VNTB – Tô Lâm là ai? ( bài 7)
Quang Nguyên
(VNTB) – Tám thành viên của Nhóm Hiến pháp đã bị kết án từ 2,5 đến 8 năm tù vì kêu gọi và tổ chức biểu tình phản đối Dự Luật Đặc Khu
Bài 7: Đàn áp người biểu tình phản đối dự luật đặc khu
Bài 1: Các chiến công lẫy lừng của nguyên Bộ Trưởng Công An Tô Lâm
Bài 2: Bắt cóc Trịnh Xuân Thanh trên đất Đức – Tô Lâm lừng danh thế giới
Bài 3: Bắt cóc Trương Duy Nhất trên đất Thái (*)
Bài 4: Tô Lâm có vô can vụ công an giết cụ Lê Đình Kình?
Bài 5: Công an trấn áp người dân sau vụ xử Đồng Tâm
Bài 6: Công an đàn áp tàn bạo những người biểu tình ôn hòa đòi công lý môi trường
Tháng 6/2018, Quốc hội Việt Nam thảo luận Dự thảo Luật Đặc khu Kinh tế, quy định cho nhà đầu tư nước ngoài có thể thuê đất đến 99 năm. Cùng thời điểm, Quốc hội dự kiến thông qua Luật An ninh mạng chồng chéo với Luật Hành chính, Luật Hình sự và Luật An toàn thông tin. Hai dự thảo luật khiến người Việt trong, ngoài nước lo lắng cho chủ quyền, an ninh quốc gia và sự vi phạm nhân quyền ở Việt Nam.
Dư luận trong nước rất bất lợi cho đảng và nhà nước. Những lời kêu gọi tổng biểu tình phản đối Dự Luật Đặc khu Kinh tế lan ra cả nước. Vào lúc 3 giờ sáng ngày 9 tháng 6, Nhà nước Việt Nam vội vã quyết định lùi dự Thảo Luật Đặc khu đến kỳ họp kế tiếp.
Tiến sĩ Phạm Chí Dũng, Chủ Tịch hội Nhà Báo Độc lập Việt Nam cho biết, “họ làm như vậy chẳng qua là họ cố gắng dập tắt cuộc biểu tình” đang nổ ra từ Bắc chí Nam.
Ngày 9/6, các cuộc biểu tình bùng nổ khắp cả nước, với hàng chục nghìn công nhân bắt đầu biểu tình tại khu công nghiệp Tân Tạo và lan ra Hà Nội, TP.HCM, TP. Nha Trang, TP Đà Nẵng, thị xã Phan Rí Cửa (tỉnh Bình Thuận) và các địa phương khác vào ngày hôm sau. Ngoại trừ một số ít người biểu tình ở tỉnh Bình Thuận đối đầu dữ dội với công an và bị đánh đổ máu, các cuộc biểu tình ở nơi khác hầu hết diễn ra ôn hoà dưới sự kiểm soát nghiêm ngặt của công an.
Vào ngày 10 tháng 6 năm 2018, chính phủ đã triển khai số lượng lớn công an, dân quân và côn đồ để dập tắt các cuộc biểu tình phần lớn là ôn hòa. Tệ hơn nữa là cảnh sát và dân quân ở Thành phố Hồ Chí Minh đã sử dụng hơi cay, dùi cui và các vũ khí khác đàn áp mạnh mẽ và bắt giữ những người biểu tình. Đặc biệt công an cho sử dụng thiết bị khuếch tán Âm thanh Tầm xa (Long Range Acoustic DeviceLRAD) gây đau đầu và tai, thậm chí có thể… thủng màng nhĩ”.
Theo các phương tiện truyền thông chính thức của Việt Nam, riêng công an TP.HCM đã bắt 310 người chỉ trong ngày đầu tiên của cuộc biểu tình và bị giam giữ tại Công viên Tao Đàn và những nơi khác. Trong số này, bảy người bị giữ để điều tra theo cáo buộc hình sự, 175 người bị phạt tiền, và những người còn lại được cho về nhà mà không phải chịu hình phạt nào.
Sau khi được thả, nhiều người bị bắt cho biết họ đã bị đánh đập, bị tịch thu điện thoại di động và các đồ đạc khác. Một vài người bị thương nặng ở đầu và thân thể.
Dự đoán sẽ có thêm biểu tình vào ngày 17/6, chính quyền TP. HCM đặt thành phố trong tình trạng khẩn cấp; công an và đội phản ứng nhanh đã dựng rào chắn trên những con đường chính và tuần tra các địa điểm dự đoán có thể có người tụ tập, giải tán người đi đến các địa điểm đó và bắt giữ những người khả nghi. Công an đã bắt ít nhất 150 người tụ tập trong những nhóm nhỏ ở trung tâm thành phố.
Công an tịch thu điện thoại di động và máy ảnh của những người bị bắt đồng thời ép họ nhận tội gây rối trật tự và an toàn công cộng. Người không chịu mở điện thoại cho công an kiểm tra bị tra tấn. Công an đã tách những người bị bắt sau đó đưa đến đồn công an các quận rồi đánh đập nạn nhân rất dã man.
