VNTB – Phạm nhân có bị hạn chế quyền chăm sóc sức khỏe?

Phú Nhuận

(VNTB) –  Sức khỏe của tù nhân chính trị Lê Hữu Minh Tuấn suy kiệt trong khi trại giam liên tục ép ông “nhận tội” và không cho điều trị ở bệnh viện.

Ngày 25-8-2023, trong bản tin của Đài VOA đã dẫn lời của bà Lê Thị Hoài Tâm, chị của ông Lê Hữu Minh Tuấn, rằng: Gia đình nhận được một bức thư mà ông lén gửi ra từ trại giam.

“Tình trạng của Tuấn hiện nay rất là cấp bách. Tuấn bị bệnh nặng lắm mà bên trại không có cho Tuấn đi bệnh viện. Tình trạng là da của Tuấn bị bóc ra, từ lỗ rốn bị mủ, ghẻ lở hết cả người. Bây giờ em ấy trong tình trạng rất đau đớn, bị nhiễm trùng, nhưng không đi bác sĩ được thì gia đình rất lo lắng”.

Vào ngày 26-06-2023, một văn thư phản hồi của chính quyền Việt Nam gửi đến Văn phòng Cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc (OHCHR) cho biết ông Lê Hữu Minh Tuấn đang thụ án tù ở trại giam Xuyên Mộc với “tình trạng sức khỏe bình thường”.

Cả hai luật sư từng tham gia bào chữa cho ông Lê Hữu Minh Tuấn là Nguyễn Văn Miếng và Đặng Đình Mạnh hiện đang ở Hoa Kỳ, và chưa rõ hai ông có động thái gì trong lên tiếng về tình trạng pháp lý về quyền được chăm sóc sức khỏe của người tù Lê Hữu Minh Tuấn.

Điều 55 Luật thi hành án hình sự 2019 quy định về chế độ chăm sóc y tế đối với phạm nhân như sau: Phạm nhân được hưởng chế độ phòng, chống dịch bệnh. Trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự công an cấp huyện phối hợp với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cấp huyện hoặc bệnh viện quân đội nơi trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự công an cấp huyện đóng tổ chức khám sức khỏe cho phạm nhân.

Phạm nhân bị ốm, bị thương tích thì được khám bệnh, chữa bệnh và điều trị tại cơ sở y tế của trại giam, trại tạm giam hoặc tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của nhà nước nơi gần nhất.

Trường hợp phạm nhân bị bệnh nặng hoặc thương tích vượt quá khả năng điều trị của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đó thì được chuyển đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tuyến trên để điều trị; trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự công an cấp huyện phải thông báo cho thân nhân hoặc đại diện của người đó biết để phối hợp chăm sóc, điều trị. Chế độ ăn, cấp phát thuốc, bồi dưỡng cho phạm nhân do cơ sở khám bệnh, chữa bệnh chỉ định.

Trại giam, cơ quan thi hành án hình sự công an cấp tỉnh, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu phối hợp với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tuyến huyện, tuyến tỉnh, bệnh viện quân đội xây dựng hoặc bố trí một số buồng riêng trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh để điều trị cho phạm nhân. Việc quản lý, giám sát phạm nhân trong thời gian điều trị tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh do trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự công an cấp huyện chịu trách nhiệm.

Đối với phạm nhân có dấu hiệu mắc bệnh tâm thần, bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình, trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự công an cấp tỉnh đề nghị Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án quân sự cấp quân khu nơi phạm nhân chấp hành án phạt tù trưng cầu giám định pháp y tâm thần.

Khi có kết luận giám định là người đó mắc bệnh tâm thần, bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi thì Chánh án Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Chánh án Tòa án quân sự cấp quân khu nơi phạm nhân chấp hành án ra quyết định tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù và áp dụng biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh đối với người đó.

Khoản 2 Điều 9 Nghị định 133/2020/NĐ-CP: Phạm nhân khi đến cơ sở giam giữ, bị bệnh, bị thương tích được khám bệnh, chữa bệnh và điều trị tại cơ sở y tế của cơ sở giam giữ phạm nhân. Trường hợp phạm nhân bị bệnh nặng hoặc thương tích vượt quá khả năng điều trị thì thủ trưởng cơ sở giam giữ phạm nhân quyết định trích xuất đến cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tuyến trên là tuyến huyện hoặc tuyến tỉnh, bệnh viện cấp quân khu để điều trị.

Trường hợp vượt quá khả năng điều trị của bệnh viện tuyến tỉnh, bệnh viện cấp quân khu thì theo chỉ định của thủ trưởng cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đó, thủ trưởng cơ sở giam giữ phạm nhân báo cáo cơ quan quản lý thi hành án hình sự thuộc Bộ Công an xem xét, quyết định việc điều trị tiếp theo; đồng thời phải thông báo cho thân nhân hoặc đại diện của phạm nhân đó biết để phối hợp chăm sóc, điều trị.

Chế độ ăn, cấp phát thuốc, bồi dưỡng cho phạm nhân điều trị tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh ngoài cơ sở giam giữ phạm nhân do cơ sở khám bệnh, chữa bệnh chỉ định.

Như vậy, với tối thiểu những quy định trên, cần thiết ở đây là gia đình của ông Lê Hữu Minh Tuấn cần kiên trì lên tiếng đấu tranh cho quyền được chăm sóc sức khỏe theo luật định đối với ông Lê Hữu Minh Tuấn.