Khánh An dịch
(VNTB) – Tôi đã bay hơn 12.000 km, không tìm hiểu thêm được gì, và lái một chiếc xe chưa sẵn sàng cho thị trường Mỹ.
Tác giả: Kevin Williams
Tham quan siêu đô thị, trường đại học
Sau khi tham quan nhà máy, đại diện công ty đã đưa chúng tôi đến Ocean Park, một trong những dự án bất động sản của Vingroup. Nằm ngay ngoại ô Hà Nội, Ocean Park và các dự án cùng trong chuỗi siêu đô thị là Ocean Park 2 (The Empire) và Ocean Park 3 (The Crown) giống như các thành phố nhỏ. Siêu đô thị biển rất lớn; một khu đất toạ lạc bên kia đồng bằng sông Hồng ken đầy chung cư cao tầng, nhà hai và ba tầng, và một công viên nước có trang bị một trong những hồ bơi lớn nhất mà tôi từng thấy.
Quy mô của khu siêu đô thị rất ấn tượng, nhưng tôi không thể không chú ý, giống như nhà máy, các khu vực hoàn chỉnh của khu siêu đô thị dường như không có ai. Các cửa hàng mở cửa, và một số ngôi nhà có người ở, nhưng so với sự hối hả và nhộn nhịp của Hà Nội, thì siêu đô thị biển thật hoang tàn. Hầu hết xe cộ đi lại dường như là của các công nhân xây dựng đổ bê tông, lát đường, và xây dựng những toà nhà cao tầng trong khu vực. Những ngôi nhà hai và ba tầng có vẻ hầu hết là nhà trống.
Cảm giác cằn cỗi, hơi kỳ lạ ấy cũng còn đó khi tham quan VinUniversity cũng nằm trong khu Ocean Park. Khuôn viên hoàn toàn mới, rẩt nhiều trụ đá cẩm thạch trang trí và các bức tượng theo kiểu tân Phục Hưng tô điểm cho khuôn viên trường sạch bóng. Vingroup hợp tác với Đại học Cornell để tạo ra một trường “đẳng cấp quốc tế”, và trong khi sinh viên VinUni không bị bắt buộc phải làm việc cho Vingroup sau khi tốt nghiệp, các khóa học dường như được thiết kế để đào tạo nhân viên cho tập đoàn.
Trang mạng VinUni nói rõ:
VinUni tự hào là một bộ phận của hệ sinh thái Vingroup, mang đến cho sinh viên cơ hội kết nối với một số viện nghiên cứu uy tín (như VinAI, VinBrain và Vin BigData), các doanh nghiệp công nghiệp tiên phong (như VinSmart và VinFast) và các công ty hàng đầu Việt Nam (như Vinpearl, Vincom Retail, Vinmec và Vinhomes).
Cũng kỳ lạ như cảm giác về mọi thứ, tôi hiểu những gì Vinfast đang cố làm. Là một quốc gia đang phát triển, Việt Nam đã chạm chân ga. Tầng lớp trung lưu đang gia tăng cần nhà ở, trường học và cơ sở hạ tầng. Và tất nhiên là cả xe hơi nữa.
Nhưng tầm nhìn cởi mở của tôi đã bắt đầu chao đảo. Tôi đến Việt Nam để tìm hiểu về VinFast và những chiếc xe mà họ hy vọng sẽ nhanh chóng đưa vào thị trường Hoa Kỳ. Nhưng cho đến nay, tôi chưa thực sự biết được gì ngoài việc Vingroup là một thực thể hùng mạnh, một thực thể muốn cạnh tranh trên trường thế giới. Rõ ràng là họ muốn chúng tôi thấy được khả năng làm những điều tuyệt vời của họ, nhưng cũng kiểm soát tin tức về lợi ích của Vingroup và Việt Nam nói chung.
Tự do hưởng thụ, nhưng phải giữ miệng
Không có ví dụ nào tốt hơn về điều này so với những gì xảy ra vào sáng hôm sau. Trước khi lái thử xe buổi chiều, chúng tôi đã có thời gian tự do. Ở trên một hòn đảo riêng, chẳng có cách nào bỏ đi được nếu không được phép. Tuy nhiên, phía chủ nhà đã đưa ra một chuyến tham quan tùy chọn đến một bảo tàng nhỏ. Bảo tàng nằm cách xa đảo Vingroup ở thành phố nghỉ dưỡng Nha Trang. Chúng tôi sẽ đi thuyền từ đảo đến thành phố chính, sau đó đi xe buýt đến bảo tàng.
Lẽ ra tham quan trong 3 tiếng, nhưng viện bảo tàng khá nhỏ. Sau khoảng 25 phút thì chẳng còn gì để xem nữa. Vì vậy, một vài nhà báo chuyên về xe hơi khác cùng tôi quyết định đi bộ một chút. Xe buýt sẽ không thể rời đi ít nhất trong hai giờ nữa, và tất cả chúng tôi đều mệt mỏi với bài hát, điệu nhảy và những trải nghiệm được tuyển chọn kỹ lưỡng của VinFast. Chúng tôi muốn một chút không khí trong lành, không bị giám sát, và thực sự là một cơ hội để chụp ảnh những chiếc xe mà chúng tôi không có ở bên nhà.
Sau khoảng 15 phút, cả ba chúng tôi có thể cảm nhận được những ánh mắt theo dõi phía sau. Chúng tôi quay lại và thấy một người đại diện của VinFast ở đằng sau, quan sát từ xa và gọi điện thoại. Anh ta biết chúng tôi đã nhận ra thì quay người lại, giả vờ làm một khách bộ hành ngẫu nhiên và không phải là người của công ty bám theo sau ba ông Tây đang chụp ảnh thành phố.
