VNTB: Sáng 2/4, Thứ trưởng Giao thông Nguyễn Ngọc Đông cho biết, “vụ Tập đoàn JTC đưa hối lộ vẫn đang được cơ quan chức năng Việt Nam và Nhật Bản xác minh, điều tra.” Sau khi có kết luận, các cá nhân và tổ chức sẽ bị xử lý, và số tiền hối lộ liên quan đến JTC sẽ được hoàn trả.
Sự cương quyết lần này của Bộ Giao thông là chuyện bắt buộc, khi mà trưởng đại diện Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) ông Mutsuya Mori cảnh báo Việt Nam là không được để xảy ra tham nhũng trong bất kỳ dự án ODA nào do Nhật Bản bản tài trợ nữa, nếu không Nhật Bản sẽ “dừng viện trợ” tại cuộc họp báo thường niên về ODA tổ chức ngày 1-4 tại Hà Nội.
“Tôi tha thiết mong vụ JTC là vụ cuối cùng xảy ra với các dự án ODA của Nhật Bản. Nếu có vụ thứ ba tôi nghĩ là nhân dân Nhật Bản sẽ lên tiếng buộc Chính phủ Nhật Bản dừng ODA cho Việt Nam. Nếu có vụ thứ ba sẽ ko có lối thoát”, ông Mori nói khi đề cập đến việc sử dụng vốn vay đúng mục đích và hiệu quả.
Vốn ODA Nhật Bản là một nguồn vốn cực kỳ quan trọng trong việc trợ giúp Việt Nam xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế xã hội từ năm 1992 đến nay, ước tính là 2.500 tỉ yên.
Tuy nhiên, Việt Nam vẫn là quốc gia bị đánh giá là thiếu liêm chính trong công tác quản lý, sử dụng vốn (đứng thứ 2 sau Indonesia) tại Hội nghị “Tăng cường quản trị thúc đẩy phát triển tại Việt Nam” do Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Ngân hàng Thế giới (WB) tổ chức vào sáng ngày 20/01/2015. Ngay Phó Tổng thanh tra Chính phủ Trần Đức Lượng thừa nhận, những vụ tham nhũng, gian lận trong các dự án ODA được phát hiện trong thời gian qua chủ yếu qua ‘đường vòng’.
Trước đó, vào tháng 5/2014, bốn cán bộ thuộc Tổng công ty Đường sắt VN liên quan đến cáo buộc Công ty Tư vấn giao thông Nhật Bản (JTC) đưa hối lộ bị bắt, tạm giam. Trong đó, ông Trần Quốc Đông, Phó tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam bị khởi tố về hành vi “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo điều 285 BLHS.
Cũng cần nói thêm, vào chiều ngày 31/03, tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh và Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Hiroshi Fukada đã thay mặt chính phủ hai nước ký công hàm trao đổi khoản ODA vốn vay của Chính phủ Nhật Bản dành cho Việt Nam tài khóa 2014 với giá trị khoản vay lên đến 112,414 tỉ yên (gần 19.900 tỉ đồng).
Bài liên quan: Tại cuộc họp báo của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) ngày 1.4, liên quan đến vụ Tập đoàn Tư vấn giao thông Nhật Bản (JTC) hối lộ quan chức đường sắt tại Dự án Yên Viên – Ngọc Hồi, ông Yamamoto Kenichi, Phó đại diện Văn phòng JICA cho biết, đây là lần thứ hai kể từ năm 2008 phát hiện tình trạng hối lộ trong các dự án ODA của Nhật Bản tại Việt Nam. Nhật Bản sẽ yêu cầu phía Việt Nam hoàn trả lại số tiền nhận hối lộ.
“Tôi mong đây là vụ cuối cùng bởi nếu xảy ra lần thứ ba, người dân Nhật Bản chắc chắn sẽ lên tiếng và yêu cầu Nhật Bản dừng cấp ODA cho Việt Nam”, ông Yamamoto Kenichi nói.
Trả lời về việc Nhật Bản có tiếp tục cấp ODA cho dự án Yên Viên – Ngọc Hồi nữa hay không, ông Yamamoto Kenichi cho rằng, người đưa hối lộ có lỗi chứ dự án không có lỗi. Do đó, sau khi bên Việt Nam hoàn trả khoản tiền hối lộ lại cho Nhật Bản, các chi phí thực hiện dự án sẽ tiếp tục được Nhật Bản cung cấp.
Để kiểm soát dự án này, ông Yamamoto Kenichi cho biết, JICA sẽ phối hợp với Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch-Đầu tư của Việt Nam để thành lập cơ chế giám sát. Cơ chế mới này sẽ áp dụng bên thứ ba độc lập và đưa ra các đánh giá vào bất cứ thời điểm nào trong quá trình triển khai dự án.
Về định hướng sắp tới, đại diện JICA chia sẻ sẽ tiếp tục duy trì khoản hỗ trợ như các năm trước và mong muốn các khoản vay sớm được triển khai. Đại diện cơ quan này cũng cho rằng, một số thủ tục hành chính mới của Việt Nam mất rất nhiều thời gian dẫn đến việc kí kết hỗ trợ các dự án chậm trễ.
Sáng 2.4, trao đổi với phóng viên, Thứ trưởng Giao thông Nguyễn Ngọc Đông cho biết, vụ Tập đoàn JTC đưa hối lộ vẫn đang được cơ quan chức năng Việt Nam và Nhật Bản xác minh, điều tra. Sau khi có kết luận, những cá nhân, tổ chức nhận hối lộ sẽ phải hoàn tiền và bị xử lý theo quy định.
Thứ trưởng Đông cũng cho hay, Nhật Bản vẫn tiếp tục tài trợ cho dự án đường sắt đô thị số 1 Hà Nội (Yên Viên – Ngọc Hồi), nhưng sẽ không cung cấp tài chính cho những thành phần thuộc dự án này bị phát hiện sử dụng tiền không minh bạch, không đúng mục đích.
Đầu năm 2014, báo chí Nhật Bản đưa tin Tập đoàn Tư vấn giao thông Nhật Bản (JTC) hối lộ 80 triệu Yen (782.640 USD) cho các cán bộ thuộc Tổng công ty Đường sắt VN tại dự án đường sắt đô thị số 1 Hà Nội. Cơ quan tư pháp của Nhật Bản và Việt Nam đều tiến hành điều tra sự việc. Cơ quan công an Việt Nam đã khởi tố điều tra, bắt tạm giam 4 bị can để điều tra.