Đoàn Hưng Quốc
Facebook hồi tháng 10/2020 đã thông báo một Ủy Ban Giám Sát độc lập gồm 20 nhà báo, giáo sư đại học, luật gia cùng nhà tranh đấu cho nhân quyền như một “Tòa Án Tối Cao” để quyết định về các trường hợp người sử dụng khiếu nại tài khoản bị đóng một cách bất công. Nếu Ủy Ban Giám Sát đồng ý với bên khiếu nại thì Facebook sẽ tái mở tài khoản rồi sau đó xét lại để thay đổi nguyên tắc điều hành của chính công ty.
Quyết định này của Facebook không khỏi nhằm tránh né búa rìu dư luận và sự soi mói của các chính trị gia trong thời gian gần đây, nhưng đồng thời mở cánh cửa cho những người bất đồng chính kiến ở Việt Nam khiếu nại về các tài khoản bị xóa một cách oan sai.
Theo thông báo trên trang nhà của Ban Giám Sát:
1. Người sử dụng trước hết phải khiếu nại với chính công ty Facebook sau khi tài khoản bị đóng cửa.
2. Sau khi Facebook thông báo quyết định cuối cùng người khiếu nại chỉ có 15 ngày để gởi hồ sơ lên Ủy Ban Giám Sát
3. Ủy Ban Giám Sát sẽ chọn lựa hồ sơ khiếu nại dựa trên luật pháp của từng quốc gia (thay vì dựa vào các chuẩn mực quốc tế như của Liên Hiệp Quốc)
4. Nếu đơn khiếu nại được chọn để cứu xét Ủy Ban Giám Sát sẽ ra quyết định trong vòng 90 ngày sau đó.
Một quyết định của Ủy Ban Giám Sát sẽ bị theo dõi nhiều là trường hợp tài khoản của Donald Trump bị đóng cửa, và theo Facebook sẽ mang tính cách bó buộc cho công ty.
Tuy Facebook là một công ty tư nhân vì lợi nhuận nhưng chịu áp lực của dư luận quốc tế nên đây là một tin tức mà người sử dụng Facebook ở Việt Nam cần nên theo dõi để khai thác.
*****
[ads_color_box color_background=”#f7ebeb” color_text=”#444″]
Helle Thorning-Schmidt, đồng chủ tịch hội đồng quản trị và là cựu thủ tướng Đan Mạch cho biết ban giám sát không sửa chữa nhanh chóng hoặc đưa ra một giải pháp toàn diện’ mà là để “đưa ra một cuộc kiểm tra độc lập quan trọng về cách tiếp cận kiểm duyệt của Facebook đối với một số vấn đề nội dung quan trọng nhất”.
Facebook đã phải đối mặt với sự giám sát gắt gao về cách thức thực thi các quy tắc nội dung riêng trong thời gian bầu cử tổng thống Hoa Kỳ năm 2020 trong cách xử lý thông tin sai lệch, can thiệp nước ngoài và ngôn từ thù hận. Trong khi một số người chỉ trích Facebook không xóa đủ nội dung, thì 3/4 người Mỹ tin rằng các trang web truyền thông xã hội như Facebook cố tình kiểm duyệt các quan điểm chính trị mà họ không tán thành, theo một Nghiên cứu của Pew hồi tháng 9.
Những cáo buộc kiểm duyệt này được đưa ra khi Facebook cố gắng tự làm người bảo vệ tự do ngôn luận và ngăn chặn nỗ lực điều chỉnh nội dung trên Facebook của các nhà lập pháp. Mặc dù sẽ không quyết định bất kỳ trường hợp nào trước cuộc bầu cử, nhưng Ban Giám sát sẽ ưu tiên các trường hợp gây rủi ro đáng kể đối với nhân quyền hoặc quyền tự do ngôn luận, ví dụ như các nhà hoạt động tin rằng họ đã bị kiểm duyệt hoặc các bài đăng có thể bị cho là ngôn ngữ thù hận.
Sự ra mắt của hội đồng quản trị cũng diễn ra sau nhiều tháng bị chỉ trích vì quá chậm trễ trong việc bắt đầu hoạt động, quá hạn chế về phạm vi và quá thân thiết với Facebook. Giờ đây, hội đồng quản trị và các thành viên đang phải nỗ lực rất nhiều để khẳng định sự độc lập của họ và chứng minh rằng họ không giúp đỡ Facebook.
Cơ sở ban đầu
Giám đốc điều hành Facebook Mark Zuckerberg lần đầu tiên đưa ra ý tưởng về một ban giám sát vào tháng 4 năm 2018. Facebook sau đó đã cung cấp 130 triệu USD để thiết lập một quỹ tín thác độc lập và giúp lựa chọn các thành viên hội đồng quản trị. Tuy nhiên, hội đồng quản trị có nhân viên riêng, độc lập với Facebook, người giám sát việc phân bổ quỹ và quản lý quy trình kháng cáo.
Kể từ tháng 5, các thành viên hội đồng đã họp qua Zoom để tìm ra cách phân công, cân nhắc và xét xử các vụ việc.
Họ đã được đào tạo về các tiêu chuẩn cộng đồng của Facebook – quy tắc về nội dung được phép – và tham gia vào bảng mô phỏng năm người để diễn tập cách họ cân nhắc từng trường hợp và viết ra các quyết định dự thảo bằng cách sử dụng hệ thống quản lý trường hợp do Facebook xây dựng.
Chi tiết làm việc
Vào tháng 9, Facebook đã giới thiệu cho NBC News phiên bản đầu tiên của công cụ quản lý hồ sơ được xây dựng cho hội đồng quản trị, bao gồm một bảng điều khiển các kháng nghị do người dùng gửi để các thành viên hội đồng có thể chỉ định và chọn các trường hợp để xem xét. Facebook cũng có thể gửi các trường hợp lên hội đồng quản trị, bao gồm nội dung gây tranh cãi.
Mỗi trường hợp, do người dùng gửi thông qua trang web của Ban Giám sát, bao gồm mục đã bị xóa, lập luận do người dùng viết về lý do tại sao mục đó nên được để lại, cùng với một số dữ liệu nội bộ của Facebook như số người đã xem nội dung và chính sách nào vi phạm đối với nội dung đó.
Sau khi hội đồng đã chọn một trường hợp, một hội đồng gồm năm thành viên hội đồng sẽ xem xét bằng chứng và viết ra các cân nhắc và quyết định của họ, kết hợp tài liệu từ các chuyên gia về vấn đề bên ngoài nếu có liên quan.
Trong quá trình kiểm tra, có những lần các thành viên hội đồng lưu ý rằng quyết định của họ có thể ảnh hưởng đến mô hình kinh doanh của Facebook.
[/ads_color_box]
_______________
Tham khảo:
1. https://oversightboard.com/