Trong những tháng tiếp theo, công an tiếp tục bắt giữ những cá nhân bị tình nghi là chủ chốt đằng sau các cuộc biểu tình. Một đợt bắt giữ khác diễn ra trong đợt 2 tháng 9, khi có những lời kêu gọi biểu tình tiếp theo. Tám thành viên của Nhóm Hiến pháp, đóng vai trò then chốt trong việc tổ chức các cuộc biểu tình và kêu gọi các cuộc biểu tình tiếp theo, đã bị kết án từ 2,5 đến 8 năm tù. Những cuộc đàn áp người biểu tình kéo dài lai rai đến sáu tháng sau với ít nhất 75 người đã bị bắt giữ. Khoảng 65 người biểu tình và những người ủng hộ, giúp đỡ người biểu tình đã bị kết án tù từ 5 tháng quản chế đến 4,5 năm tù.
Có một vài công dân Mỹ bị bắt, tra tấn trong các đợt càn quét này của công an. Nguyen William Anh, Will Nguyễn, một công dân Hoa Kỳ trú ngụ tại Houston, Texas, đã bị cảnh sát kéo lê, đánh đập trên đường phố và bị bắt giam trong cuộc biểu tình ngày 10 tháng Sáu và bị trục xuất về Mỹ sau đó.
Ngày 16 tháng 6 năm 2018, ông Đặng Minh Ty, hay còn gọi là Tee Đặng, 47 tuổi, quốc tịch Mỹ trú tại San Jose, California, bị công an bắt giữ khi đang chụp hình một điểm du lịch. Ông bị đưa đến công an Phường 6, Quận 3. Vì không chịu cung cấp mật khẩu điện thoại di động nên ông đã bị bóp cổ, vặn cánh tay phải. Công an bẻ ngón tay của ông Ty xém gãy, đấm đá, tát vào mặt ông.
Khi ông Ty yêu cầu tôn trọng quyền công dân Mỹ, thị bị chuyển giao lại cho sáu sĩ quan của Công an TP. HCM. Lúc này ông không bị tra tấn thể xác nhưng bị đe doạ, ta trân tinh thần. Họ chia thành ba đội, hai người, thay phiên nhau thẩm vấn ông Ty cho đến 8 giờ tối. Họ giở thủ đoạn vừa đánh, vừa xoa, người hăm dọa, người dụ ông thú nhận âm mưu kích động công dân Việt Nam phản đối luật an ninh mạng của chính phủ và dự luật về đặc khu kinh tế của người Mỹ, đồng thời ép ông thừa nhận có cộng tác với Will Nguyễn.
Cơ quan điều tra muốn ông Ty khai nhận mang tiền từ Mỹ về để trả cho người dân tham gia biểu tình. Ông Ty khai không biết William Nguyễn là ai, tố cáo việc bị tra tấn trước đó, yêu cầu được khám chữa bệnh, đòi được báo tin cho Đại sứ quán Hoa Kỳ cũng như được gặp luật sư. Nhân viên điều tra hăm doạ sẽ tra tấn ông nếu ông không hợp tác. Sau buổi thẩm vấn, ông Ty bị nhốt cả đêm trong phòng thẩm vấn, ông không ngủ được vì những vết thương trên người.
Đến 8 giờ sáng ngày 17/6, các điều tra viên lại tiếp tục công việc. Đến 2 giờ chiều, họ yêu cầu ông Ty viết bản tự thú rằng ông bị té xe và bị thương do chạy trốn công an. Ông không đồng ý và cũng từ chối đọc lời thú tội để cho công an quay phim lại. Công an sau đó tự viết đơn vu khống rằng ông bị bắt giữ do không khai báo tạm trú tạm vắng và không có bằng lái xe máy. Ông Ty được công an thả ra lúc 8 giờ 30 tối sau khi bố vợ ông nộp phạt hành chính cho ông.
Sau khi được thả, Ông Ty đã trình báo việc mình bị giam giữ và tra tấn với Tổng Lãnh sự quán Hoa Kỳ tại TP.HCM.
Trở lại Hoa Kỳ, ông đã nộp đơn khiếu nại lên chính phủ Việt Nam, yêu cầu điều tra. Chính phủ Việt Nam dù nhận được đơn khiếu nại của ông nhưng chưa cho biết có điều tra hay không.
Tại một cuộc họp ở tòa thị chính do Dân biểu Zoe Lofgren chủ trì ở San Jose vào ngày 18 tháng 2 năm 2020, ông Đặng Minh Ty đã chuyển đơn khiếu nại cho chính quyền Hoa Kỳ. Ông đã gặp ông Đại Sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, Daniel Kritenbrink tại San Jose để báo cáo tình hình nhân quyền ở Việt Nam và nhờ Toà Đại Sứ Mỹ tại Hà Nội đốc thúc Việt Nam sớm tiến hành điều tra vụ an ninh Việt Nam bắt giam và tra tấn ông hồi giữa tháng 6 năm 2018.
Ông Đại Sứ hứa khi trở lại Hà Nội làm việc sẽ nêu ra vấn đề công dân Hoa Kỳ bị bắt và tra tấn, vi phạm trầm trọng luật chống tra tấn của quốc tế. Ông sẽ đốc thúc phía Việt Nam điều tra và phải có câu trả lời sớm nhất. Cho tới nay, sau 6 năm, Hà Nội vẫn phớt lờ không đưa ra câu trả lời nào về vụ ngược đãi công dân Hoa Kỳ này.