Phạm Lê Đoan
(VNTB) – “Có trí tuệ mới có kỷ cương”
Ngày 29-11-2022, phiên bế mạc Đại hội đại biểu Phật giáo toàn quốc lần thứ IX tại Hà Nội đã cử hành lễ suy tôn Trưởng lão hòa thượng Thích Trí Quảng lên ngôi vị Pháp chủ Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam – lãnh đạo tối cao về Đạo pháp và Giới luật theo quy định của Hiến chương giáo hội.
Một năm trước, ngày 1-12-2021, Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh họp phiên đặc biệt, đồng thanh suy cử Trưởng lão hòa thượng Thích Trí Quảng đảm nhiệm ngôi vị Quyền Pháp chủ. Hội nghị kỳ 6 – khóa VIII (31-12-2021) đã nhất tâm suy tôn ông lên ngôi vị Quyền Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Ngay sau khi được suy cử, tân Đệ tứ Pháp chủ Thích Trí Quảng đã ban đạo từ, trong đó có đoạn:
“Có trí tuệ mới có kỷ cương. Có trí tuệ chúng ta mới thấy cái gì đáng làm, đáng nói để tạo sự đoàn kết trong giáo hội. Từ đó, xây dựng một cương lĩnh lãnh đạo từ trên xuống dưới. Mọi người chẳng những ở bên ngoài mà ở trong lòng cũng hòa hợp trong giáo pháp của đức Phật.
Cho nên, trí tuệ và kỷ cương quan trọng nhất, có hai thứ đó thì chúng ta mới phát triển bền vững được. Phát triển mạnh mà kỷ cương kém thì đó là điều nguy hiểm vô cùng.
Cho nên tôi kỳ vọng tăng, ni và phật tử trong đại hội này, mỗi người chúng ta cảm thấy trách nhiệm của mình, những việc đã làm tốt, sống tốt thì tiếp tục phát triển; những điều chưa tốt thì khắc phục, sửa chữa… để trở thành những nhân tố tốt trong giáo hội, trong xã hội”.
Lý lịch trích ngang của Trưởng lão hòa thượng Thích Trí Quảng cho biết ông xuất gia tu học từ năm 10 tuổi tại miền Nam Việt Nam ở Phật học đường Nam Việt – chùa Ấn Quang. Từ năm 1960 – 1964, ngài làm giảng sư ở các tỉnh miền Nam.
Từ năm 1965 – 1972, ngài du học tại đại học Rissho, Tokyo (Nhật Bản). Giai đoạn 1973 – 1975, ngài là Vụ trưởng Vụ Phiên dịch và Trước tác thuộc Tổng vụ Hoằng pháp Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất. Từ năm 1975 – 1981, ngài là Tổng vụ trưởng Tổng vụ thanh niên thuộc Viện Hóa đạo Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất.
Tháng 11-1981, ngài là thư ký đoàn Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất tham dự Hội nghị Thống nhất Phật giáo Việt Nam, thành viên Ban soạn thảo Hiến chương.
Sau Hội nghị Thống nhất Phật giáo Việt Nam, phía Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất đã rút lui, không tham gia vào tổ chức này nữa. Lúc đó, ngài tiếp tục ở lại tham gia Ban thường trực Hội đồng trị sự, đảm nhiệm Trưởng ban Hoằng pháp Trung ương (1981 – 2007).
Từ 1998 đến tháng 6-2022, ngài là Trưởng ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam TP.HCM. Từ 1989 – 11-2022, ngài kiêm nhiệm Tổng biên tập báo Giác Ngộ.
Giai đoạn năm 2002 – 2017, ngài đồng thời là Phó chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam, Trưởng ban Phật giáo Quốc tế Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Các chức danh kiêm nhiệm khác từ năm 2017 đến trước tháng 11-2022 của ngài: Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP.HCM; Phó Pháp chủ Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam; Giám luật Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam; Chủ tịch Hội đồng Giám luật thuộc Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam; Quyền Pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam.
Nhìn lại chặng đường hoằng pháp của ngài, cho thấy điểm nổi bật rất đáng lưu tâm đó là thời gian ngài còn sinh hoạt dưới ngôi nhà chung có tên Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất.
Theo đó, sau khi đất nước thống nhất, trong bối cảnh xã hội mới, để duy trì hoạt động tu học của Phật tử, đặc biệt là Phật tử trẻ, với vai trò là Tổng vụ trưởng Tổng vụ Thanh niên Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất, ngài Thích Trí Quảng đã chủ trương tập hợp các em thanh thiếu nhi đến chùa Ấn Quang sinh hoạt trong tinh thần đạo Phật phù hợp với tuổi trẻ.
Công việc ban đầu của các em là đảm trách việc dâng hoa cúng dường nhân dịp Đại lễ Phật đản. Về sau, các em được học giáo lý và thực hiện thời khóa tụng kinh tại tổ đình Ấn Quang, gắn kết cùng nhau hình thành nên chúng Ngọc Nữ – chúng đầu tiên của Đạo tràng Pháp Hoa, gồm các em lứa tuổi từ mẫu giáo cho đến lớp một. Không lâu sau đó, chúng thứ hai ra đời mang tên La Hầu La gồm các em có độ tuổi lớn hơn.
Với số lượng khiêm tốn ban đầu khoảng trên dưới 40 em từ đồng ấu đến thiếu niên dưới sự dẫn dắt của ngài, các em ngày một thích thú thực hiện thời khóa tụng kinh Pháp Hoa 7 quyển một cách trang nghiêm; có em thuộc lòng một quyển, ba quyển cho đến cả bộ. Điều đặc biệt là học lực của các em có tiến bộ rõ nét, tạo thiện cảm với những người xung quanh và cảm hóa được bố mẹ cùng tham gia sinh hoạt với đạo tràng.
Đạo tràng Pháp Hoa dần dần hình thành với mọi lứa tuổi, mọi thành phần trong xã hội, mỗi người đến với Đạo tràng theo một duyên khác nhau, đó chính là nguyên nhân để các chúng lần lượt ra đời. Không chỉ phát triển ở trong nước, đạo tràng Pháp Hoa còn được truyền bá ra hải ngoại, qua những đệ tử của Hòa thượng sáng lập, sống và làm việc tại một số quốc gia như Mỹ, Pháp, Anh, Đức, Canada, Úc, …
Giờ thì ngài là tân Pháp chủ đời thứ tư của Giáo hội Phật giáo Việt Nam. Liệu “tinh thần đạo Phật phù hợp với tuổi trẻ” hôm nay có được “chấn hưng” như điều mà ngài từng rất thành công khi còn là Tổng vụ trưởng Tổng vụ Thanh niên Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất?