VNTB – Tiền điện tử do Ngân Hàng Trung Ương phát hành ( phần 2)
TS Nguyễn Văn Chữ
(VNTB) – Tiền điện tử e-CNY có thể trở thành vũ khí tiền tệ sát thương để thay thế vị thế Mỹ kim bằng Nhân dân tệ
Ước đoán trong quốc nội
Tại quốc nội, người viết ước đoán rằng ngoài những cách sử dụng e-CNY trong lãnh vực kinh tế như các thể chế dân chủ, Đảng Cộng Sản (ĐCS) Trung Quốc (TC) và giới lãnh đạo TC sẽ còn dùng e-CNY để̉ kiểm soát người dân trong các lãnh vực xã hội và chính trị nữa. Hiển nhiên, khi CBDC thay thế tiền giấy và đồng tiền kim loại thì ĐCS và lãnh đạo TC có thể thu thập tất cả tin tức nên có thể kiểm soát mọi sinh hoạt kinh tế của tất cả các đơn vị kinh tế trong xã hội một cách chặt chẽ và toàn diện hơn.
Với nhiều tin tức về các nghiệp vụ được thanh khoản bằng tiền giấy hay đồng tiền kim loại trước đây, các chính thể độc tài có thể ban hành các đạo luật để truy tố dân sự và hình sự hóa một số các hoạt động kinh tế để trù dập thành phần bất đồng chính kiến với các tội danh thật hay ngụy tạo; kết thúc bằng các hình phạt dân sự vô lý hay những bản án tù, tiền định, dài hạn theo nhu cầu của đảng cầm quyền thay vì tội danh của bị cáo. Đây là văn hóa của các chính thể độc tài.
Nguy hại hơn nữa là tại TC, các hình phạt từ các tội danh thật hay ngụy tạo sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến điểm tín dụng xã hội (social credit) của “bị can” mà các cá nhân với điểm tín dụng xã hội xấu gần như chắc chắn sẽ bị đẩy ra ngoài lề xã hội vì thành phần này sẽ không còn cơ hội kinh tế để lo cho cuộc sống; thậm chí còn không có cơ hội lập gia đình vì mấy ai muốn lập gia đình với người hôn phối không thể tìm việc làm, không thể mua nhà, v.v…
Ước đoán trên quốc tế
Thao túng đồng Nhân dân tệ
Một trong các mặt trận của cuộc chiển 100 năm để giành ngôi độc bá quyền lãnh đạo thế giới từ Mỹ của TC là mặt trận về tiền tệ. Trận đánh đầu của mặt trận này là TC thao túng tiền tệ để giữ báo giá trực (/gián) tiếp của hối suất giữa Nhân dân tệ (nội tệ) và Mỹ kim (ngoại tệ) trên thị trường ngoại hối tại TC thấp (/cao) để gia tăng xuất cảng, giảm nhập cảng, hầu cải tiến hoạt động kinh tế vĩ mô bất chính và TC khá thành công trong trận này. Chu, Hiệp, Lộc, (2021, trang 23) lập luận rằng Mỹ và đồng minh không am tường văn hoá TC cũng như những bất ổn trên thế giới trong gần ba thập niên qua; cùng lúc với làn sóng thay đổi tư duy kinh tế và chính trị trong xã hội Mỹ (Chương 7), đưa đến sai lầm cho rằng khi nền kinh tế phát triển TC sẽ dân chủ hóa, dẫn đến kết quả là các chính sách về TC mà họ thực thi sai lạc nên không mang lại kết quả mong muốn. Đây là một trong những lý do để TC tiếp tục thao túng tiền tệ và nhiều hành vi trịch thượng khác đưa đến cuộc thương chiến MỸ-TRUNG hôm nay.
Đưa đồng Nhân dân tệ vào rổ tiền tệ cơ bản của đồng SDRs của IMF
IMF (International Financial Institution) là một trong hai cơ sở tài chính quốc tế được cộng đồng thế giới thành lập tại Bretton Woods, New Hampshire, USA vào tháng 7 năm 1944 để giúp tái xây dựng các nền kinh tế bị tàn phá bởi thế chiến thứ hai và đẩy mạnh hợp tác kinh tế thế giới (Ngân hàng Thế giới – World Bank là cơ sở thứ hai). Vai trò chính của IMF là đẩy mạnh hợp tác kinh tế thế giới mà một trong các đòi hỏi của trách nhiệm này là trợ giúp quân bình hay ổn định cán cân mậu dịch giữa các hội viên của IMF. Để thi hành trách nhiệm này, IMF, vào năm 1969 triển khai đồng SDR (Special Drawing Right) như là một đơn vị tiền tệ dự trữ quốc tế, mà hiện thời giá trị của đơn vị tiền tệ tệ dự trữ này được chiết tính dựa trên giá trị tương đương với Mỹ kim và tỷ trọng của năm đơn vị tiền tệ, được tóm lược trong Bảng 2.
Là một niềm hảnh diện cho một quốc gia cũng như một sự công nhận của cộng đồng quốc tế về sức mạnh kinh tế của quốc gia đó khi đơn vị tiền tệ của nó được cộng vào rổ của SDR. Do điều kiện kinh tế, chính trị, văn hoá tiêu cực của cộng đồng thế giới, nêu trên, và hành tung của một số đồng minh của Mỹ trở thành kẻ “phá đám”, với Tứ Đại Cải Cách theo 9 giáo điều tôn vinh cóp nhặt tài sản trí tuệ (Chu, Hiệp, Lộc, 2021, trang 25-26), nền kinh tế TC đạt được mức độ đồng quy nhanh chóng, từ một nền kinh tế trung ương hoạch định sơ cứng lạc hậu thành một cường quốc kinh tế.
Với sức mạnh kinh tế, và người viết ước đoán rằng với mục đích tranh giành độc bá quyền với Mỹ, TC đã thúc đẩy và Hội đồng Quản trị của IMF không có chọn lựa nào khác hơn là biểu quyết đưa đồng Nhân dân tệ vào rổ của SDR vào ngày 30 tháng 11 năm 2015, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 10 năm 2016. Hội đồng Quản trị cũng quyết định vào thời điểm đó tỷ trọng của mỗi loại tiền tệ, liệt kê trong Bảng 2. Và, số lượng của mỗi đơn vị tiền tệ trong rổ SDR (liệt kê trong Bảng 2) được chiết tính dựa trên hối suất trung bình giữa mỗi đơn vị tiền tệ đó và Mỹ kim trong ba tháng (từ ngày 1 tháng 7 đến ngày 30 tháng 9 năm 2016) để tương ứng với tỷ trọng đã được Hội đồng Quản trị của IMF biểu quyết. Đây là một chiến thắng nữa trong mặt trận về tiền tệ của cuộc chiến 100 năm để giành ngôi độc bá quyền lãnh đạo thế giới từ Mỹ của TC.
Biến e-CNY thành vũ khí tiền tệ sát thương để thay thế vị thế Mỹ kim bằng Nhân dân tệ
Vai trò của tiền tệ trong hỗ tương giữa một độc bá quyền và quyền bá chủ trong thời đại toàn cầu hoá là đơn vị tiền tệ của độc bá quyền đương nhiên là đơn vị tiền tệ dự trữ của hầu hết các quốc gia khác; và, vị thế của đơn vị tiền tệ của một độc bá quyền là đơn vị tiền tệ dự trữ của hầu hết các quốc gia khác sẽ bảo vệ quyền bá chủ của độc bá quyền; hỗ tương theo chiều ngược lại là quyền bá chủ sẽ bảo vệ độc bá quyền về mặt kinh tế. Do đó, về chiến lược, một quốc gia đối thủ muốn thay thế đương kim độc bá quyền phải tìm mọi cách đưa đơn vị tiền tệ của mình thành đơn vị tiền tệ dự trữ trên thế giới.
Dù hiểu rằng ước đoán (conjecture) chỉ là ước đoán; tuy nhiên, người viết ước đoán rằng trong điều kiện chính trị và kinh tế thế giới hiện nay, sau khi thành công đưa đồng Nhân dân tệ thành một trong 5 đơn vị tiền tệ cấu phần của rổ tiền tệ quy định giá trị của SDR; TC, qua dự án Một Vành Đai, Một Con Đường, sẽ tận dụng quyền lực mềm hầu biến e-CNY thành một vũ khí sát thương để đẩy đồng Mỹ kim ra khỏi vị thế của đơn vị tiền tệ dự trữ của hầu hết các quốc gia, đã và đang được dùng làm đơn vị tiền tệ để thanh khoản hơn 80 % các tác nghiệp ngoại thương hàng ngày trên thế giới, trong mặt trận kinh tế của cuộc chạy đua một thế kỷ để thay Mỹ lãnh đạo thế giới.
Như đã trình bày trên đây, khi tiên phong thay đồng Nhân dân tệ duới dạng tiền giấy và đồng tiền kim loại bằng e-CNY, TC phải triển khai một mạng lưới điện toán phức tạp nối kết tất cả các tác vụ kinh tế giữa tất cả cá nhân, doanh nghiệp, toàn bộ hệ thống của thị trường tài chính, và ngân hàng (infrastructure for financial sector). Công trình triển khai này đòi hỏi chi phí tài chính, kỹ thuật điện toán và thời gian mà không phải bất cứ quốc gia nào cũng có thể thành tựu. Tuy nhiên, khi đã được triển khai thì mạng lưới này có thể sửa đổi (modify) để áp dụng tại một nền kinh tế khác tương đối dễ dàng và ít tốn kém cả về tài chính cũng như thời gian. Trong khi đó, nhiều quốc gia dân chủ khắp mọi nơi, ngay cả Mỹ, cũng đang ráo riết triển khai những mạng lưới điện toán cho CBDC của họ. Để không phải lập lại nhiều lần, xin được dùng cụm từ “mô hình TC” để chỉ mạng lưới điện toán cho e-CNY do TC triểnn khai, và “mô hình DC” để chỉ mạng lưới điện toán cho CBDC do Mỹ và các quốc gia dân chủ khai triển trong những dòng sau đây.
Những khác biệt không thể phản biện giữa các quốc gia dân chủ so với các quốc gia độc tài là tự do báo chí/ ngôn luận, ngành tư pháp độc lập, nhân quyền và dân quyền được tôn trọng. Cũng do hệ quả cuả các khác biệt này, các mạng lưới điện toán trong mô hình DC chỉ có thể thu thập dữ liệu giới hạn để quản trị thị trường tài chính và thanh khoản thương vụ. Trong khi đó, các thể chế độc tài không những không bị các giới hạn trên mà luôn có nhu cầu theo dõi để nhận diện những cá nhân hay đoàn thể bất đồng chính kiến để đàn áp, trù dập hầu bảo vệ chế độ, mà dữ liệu từ các tác vụ thương mại là nguồn tin tức quan trong cho các mục tiêu xã hội và chính trị. Do đó, ngoài các dữ liệu cần để quản trị thị trường tài chính và thanh khoản thương vụ, mô hình TC còn thu nhặt các dữ liệu cho mục tiêu xã hội và chính trị. Kết quả tất yếu là mô hình TC sẽ có khả năng thu hút và hấp dẫn các chế độ độc tài hơn là mô hình DC tương tự như các khoản cho vay cuả kế hoạch Một Vành Đai, Một Con Đường (BRI) từ TC so với các khoản cho vay từ các định chế tài chính quốc tế và các quốc gia dân chủ phát triển.
Do đó, trong phong trào rao giảng nhu cầu thay thế tiền giấy hay đồng tiền kim loại bằng Tiền điện tử của Ngân hàng Trung ương, TC sẽ có thế thượng phong lôi cuốn, cưỡng bách, và hối lộ dưới nhiều hình thức tinh vi (là việc đương nhiên) khiến cho nhiều “quốc gia đối tác” đã tham gia hay rơi vào bẫy nợ của BRI; cũng như các thể chế độc tài, nhất là các thể chế độc tài bất bình khi bị các chính quyền dân chủ tố cáo hành tung tham nhũng hay vi phạm nhân quyền, như Saudi Arabia, hay Phi Luật Tân (đặc biệt là nếu con trai của cố TT Ferdinand Marcos, Ferdinand “Bongbong” Marcos, Jr. đắc cử TT trong cuộc bầu cử sắp đến) chẳng hạn.
Người viết ước đoán rằng TC sẽ triệt để khai thác lợi điểm này (dù vô cùng bất chính và vô đạo đức) để thành lập một liên minh bao gồm những quốc gia áp dụng một biến dạng nào đó của mô hình TC, được TC trợ giúp triển khai, hay cung cấp, và nối kết với mạng lưới điện toán của TC; do TC lãnh đạo. Trên vị thế lãnh đạo này, TC sẽ tích cực và không ngừng nghỉ lôi cuốn, khuyến khích, cưỡng bách, và hối lộ các thành viên cuả liên minh dùng Nhân dân tệ để thanh khoản các nghiệp vụ ngoại thương với nhau qua mạng lưới điện toán; đồng thời sẽ dùng mọi phương tiện kinh tế, chính trị và quân sự (như TC đã và đang làm) để gia tăng hội viên của liên minh, nhất là các quốc gia có kim ngạch xuất cảng cao về các nhu yếu phẩm, nhiên/nguyên liệu, và năng lượng, v.v… Và, khi liên minh lớn mạnh, TC còn có thể lôi cuốn, khuyến khích, cưỡng bách, và hối lộ các thành viên cuả liên minh để đòi các quốc gia không thành viên thanh khoản số sản phẩm mà họ nhập cảng từ các quốc gia thành viên bằng Nhân dân tệ.
