VNTB – Khu thương mại tự do Đà Nẵng

Sơn Trà

(VNTB) – Đà Nẵng có thể là địa phương đầu tiên được lập khu thương mại tự do của Việt Nam.

Từ điển Kinh tế học do Đại học Kinh tế Quốc dân biên soạn, viết rằng, khu vực thương mại tự do (free trade area) là hình thức hòa nhập thương mại giữa nhiều nước, trong đó các thành viên dỡ bỏ hết các hàng rào thương mại (thuế quan, hạn ngạch…) giữa họ với nhau, nhưng tất cả các nước đều tiếp tục duy trì hàng rào thương mại với các nước khác.

Mục đích của khu vực thương mại tự do là tận dụng những mối lợi từ chuyên môn hóa quốc tế, qua đó cải thiện mức sống thực tế của các nước thành viên. FTA dùng để chỉ một nhóm quốc gia cùng nhau thỏa thuận cắt giảm thuế quan và các hàng rào thương mại.

Còn khu thương mại tự do chỉ thuộc phạm vi một quốc gia, thành lập không phụ thuộc vào các quốc gia khác, mà chỉ là ý chí và hành động của chính quốc gia đó mà thôi. Theo định nghĩa của Wikipedia, thì khu thương mại tự do (Free-trade Zone) (FTZ) được xác định là một trong các loại hình đặc khu kinh tế (Special economic zone). FTZ là một vùng địa lý xác định nơi mà hàng hóa được nhập khẩu, lưu trữ, xử lý, sản xuất hoặc gia công sau đó được xuất khẩu với các quy định về hải quan đặc thù, thông thường là được miễn thuế.

Các FTZ thường được thành lập xung quanh các cảng biển, sân bay lớn và địa điểm cửa ngõ quốc gia nơi mà có nhiều lợi thế về thương mại. Ngày nay các khu thương mại tự do không chỉ thực hiện các hoạt động xuất nhập khẩu hay sản xuất hàng hóa, mà còn tập trung nhiều hơn vào các dịch vụ công nghiệp như phần mềm, hoạt động nghiên cứu và dịch vụ tài chính.

Bí thư Thành ủy Đà Nẵng – ông Nguyễn Văn Quảng nêu 6 chính sách được đề xuất mới theo thực tế của Đà Nẵng: Chính sách 1, thí điểm thành lập khu thương mại tự do thành phố Đà Nẵng gắn với Cảng Liên Chiểu và cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng.

Khu thương mại tự do thành phố Đà Nẵng là khu chức năng thực hiện các hoạt động chế xuất, logistics, thương mại – dịch vụ, kinh doanh hàng miễn thuế; là địa bàn ưu đãi đầu tư, được hưởng ưu đãi đầu tư áp dụng đối với địa bàn khu kinh tế theo quy định của pháp luật về đầu tư và hưởng một số cơ chế, chính sách đặc thù tạo động lực phát triển đột phá cho thành phố Đà Nẵng kể từ thời điểm khu thương mại tự do thành phố Đà Nẵng được thành lập.

Chính sách 2, đề xuất Quốc hội thống nhất chủ trương cho phép thực hiện thí điểm bổ sung dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ thuật gồm: trung tâm, khu hậu cần dịch vụ logistics chuyên sâu như gia công, đóng gói, phân loại, kiểm dịch, phân phối hàng hóa nội địa, quốc tế… vào danh mục dự án thu hồi đất để tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, lựa chọn nhà đầu tư.

Chính sách 3, là chính sách về cơ chế tuyển dụng, tiền lương, tiền công; miễn, giảm thuế thu nhập, hỗ trợ tài chính; cơ chế hoạt động đầu tư công cho Trung tâm tính toán hiệu năng cao để hỗ trợ cho lĩnh vực bán dẫn vi mạch và trí tuệ nhân tạo; cơ chế đặc thù về quản lý, sử dụng tài sản công; cơ chế đặc thù về đào tạo, thu hút nhân lực cho lĩnh vực bán dẫn vi mạch và trí tuệ nhân tạo.

Chính sách 4, Hội đồng nhân dân thành phố quyết định việc cho phép thành phố Đà Nẵng là địa bàn được thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) qua sử dụng công nghệ chuỗi khối (blockchain) trong quản lý và giao dịch tài sản số trên nền tảng DanangChain, trong đó token giao dịch mặc định là đồng tiền Việt Nam để thúc đẩy phát triển kinh tế số; áp dụng cho sản phẩm thủ công mỹ nghệ, OCOP (chương trình quốc gia mỗi xã một sản phẩm), tranh ảnh, sản phẩm phục vụ du khách.

Chính sách 5, Hội đồng nhân dân thành phố Đà Nẵng được xem xét, quyết định việc đầu tư mới, nâng cấp, mở rộng, phát triển tài sản kết cấu hạ tầng, trang thiết bị phục vụ phát triển khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo từ nguồn ngân sách thành phố Đà Nẵng.

Chính sách 6, Hội đồng nhân dân thành phố Đà Nẵng quyết định các chính sách hỗ trợ đầu tư đối với dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật cụm công nghiệp phù hợp với các điều kiện cụ thể của thành phố.

Tuy nhiên vẫn chưa rõ loại hình khu thương mại tự do được gọi là “mang tính thí điểm” này ở Việt Nam sẽ chịu phải định hướng “xã hội chủ nghĩa” ra sao?