Tác giả: Lien Hoang
(VNTB) – Những điều cấm kỵ về Chiến tranh Việt Nam và chế độ độc đảng làm dấy lên làn sóng phẫn nộ trên mạng xã hội xung quanh Fulbright
Trường đại học do Hoa Kỳ tài trợ tại Việt Nam cho biết những cáo buộc rằng trường cho phép nói về việc thay đổi chế độ ở quốc gia độc đảng này đang đe dọa làm suy yếu quan hệ song phương giữa hai nước.
Các cuộc tấn công “bạo lực” nhằm vào trường đã xuất hiện trên mạng xã hội, Đại học Fulbright Việt Nam cho biết hôm thứ Sáu, sau khi tin đồn về việc trường này bị cáo buộc tham gia “vào các hoạt động thúc đẩy ‘cách mạng màu’ ở Việt Nam” lan truyền. Trường gọi những tin đồn này là “vô lý” và “vô căn cứ”. Trong đó có cả sự phẫn nộ của những người có thể có liên hệ với chính phủ Việt Nam. Họ chỉ trích phát biểu của một cựu viên chức trường đại học về việc người Mỹ cũng phải chịu đau khổ trong Chiến tranh Việt Nam.
Kể từ khi thành lập vào năm 2016, Đại học Fulbright Việt Nam đã nhận được sự hỗ trợ cấp cao từ cả Việt Nam và Hoa Kỳ, hai quốc gia ngày càng gần gũi hơn trong bối cảnh căng thẳng với Trung Quốc. Hai quốc gia đang chuẩn bị kỷ niệm một năm ngày nâng cấp quan hệ trong tuần này, cũng như kỷ niệm 50 năm ngày kết thúc chiến tranh vào năm 2025.
Nhưng ngôi trường trẻ tuổi này đã phải đối mặt với căng thẳng hiện sinh ngay từ khi mới thành lập. Trong khi Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và Joe Biden ca ngợi đây là trường đại học độc lập, phi lợi nhuận đầu tiên của Việt Nam và du khách ra về với ấn tượng về văn hóa tranh luận phê phán, bắt nguồn từ truyền thống của các trường cao đẳng nghệ thuật tự do, thì chính phủ Việt Nam lại không chấp nhận chỉ trích — đặc biệt là về hệ tư tưởng cộng sản của đảng cầm quyềnmà tất cả sinh viên đại học đều phải học.
Việt Nam đã mở cửa thương mại, trở thành điểm đến của chuỗi cung ứng và cho phép truy cập vào phần lớn internet trong những thập kỷ gần đây, nhưng vụ bê bối của Đại học Fulbright Việt Nam đã chạm đến hai điều cấm kỵ mà Hà Nội muốn kiểm soát: chiến tranh và bất đồng chính kiến.
Trong tâm điểm của cơn bão truyền thông xã hội hiện tại là một video của kênh Truyền Hình Quốc Phòng vài tuần trước. Có những người bình luận trực tuyến phàn nàn rằng lễ tốt nghiệp của Đại học Fulbright Việt Nam không có cờ Việt Nam và cảnh báo về “các cuộc cách mạng màu”.
Người dẫn chuyện cho biết điều này khiến người dân địa phương nhớ lại khoảnh khắc cách đây nhiều năm khi một viên chức Fulbright nhận xét rằng sinh viên, sau khi xem một bộ phim tài liệu, nhận ra rằng ngoài người Việt Nam, người Mỹ cũng đã phải chịu đau khổ trong cuộc xung đột kết thúc vào năm 1975.
Nhà trường cho biết, đáp lại đoạn video này là những cáo buộc “có tính chỉ trích” và “thô tục” đã lan truyền trên mạng xã hội trong những tuần gần đây. Trong khi đó trường Đại học Fulbright Việt Nam cũng phủ nhận trường là “công cụ của bất kỳ chính phủ nước ngoài nào”.
Thông tin sai lệch “đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng khi cộng đồng Fulbright chúng tôi bị xúc phạm uy tín và tổn thương tinh thần một cách bất công“, Chủ tịch Scott Fritzen cho biết trong thư ngỏ vào thứ Sáu. “Với vai trò quan trọng của Trường Đại học Fulbright Việt Nam trong mối quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ, những thông tin sai lệch này còn có nguy cơ gây ảnh hưởng đến mối quan hệ song phương mà các thế hệ lãnh đạo của cả hai nước đã bền bỉ xây dựng trong suốt bốn thập niên qua.“.
Ông cho biết nhà trường đang làm việc với các nhà chức trách để điều tra ” về chiến dịch đưa tin sai lệch và cả các đe dọa có tính bạo lực.”
Không rõ tại sao những phát biểu về chiến tranh lại nổi lên vào thời điểm này, nhưng Tung Ngo, một nhà báo người Việt, đã viết trong một dòng tweet trên X rằng các nguồn tin giấu tên cho biết chiến dịch bôi nhọ bị cáo buộc là kết quả của “những nỗ lực phối hợp với sự tham gia của Lực lượng 47, lực lượng dư luận viên của Việt Nam”. Ông cho biết lực lượng này có tới “ hàng nghìn quân”. Dư luận viên đăng bài đăng trên mạng thường để kích động người dân.
Nói về vụ việc này, Bộ Ngoại giao đã cho biết họ hoan nghênh Đại Học Fulbright Việt Nam. Đây là “thành tựu hợp tác giáo dục giữa Việt Nam và Hoa Kỳ” góp phần vào
“sự phát triển quan hệ hữu nghị, hợp tác đang ngày càng phát triển giữa Việt Nam và Hoa Kỳ”.
Đây không phải là lần đầu tiên trường Fulbright Việt Nam bị chỉ trích vì sự tức giận dai dẳng về chiến tranh. Trường Fulbright đã bị phản đối ở Việt Nam và nước ngoài vào năm 2016 khi bổ nhiệm Bob Kerrey làm chủ tịch vì ông Kerry đã thừa nhận ông từng tham gia thảm sát thường dân trong chiến tranh.
Hôm nay, Đại học Fulbright Việt Nam cho biết họ cung cấp hỗ trợ tài chính cho hầu hết sinh viên nhờ sự hỗ trợ từ các nhà hảo tâm cũng như của chính phủ Việt Nam và Hoa Kỳ. Hai bên đã nâng cấp quan hệ lên quan hệ đối tác chiến lược toàn diện năm 2023 khi Biden đến thăm Hà Nội.
Mặc dù bắt nguồn từ quan hệ đối tác kinh tế của Harvard, Fulbright nhấn mạnh sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ chính phủ Việt Nam. Trường được thành lập thông qua quyết định của thủ tướng, đang xây dựng một khuôn viên trường trên mảnh đất do chính phủ tặng và đã tiếp đón nhiều viên chức, khi họ còn là sinh viên hoặc khi họ tham gia chương trình đào tạo lãnh đạo tại Hoa Kỳ.
________________________
Nguồn:
Nikkei Asia Review – U.S.-backed Vietnam university condemns rumors it foments ‘color revolution’