưa ra nhằm duy trì hiện trạng và tránh những tác hại có thể xảy ra cho một bên cho đến khi vụ kiện được xử xong, chú thích của người dịch), đã bị cản trở một lần nữa khi một thẩm phán liên bang tại Seattle đã ban hành lệnh tạm thời thứ hai vào thứ Hai, yêu cầu chính phủ khôi phục các hợp đồng với các cơ quan tị nạn.
“Mặc dù Chính phủ có quyền quyết định đáng kể trong việc quản lý USRAP (United States Refugee Admissions Program – Chương trình Tiếp nhận người Tị nạn Hoa Kỳ) , nhưng quyền này không mở rộng đến việc từ bỏ các nghĩa vụ theo luật định hoặc khiến chương trình này ngưng hoạt động”, thẩm phán viết.
Trong lệnh dài 37 trang của mình, Thẩm phán Tòa án cấp Quận Hoa Kỳ Jamal N. Whitehead đã ra lệnh cho Nhà Trắng khôi phục tất cả các thỏa thuận hợp tác trước đó đã bị chấm dứt theo lệnh hành pháp và tiếp tục cấm chính phủ thực thi các lệnh chấm dứt tài trợ đã ra lệnh trước đó.
Thẩm phán cho biết việc Nhà Trắng đột ngột chấm dứt các thỏa thuận đã tồn tại hàng thập kỷ mà không có lời giải thích hợp lý có thể cấu thành hành động tùy tiện và thiếu cân nhắc không thể chấp nhận được.
“Tòa án thừa nhận rằng biện pháp khắc phục như vậy là phi thường nhưng kết luận rằng cần thiết để ngăn chặn thiệt hại vĩnh viễn và duy trì nguyên trạng trong khi các bên tranh tụng về bản chất của vụ kiện này”, Whitehead cho biết.
Vụ án xoay quanh Chương trình Tiếp nhận Người tị nạn Hoa Kỳ, một hiệp hội gồm các cơ quan liên bang và các tổ chức phi lợi nhuận hợp tác với nhau để xác định những người tị nạn đủ điều kiện, tiếp nhận họ vào Hoa Kỳ và sau đó hỗ trợ họ tái định cư.
Vào tháng 1 năm 2025, Tổng thống Donald J. Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp có tiêu đề “Điều chỉnh lại Chương trình Tiếp nhận Người tị nạn của Hoa Kỳ”.
Sắc lệnh này đã phá bỏ cơ sở hạ tầng của chương trình và việc tiếp nhận người tị nạn vào Hoa Kỳ đã bị đình trệ, khiến một số người tị nạn bị mắc kẹt giữa chừng và các tổ chức giúp tái định cư người tị nạn không có kinh phí.
Vào tháng 2, thẩm phán do cựu Tổng thống Joe Biden chỉ định đã ban hành lệnh cứu trợ tạm thời cho các nguyên đơn — ba cơ quan hỗ trợ người tị nạn thuộc các tôn giáo và chín nguyên đơn cá nhân cho rằng việc đình chỉ các hợp đồng vi phạm thẩm quyền của Quốc hội trong việc ban hành luật nhập cư.
Nhưng chỉ vài giờ sau lệnh của thẩm phán vào tháng 2, lệnh này đã ngăn chặn việc thực thi Sắc lệnh hành pháp 14163, Bộ trưởng Ngoại giao Marco Rubio đã bắt đầu chấm dứt mọi thỏa thuận hợp tác của cơ quan tái định cư đối với các dịch vụ tiếp nhận và tái định cư trong nước và tất cả trừ một thỏa thuận về hỗ trợ xử lý ở nước ngoài.
Chính phủ tuyên bố rằng việc chấm dứt là kết quả của các cuộc xem xét mà Bộ Ngoại giao bắt đầu vào ngày 21 tháng 2 năm 2025, theo chỉ đạo của Ngoại trưởng Rubio. Ông Rubio chỉ đưa ra một lý do duy nhất cho việc chấm dứt: các thỏa thuận “không phù hợp với các ưu tiên của cơ quan (Bộ Ngoại Giao, chú thích của người dịch) nữa”.
Vị thẩm phán đã ban hành phán quyết mới nhất của mình để đảo ngược các hành động của Ngoại trưởng Rubio, mà ông cho rằng đe dọa sẽ khiến lệnh cấm đầu tiên trở nên “vô hiệu”.
Bộ Ngoại giao bảo vệ quyền đơn phương chấm dứt các thỏa thuận hợp tác của mình vì không có luật nào yêu cầu họ phải tham gia vào các thỏa thuận ngay từ đầu.
Tuy nhiên, Whitehead tuyên bố rằng theo Đạo luật Thủ tục Hành chính, tòa án phải tuyên bố các hành động của cơ quan là tùy tiện hoặc thất thường là vô hiệu. Do đó, vì Bộ Ngoại giao không cung cấp các sự kiện để chứng minh cho các quyết định chấm dứt của mình, nên thẩm phán cho biết ông có toàn quyền tuyên bố các lệnh chấm dứt là vô hiệu. (nhấn mạnh bởi người dịch)
Vị thẩm phán cũng tuyên bố rằng những người tị nạn có nguy cơ phải chịu những tổn hại không thể khắc phục được nếu không có lệnh cấm tiếp theo, viện dẫn lý do họ không thể tiếp cận chương trình tị nạn, tình trạng gia đình tị nạn bị chia cắt kéo dài, các cơ quan tái định cư không thể thực hiện các chức năng cốt lõi của mình và các cuộc khủng hoảng tiền mặt khác nhau mà các cơ quan này phải trải qua do đột nhiên thiếu kinh phí.
Thẩm phán đã ra lệnh cho các luật sư của chính phủ nộp báo cáo tình hình nêu chi tiết những nỗ lực của họ trong việc tuân thủ lệnh cấm sơ bộ trước ngày 31 tháng 3 năm 2025.