VNTB – Việt – Mỹ đang nhích lại gần nhau hơn

Hợp tác kinh tế giữa hai nước và các vấn đề an ninh khu vực dự kiến ​​sẽ được đặt lên đầu chương trình nghị sự. Cả hai quốc gia cũng là một trong những thành viên của TPP.

Hợp tác kinh tế được Hà Nội và Washington nhìn nhận là “cơ sở và động cơ” cho mối quan hệ hai quốc gia, vào năm 2013, Tổng thống Mỹ Barack Obama và người đồng cấp Việt Nam Trương Tấn Sang tuyên bố sau khi ký một thỏa thuận “quan hệ đối tác toàn diện”.

Tuy nhiên, các cuộc đàm phán thương mại TPP đã phải đối mặt với một thách thức. Ví dụ, giữa Việt Nam và Hoa Kỳ có sự bất đồng trong bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và các quy định nhằm bảo vệ quyền và người lao động

Có những bất đồng giữa Mỹ và Việt Nam về quyền lao động trong các quốc gia Đông Nam Á

Nhưng Việt Nam xác định sẽ giải quyết vấn đề này và đẩy mạnh các cuộc đàm phán, lý do nằm ở những lợi ích to lớn mà nền kinh tế Việt Nam sẽ nhận được.

“Việt Nam sẽ là một trong những nước hưởng lợi lớn nhất từ thỏa thuận TPP,” một báo cáo của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) cho biết.

Peter Petri, một nhà kinh tế tại Đại học Massachusetts ‘Brandeis, ước tính xuất khẩu Việt Nam sẽ tăng lên 30% (270 tỉ Euro) sau khi hoàn tất các thỏa thuận TPP. Đồng thời, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) được dự báo sẽ tăng lên 2%, và bản thân Việt Nam cũng hy vọng sẽ hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế thế giới.

“Điều quan trọng đối với Việt Nam là một phần của hệ thống giao dịch có quy tắc được viết bởi Mỹ chứ không phải bởiTrung Quốc”, Erwin Schweisshelm, thuộc tổ chức phi chính phủ Friedrich Ebert Foundation tại Hà Nội cho biết. Việt Nam đang ngày càng cảnh giác với sự trỗi dậy về kinh tế của Trung Quốc trong khu vực, ông nói thêm.

Vấn đề lớn nhất ngăn trở đàm phán thương mại 2 nước là vấn đề nhân quyền ở Việt Nam, đặc biệt là liên quan đến tự do báo chí và ngôn luận. Thành viên của Quốc hội Hoa Kỳ trực tiếp tham gia vào các cuộc đàm phán TPP nhấn mạnh cần phải cải thiện cụ thể các lĩnh vực này trước khi họ thông qua đàm phán TPP.

Hơn nữa, Washington muốn Hà Nội phê chuẩn Công ước của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), đặc biệt là quyền bảo đảm tự do lập hội và thương lượng tập thể. Câu hỏi quan trọng được đặt ra là làm thế nào các công ước có thể được cụ thể hóa thành luật ở Việt Nam.

“Về vấn đề này, các cuộc đàm phán khó khăn vẫn đang tiếp diễn,” Schweisshelm nói với DW. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cho rằng, Việt Nam không còn lựa chọn nào khác ngoài việc sửa đổi luật lao động của mình.

Các đề xuất cho phép tự do hội họp đã diễn ra tại Việt Nam. “Hà Nội muốn thể hiện với Hoa Kỳ rằng nước này đã sẵn sàng cho phép sự hình thành của các đoàn thể và hiệp hội ngoài công đoàn nhà nước,” Schweisshelm nói.

Công đoàn trong cả nước cho đến nay vẫn phải chịu sự kiểm soát của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Theo báo cáo của CSIS, vấn đề quyền con người cũng là một trở ngại lớn khi nói đến việc mở rộng hợp tác an ninh giữa hai nước, bất chấp lợi ích chiến lược và địa chính trị của họ.

Nhưng Washington và Hà Nội không có khả năng nâng cao quan hệ đối tác toàn diện của họ thành chiến lược, cây viết phân tích chính trị Hải Hồng Nguyên ở CSIS cho biết trong một bài viết. Ông nhấn mạnh rằng, lợi ích chiến lược và kinh tế không phải là tiêu chí duy nhất của Mỹ khi hình thành quan hệ đối tác chiến lược.

Hoa Kỳ coi trọng các giá trị chung, bao gồm dân chủ, các nhà phân tích lưu ý.

Vào năm 2013, khi các quan hệ đối tác toàn diện được ký kết, Hà Nội nhấn mạnh rằng chủ quyền quốc gia và các yếu tố khác nhau của hệ thống chính trị nước này cần phải được tôn trọng.

Mặc dù có sự khác biệt, Việt Nam là một đất nước có tầm quan trọng chiến lược lớn đối với Washington, Schweisshelm nói. Kể từ khi chính sách xoay trục sang Á Châu của Mỹ được tiến hành nhằm kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc, chính quyền Mỹ đã tìm kiếm thêm các đồng minh mới, bên cạnh các đối tác, đồng minh truyền thống như Nhật Bản và Philippines.

Mặc dù Hà Nội đón nhận sự hiện diện của Washington ở châu Á, nhưng nước này vẫn giữa sự độc lập của mình trong chính sách đối ngoại. Trong một báo cáo của CSIS cho biết, các quan chức Mỹ nhận thức được khoảng cách giữa các mối quan hệ song phương. Họ chỉ ra rằng, Việt Nam muốn bảo vệ nền độc lập ngay chính sách đối ngoại của mình và không có ý định tham gia vào một liên minh quân sự chính thức với một quốc gia khác.

Hơn nữa, một số lãnh đạo Việt Nam tiếp cận thận trọng với Mỹ, vì họ tin rằng Hoa Kỳ không phải là mối quan tâm của Việt Nam trong thời gian dài.

Chuyên viên phân tích Schweisshelm chỉ ra rằng TBT Nguyễn Phú Trọng là một phần của khối quyền lực trong đảng, nhưng được định hướng sang Trung nhiều hơn.

“Nhóm này tỏ ra nghi ngờ về khả năng Mỹ đến trợ giúp Việt Nam trong trường hợp khẩn cấp.”

Trong chuyến đi đến Mỹ lần này, TBT Nguyễn Phú Trọng có thể tìm kiếm một loạt các cam kết của Tổng thống Obama, các chuyên gia cho biết. Tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp không có bất kỳ sự tiến bộ đáng kể trên mặt trận chiến lược, chuyến đi cũng cung cấp một cơ hội để giải quyết các vấn đề tranh cãi trong hợp tác kinh tế song phương, Schwesshelm nói.

Và, khi làm như vậy, nó sẽ giúp tăng cường mối quan hệ Mỹ-Việt.