VNTB- Không phải niềm tin, đó là sự minh bạch
Anh Văn
(VNTB) – Trong khi minh bạch chưa được anh thực hiện như đúng lời hứa, thì người ta có quyền nghi ngờ về số tiền của họ đã được sử dụng có đúng mục đích hay không…
Không phải niềm tin, đó là sự minh bạch.
MC Phan Anh đóng tài khoản facebook lại, giữa lúc ồn ào về chuyện hơn 21 tỷ đồng trong tài khoản của anh có được sử dụng đúng mục đích.
Là một người nổi tiếng với hashtag #dungimlang, MC. Phan Anh đã làm động lòng lương tri của người Việt khi bảo vệ quyền “tự do ngôn luận” trước mũi dùi tấn công của những người cùng tham gia chương trình 60 phút mở. Anh càng nổi tiếng hơn, khi đứng ra kêu gọi hỗ trợ đồng bào lũ lụt và chia sẻ ủng hộ 500 triệu đồng cho vấn đề này.
MC. Phan Anh làm rất tốt – nhưng trên cơ sở niềm tin xã hội Việt Nam vào hệ thống từ thiện nhà nước đã bị phá hủy bởi những lần ăn chặn, đục khoét của không ít vị quan chức, cán bộ “thiếu tâm lẫn tầm”. Vậy là niềm tin được trao gửi cho một cá nhân gắn liền #khongimlang. Con số 500 triệu đồng nhảy lên dần 10 tỷ, rồi 21 tỷ.
Nhiều người thậm chí bày tỏ sự ủng hộ thêm, sức nóng của sự thu hút quỹ từ thiện của một cá nhân trở thành một hiện tượng không chỉ đối với báo giới trong nước, mà cả ở nước ngoài. Và nó cũng gây không ít ngạc nhiên cho chính quyền, và những “người bạn của chính quyền”.
Sức nóng lan tỏa, vấn đề đặt ra tiếp theo là minh bạch.
Không phải ai cũng đòi MC. Phan Anh minh bạch số tiền 21 tỷ đồng được bao gồm những ai quyên góp và nó đã được sử dụng như thế nào. Và dù MC. Phan Anh đã hứa hẹn sẽ đăng tải bản sao kê ngân hàng để thể hiện sự minh bạch, thì vào cái ngày hẹn đó (30/10), không có bản sao kê nào được đưa lên.
Việc chậm trễ khiến cho mọi người nghi ngờ về sự minh bạch. Có một tài khoản facebook Tú Cò khi hỏi về việc tiền đã được sử dụng như thế nào, và ngỏ ý muốn lấy lại tiền thì MC. Phan Anh lại trả lời “trớt quớt”. Điều này càng khiến cho những người “bạn của chính quyền” tìm cớ để nhóm lửa nghi ngờ.
MC Phan Anh và những người bạn tiếp tục lập ra một trang web lấy tên “tuthiendelamgi.com” nhằm “cung cấp cơ sở dữ liệu về hoạt động thiện nguyện tại vùng lũ của nhóm Những người bạn của Phan Anh” nhưng đến nay, sau một tuần thì “website đang trong quá trình cập nhật, vui lòng quay lại sau.”
Đặt trong hoàn cảnh là MC. Phan Anh có quá nhiều việc để làm và chưa thể lên danh sách những người ủng hộ số tiền được. Vậy thì hệ thống ngân hàng Vietcombank quá tệ hại hay sao mà khiến cho MC. Phan Anh không thể gọi hỗ trợ trong in bản sao kê và đưa lên trang cá nhân để dập tắt mọi nghi ngờ? MC. Phan Anh có thể làm điều đó, nhưng MC. Phan Anh đã không làm.
Tiếp đó, MC. Phan Anh lại tiếp tục đẩy sự nghi ngờ đi xa hơn, khi trích tặng cho Quỹ Hiểu về trái tim 2 tỷ đồng – nếu đây là tiền từ nguồn quỹ cho đồng bào lũ lụt thì điều đó có có nghĩa MC này đã sử dụng sai mục đích số tiền.
Trả lời trang tin Zing, MC. Phan Anh nhấn mạnh rằng, anh đang bị bôi nhọ. Và nếu ai không tin anh, thì có thể lấy lại tiền, cũng như mọi chuyện về minh bạch sẽ trình bày trên website.
Rõ ràng, trong hàng dài câu từ trong bài phỏng vấn, những người đã đóng góp tiền cho anh – thậm chí là cả những người không quyên góp tiền cho anh đều muốn anh phải “minh bạch” và chỉ có “minh bạch” mới là câu trả lời sâu sắc nhất. Trong khi minh bạch chưa được anh thực hiện như đúng lời hứa, thì người ta có quyền nghi ngờ về số tiền của họ đã được sử dụng có đúng mục đích hay không (đối với người góp tiền), và người “tốt” trong xã hội Việt Nam có còn tồn tại trước yếu tố kim tiền hay không (đối với những người không góp tiền). Đó là những đòi hỏi thiết thực, chứ không phải là sự “bôi nhọ” hay tìm cách đánh phá cuộc sống của anh, cũng như không phải giải quyết theo cách “có thể đòi tiền lại”. Bởi dù sao, nói như ông bà ta, “yêu nhiều nên mới đánh nhiều”, niềm tin nhiều nên đòi hỏi cũng nhiều theo.
Câu chuyện MC. Phan Anh rồi sẽ khép lại. Nhưng minh bạch vẫn sẽ là một câu hỏi lớn trong một xã hội mà niềm tin đang vỡ vụn dần.
Từ thiện để làm gì? Hẳn là “để gió cuốn đi”. Nhưng cuốn đi bằng nguồn gió trong lành, minh bạch hơn là những ngôn ngữ sáo rỗng và đầy “phẫn uất”.
Hashtag #khongimlang sẽ tuyệt vời hơn với #hayminhbach.