VNTB – Cuối năm nhớ lại chuyện cũ…

Thới Bình

(VNTB) – Các đại án tham nhũng trong mấy năm gần đây, người ta không còn thấy bóng dáng của các nhà báo chuyên phanh phui tiêu cực nữa…

Từ vụ PMU 18 đến vụ Việt Á, cho thấy rất rõ một điều là khi báo chí ‘một màu’, thì đó chỉ còn là nền báo chí của công cụ minh họa, nói một chiều, và dĩ nhiên ở đây là rất nhiều bên cùng sẽ lãnh hậu quả.

Từ chiều 1-5-2008, tin tức liên quan đến hai phóng viên Nguyễn Văn Hải (báo Tuổi Trẻ) và Nguyễn Việt Chiến (báo Thanh Niên) đã được liên tiếp gửi qua Yahoo của giới báo chí Sài Gòn. Hồi ấy, có blogger nhận xét, đây là vụ “động đất tại làng báo”.

“Họ sai lầm chứ họ không phạm tội”: đó là ý kiến chung của giới biên tập viên vì ở đây rất rõ là nếu có “động cơ phạm tội” thì không gì khác ngoài nhiệt huyết của giới cầm bút khi phanh phui những ổ tham nhũng trong bối cảnh báo chí luôn chịu áp lực của những “định hướng tuyên truyền” được Tuyên giáo Trung ương đưa ra hàng tháng và mỗi tuần đều tổ chức họp kiểm điểm chung tất cả các báo khu vực miền Nam tại 79 Nguyễn Đình Chiểu, quận 3, TP.HCM.

Giờ thì thêm một năm sắp đi qua. Những nhà báo liên quan vụ PMU 18 hồi nào giờ hầu hết người thì nghỉ hưu, người thì rời báo chí nhà nước, nhưng ký ức của thời gian bị ‘gọi mời’ với đe dọa tù tội thì đúng là rất khó quên vì đầy thấm thía của một quãng đời cầm bút dấn thân vì lý tưởng (!?).

Sau khi nhà báo Nguyễn Văn Hải bị khởi tố, bắt tạm giam, ông Lê Hoàng – Tổng biên tập báo Tuổi Trẻ khi ấy đã nhanh chóng lên tiếng: “Phóng viên nội chính bao giờ cũng thể hiện tinh thần dấn thân và chấp nhận khó khăn, nguy hiểm nhiều hơn đồng nghiệp. Vì thế cũng cần sự chia sẻ của các cơ quan chức năng. Tôi e rằng việc khởi tố này sẽ tạo ra tâm lý bất an, sự chùn bước trước tiêu cực, trước cái xấu trong những người làm báo.

Tôi đã đích thân ra Hà Nội để làm việc với một số cơ quan chức năng liên quan nhằm có sự hiểu nhau hơn, có nhiều thông tin rõ ràng hơn trong vụ việc này. Việc khác là tôi đến thăm gia đình Hải. Đó là sự san sẻ, chăm sóc đương nhiên giữa đồng nghiệp khi gặp khó khăn. Và là lời khẳng định của báo Tuổi Trẻ rằng Hải là một nhà báo tốt, một người tốt với xã hội”.

Ông Nguyễn Quốc Phong – Phó Tổng biên tập Báo Thanh Niên cũng cho biết: “Việc khởi tố phóng viên Nguyễn Việt Chiến của báo Thanh Niên xuất phát từ việc hiểu lầm mà tôi không hiểu tại sao. Chúng tôi chỉ nói là Bùi Tiến Dũng “chạy án”, dúi tiền cho 40 nhân vật quan trọng…”. (Sau vụ này, ông Phong bị thu hồi thẻ nhà báo, nghỉ việc).

Tình tiết vụ án PMU 18 nếu mang so với những đại án gần đây thì quá không là gì, chỉ là dạng ‘ruồi, muỗi’ về bạc tiền mà các tham quan đã trao – nhận.

Vết mờ của vụ án PMU 18 mà danh sách các nhà phóng viên bị mời điều tra, thật ra không phải là chuyện đánh bạc rồi hối lộ nhau để mong bao che như diễn biến tại phiên tòa, mà chủ yếu được hỏi về việc báo chí nhận nguồn tư liệu ở đâu để viết về những vụ đầu tư đất đai, lăng tẩm… của thứ trưởng thường trực Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Việt Tiến.

Ngày 29-3-2006, thứ trưởng Nguyễn Việt Tiến bị tạm đình chỉ công tác để kiểm điểm làm rõ các dấu hiệu vi phạm pháp luật trong vụ án tại PMU 18. Ngày 4-4-2006, ông bị tạm đình chỉ sinh hoạt Đảng, 24 giờ sau đó bị khởi tố, bắt tạm giam. Sau hai năm vướng vòng lao lý, bị truy cứu trách nhiệm với 3 tội danh là cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, cuối tháng 3 ông Tiến được Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đình chỉ điều tra và miễn truy cứu trách nhiệm hình sự.

Về sau, có tin giải thích rằng vì ông Nguyễn Việt Tiến được cho rằng ngấp nghé ghé kế nhiệm Bộ trưởng Đào Đình Bình nên bị… đánh. Sau vụ PMU 18, khi ông Hồ Nghĩa Dũng đường hoàng nhận chức Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải thì ông Nguyễn Việt Tiến được trả quyền tự do. Lần này thì dư chấn bắt bớ, kỷ luật PMU 18 với cánh báo chí quá nặng nề (7 nhà báo bị kỷ luật thu hồi thẻ) nên báo chí cũng lơ luôn chuyện “Hoàng Đèo Cả” – chủ đầu tư xây dựng hầm đèo Cả, cải tạo, nâng cấp và mở rộng hầm Hải Vân… chính là em trai ruột của ông Hồ Nghĩa Dũng.

Anh làm bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, em trai được chỉ định làm thầu cầu đường BOT, nên cũng dễ hiểu vì sao ở Việt Nam đi đâu cũng thấy trạm thu phí…

Nói thêm, thời điểm đó sở dĩ báo chí phải vạ lây vì trong cuộc đua kế nhiệm quyền lực, có tin tướng công an Cao Ngọc Oánh cũng được ‘cơ cấu’, và rồi vụ án PMU 18 xảy ra, giấc mộng công hầu gãy ngang…

Hai tuần lễ hơn nữa, nhiều khả năng nhân sự chính trường lại xáo động. Mà thôi, mọi chuyện đã có Đảng và nhà nước lo rồi…

Giáng sinh 2024 cận kề. Xin chúc mừng tất cả thêm một năm cùng lây lất sống mòn sắp đi qua…