Nếu thành công, kế hoạch trên, TC sẽ gia tăng vai trò của đồng Nhân dân tệ như là một đơn vị tiền tệ dự trữ quốc tế và trong thanh khoản cho các tác nghiệp ngoại thương hàng ngày trên thế giới. Và, qua thời gian, đồng Nhân dân tệ sẽ dần thay thế vai trò của Mỹ kim hiện là đơn vị tiền tệ dự trữ quốc tế và trong thanh khoản cho các tác nghiệp ngoại thương hàng ngày trên thế giới. Do đó, qua thời gian, đồng Nhân dân tệ sẽ dần thay thế vai trò của Mỹ kim như các giáo điều chỉ đạo của Tứ Đại Cải Cách của TC, theo nhận định của Chu, Hiệp, Lộc, (2021, trang 25-26). Tuy nhiên, “để cho một quốc gia trở thành lãnh đạo, nhiều quốc gia khác phải tin tưởng và cho phép quốc gia đó lãnh đạo”, do đó TC sẽ vướng phải nhiều khó khăn để có thể vượt mặt Hoa Kỳ khi họ vẫn liên tiếp làm mất lòng tin của quốc tế qua những mưu mẹo lừa dối bị phanh phui và các lời tuyên bố của lãnh đạo không đi đôi với việc làm của họ.
Tóm lược và và ước vọng
Những dòng trên đây bắt đầu bằng cố gắng phản biện lập luận rằng CBDC là một phần để chống lại các đồng tiền Blockchain/crypto của tư nhân. Tiếp theo, người viết trình bày ba suy tư/ước đoán, theo cảm tính, sau đây: thứ nhất, ảnh hưởng đến tác vụ ấn hành tiền tệ của ngân hàng trung ương khi chuyển sang CBDC; thứ hai, CBDC và việc điều tiết thị trường trong các nền kinh tế dưới thể chế khác biệt; và sau cùng, ước đoán rằng TC sẽ biến e-CNY thành vũ khí sát thương trong trận kế tiếp để cố đẩy đồng Mỹ kim ra khỏi vị thế của đơn vị tiền tệ dự trữ của hầu hết các quốc gia trên thế giới và là đơn vị tiền tệ được dùng để thanh khoản trên dưới 80% của những thương vụ trong lãnh vực ngoại thương ngày nay.
Đây là một trong các thủ đoạn hiểm độc, chuyển tải xuyên qua chương trình BRI, được che giấu dưới chiêu bài trợ giúp gia tăng hợp tác kinh tế cho cộng đồng thế giới khi dùng quyền lực mềm để theo đuổi mộng bá quyền muôn thuở của TC. Trong khi cuộc xâm lăng của Nga gây thảm hoạ cho Ukraine làm chấn động lòng người mọi nơi đã làm cho báo giới dưới mọi hình thức đã tạm gác lại tin tức về BRI để tường trình về chiến trường sôi bỏng và đầy tang tóc, thê lương tại Ukraine. Do đó, theo thiển kiến cá nhân, lập luận cho rằng kế hoạch BRI đã thất bại hoàn toàn vì vắng tin thường xuyên trên các mạng truyền thông cần phải được suy gẫm lại.
Xin ghi nhận cho đây chỉ là một vài suy luận thiển cận và ước đoán theo cảm tính của người viết về các vấn đề không những to lớn, phức tạp mà sự/sử kiện đang trong quá trình hoàn tất trong bối cảnh của cuộc tranh bá quyền Mỹ-Trung nên chắc chắn có nhiều sai lầm và sơ sót. Ước vọng rằng quý bậc trưởng thượng, học giả, và độc giả niệm tình thứ tha và chỉ bảo.
_________________
Tài Liệu Tham Khảo:
1. Chu V. Nguyen, Nguyễn P. Hiệp, và Nguyễn B. Lộc. 2021. Một Góc Nhìn Về Chiến Tranh “Mậu Dịch” Mỹ-Trung Và Hệ Quả Đến Việt Nam.
2. IMF. 2021. Special Drawing Rights (SDR), (August 5, 2021). https://www.imf.org/en/About/Factsheets/Sheets/2016/08/01/14/51/Special-Drawing-Right-SDR
3. IMF. 2021. People’s Republic of China: 2020 Article IV Consultation – Press Release; Staff Report; and Statement by the Executive Director for the People’s Republic of China. IMF Country Report No. 21/6, (January 2021). https://www.imf.org/en/Publications/CR/Issues/2021/01/06/Peoples-Republic-of-China-2020-Article-IV-Consultation-Press-Release-Staff-Report-and-49992?cid=em-COM-123-42496.
4. IMF. 2016. IMF Launches New SDR Basket Including Chinese Renminbi, Determines New Currency Amounts. IMF’s Press Release No. 16/440, September 30, 2016. https://www.imf.org/en/News/Articles/2016/09/30/AM16-PR16440-IMF-Launches-New-SDR-Basket-Including-Chinese-Renminbi.