VNTB – Các binh đoàn kinh tế và những tướng lãnh không trường lớp
Nguyễn Nam
(VNTB) – Tại phiên tòa chiều 19-5, cựu thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nguyễn Văn Hiến nói mình được đào tạo về quân sự 9 năm, nhưng chưa từng qua trường lớp quản lý kinh tế nào.
Theo ông Hiến, những nội dung liên quan đến kinh tế, đất đai là do Thường vụ Đảng ủy quân chủng quyết. Đầu năm 2006, khi TP.HCM đề nghị các khu đất ở Tôn Đức Thắng cần chỉnh trang đô thị, giám đốc Công ty Hải Thành khi đó nắm được chủ trương này nên đề xuất Thường vụ Đảng ủy Quân chủng hải quân, và được Thường vụ Đảng ủy đồng ý đưa các khu đất này vào làm kinh tế.
Theo ông Hiến, thời điểm đó Quân chủng hải quân cũng có nhu cầu nâng cao đời sống cán bộ, chiến sĩ vì anh em rất kham khổ. “5 lần họp thường vụ và đều quyết định đưa các khu đất này vào làm kinh tế. Rất tiếc đáng ra phải báo Bộ Quốc phòng nhưng chúng tôi rất sai khi không báo cáo, không xin phép cấp trên”.
Một đồng phạm là Bùi Như Thiềm, cựu trưởng phòng kinh tế Quân chủng hải quân, nói trước tòa rằng ông chỉ tham gia thương thảo, đàm phán và kết quả thương thảo, đàm phán báo cáo phó tư lệnh Quân chủng hải quân phụ trách về tài chính, kinh tế và được Thường vụ Đảng ủy giao phụ trách các dự án này. Ông Thiềm thừa nhận “lần đầu tiên trong đời” tiếp xúc các dự án này nhưng lại không kiểm tra năng lực của đối tác.
Cả ông Nguyễn Văn Hiến và Bùi Như Thiềm trong vụ án làm ăn kinh tế dính tới tài sản góp vốn là bất động sản do quân đội đang quản lý, đều “Tôi chưa từng qua trường lớp quản lý kinh tế nào” (1)
Câu hỏi đặt ra là vì sao chưa qua trường lớp kinh tế, nhưng các tướng lãnh quân đội vẫn được cấp trên phân công quản lý kinh tế?
Có thể tìm phần nào lý giải qua những lời tuyên bố tại hội nghị sơ kết phong trào thi đua 200 ngày chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ XI (nhiệm kỳ 2020-2025) tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, tổ chức tại TP.HCM ngày 19-5-2020.
“Xác định được những người dám đương đầu với khó khăn thách thức, dám đi vào chỗ ‘chết’ để tìm ra con đường sống – đó chính là giá trị của phong trào thi đua”, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh tại hội nghị nói trên. (2)
Tâm thế của những người cộng sản như tướng Hiến ở hôm qua, như ông Nhân ở hôm nay đều chung ý chí của các phong trào thi đua được phát động trong toàn Đảng, toàn Quân.
Tháng 11-2017, trong phiên thảo luận của Quốc hội về Luật Quốc phòng sửa đổi ngày 24-11, các quan chức quân đội Việt Nam khẳng định mục đích đầu tiên của việc quân đội làm kinh tế là “gia tăng sức mạnh quân sự, sức mạnh quốc phòng, từ đó gia tăng sức mạnh quốc gia”. Tại phiên họp Quốc hội, Bộ trưởng Quốc phòng Ngô Xuân Lịch nói việc quân đội làm kinh tế là “thực hiện nhiệm vụ tham gia sản xuất, xây dựng kinh tế là thể chế hóa chủ trương, quan điểm của Đảng và cụ thể hóa Điều 68 của Hiến pháp năm 2013”
Tuy nhiên, ghi nhận ý kiến đa chiều trên báo chí Việt Nam thời điểm đó đã cảnh báo khó có thể đánh giá được hiệu quả kinh tế của những đóng góp của quân đội, đặc biệt trong tình trạng “rất thiếu minh bạch” của các dự án kinh tế do quân đội thực hiện. (3)
Thời điểm thảo luận về Luật Quốc phòng sửa đổi ở Quốc hội tháng 11-2017, thì trong 21 tập đoàn, tổng công ty được thống kê, có 9 tướng quân đội giữ chức Chủ tịch/Tổng Giám đốc, bao gồm: 1 Thượng tướng, 6 Thiếu tướng và 2 Chuẩn đô đốc. Ở nhiều tổng công ty, chức vụ Chủ tịch, Tổng giám đốc có khi lại được quân nhân có cấp bậc Đại tá nắm giữ.
Với hàng loạt vụ án đang bắt đầu những giai đoạn xét xử khác nhau có yếu tố tham gia làm ăn của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an tại TP.HCM, Đà Nẵng, cho thấy cần có những đánh giá độc lập về hiệu quả của chức năng làm ăn kiếm tiền để nuôi quân như lời của cựu đô đốc hải quân Nguyễn Văn Hiến.
____________
Chú thích:
(3) https://plo.vn/thoi-su/bo-doi-lam-kinh-te-phai-hoc-ong-ban-ben-canh-chung-ta-739502.html