“Chào anh, mọi thứ vẫn ổn chứ?” một người trong nhóm chúng tôi đã hỏi anh ta. Biết là đã bị lộ, người hướng dẫn bước tới và thúc giục chúng tôi quay trở lại nhóm.
“Chúng tôi chỉ muốn chụp ảnh những chiếc xe chúng tôi chưa thấy ở bên nhà. Chúng tôi hứa vài phút nữa sẽ quay trở lại,” tôi năn nỉ. Tôi thậm chí còn mời anh ta đi cùng nếu anh ta lo lắng cho sự an toàn của chúng tôi. Chúng tôi tiếp tục chuyến thám hiểm nhỏ ở Nha Trang.
Chưa đầy 10 phút, một nhân viên khác của VinFast đi cùng chúng tôi, nhân viên này ăn mặc như nhân viên bảo vệ chính thức. “Làm ơn hãy quay lại và thưởng thức màn trình diễn”, nhân viên đầu tiên nói với chúng tôi.
Nghe không giống như anh ta đang mời mọc.
Tôi chắc chắn Vingroup sẽ nói họ làm vậy chỉ là vì sự an toàn của chúng tôi. Xét cho cùng, việc nhà báo nước ngoài bị lạc, bị thương hoặc gặp rắc rối ở Việt Nam sẽ làm tổn hại thanh danh VinFast rất nhiều. Nhưng việc họ khăng khăng gọi chúng tôi trở lại vòng tay yêu thương của họ lại có vẻ phức tạp hơn thế. Đối với tôi, có vẻ như Vingroup muốn chúng tôi chỉ được giải trí bằng những gì họ có thể kiểm soát. Công ty muốn chúng tôi trải nghiệm những dự án hoành tráng, khác thường. Họ tổ chức những bữa tiệc lớn trên các hòn đảo riêng với chương trình giải trí có các ca sĩ Việt Nam nổi tiếng, và muốn gây ấn tượng cho chúng tôi về một VinUniversity hoang vắng nhưng to lớn. Tôi nhớ tới Trần Văn Hoàng, một YouTuber về xe người Việt Nam đã bị cảnh sát hỏi thăm và bị VinFast kiện sau khi phàn nàn về chiếc xe Lux A2.0 sedan của anh ta.
Mỗi thương hiệu đều cố gắng kiểm soát tin tức về sản phẩm của mình. Đó là lý do tại sao mỗi nhà sản xuất ô tô lớn đều làm như nhau: đưa nhà báo đến một địa điểm tuyệt đẹp để uống rượu và ăn tối đồng thời cho họ lái xe mới toanh trên một tuyến đường đã được kiểm tra để viết về trải nghiệm của họ. Nhưng cách VinFast, và cả Vingroup, xử lý việc đó có lẽ hơi đáng sợ. Tôi đâu có bay đi nửa vòng trái đất để tham quan trường đại học. VinFast đã dành hàng giờ để mua vui cho chúng tôi — một buổi biểu diễn kịch câm trong một bữa ăn tối, trong đó trình chiếu một tòa lâu đài được cho là có giá hàng triệu đô la nhưng giống với công nghệ mà sinh viên sử dụng trong các dự án nghệ thuật khắp nơi — và chúng tôi vẫn được chưa lái một chiếc xe nào. Không phải là tôi không đánh giá cao lòng hiếu khách. Tôi chỉ muốn tìm hiểu xem liệu những chiếc xe đó có tốt không.
Nếu phải đánh giá lần lái thử xe VinFast VF8 tiền sản xuất vào ngày hôm sau thì câu trả lời là: Xe không tốt chút nào.
Lái thử xe: Thất vọng
Chuyến đi viết báo của chúng tôi diễn ra trên một hòn đảo khác thuộc sở hữu của Vingroup: VinPearl Nha Trang. Đây là bất động sản hàng đầu của Vingroup, nơi có công viên giải trí VinWonder giống Disney. VinFast đã đóng cửa một phần nhỏ của hòn đảo để lập tuyến đường lái xe thử nghiệm. Tôi đo được quãng đường dài khoảng 2 km — hoặc chưa tới 1,3 dặm.
Trước trung tâm hội nghị trang trí bóng bẩy của VinPearl có tám chiếc VinFast VF8 được xếp thành hai loại Eco và Plus. Mặc cho tài tự đề cao như thật, chúng tôi đến đây để chuẩn bị lái những chiếc xe mà theo lý thuyết thì gần như đã sẵn sàng được đưa vào sản xuất. Các đại sứ thương hiệu một lần nữa nhắc lại kế hoạch đưa xe đến Mỹ trong vòng vài tuần tới. Mặc dù xe chúng tôi đang lái có thông số kỹ thuật của người Việt Nam, họ thông báo cho chúng tôi rằng “chỉ cần thay đổi phần mềm một chút” thì xe sẽ sẵn sàng cho thị trường Mỹ.
Tôi hy vọng họ làm nhiều thứ hơn là chỉnh sửa phần mềm. Trong tình trạng hiện tại, VF8 chưa sẵn sàng.
VinFast VF8 là mẫu xe hơi điện lai cỡ trung nhỏ gọn, với công suất 350 mã lực ở phiên bản Eco và 402 mã lực ở phiên bản Plus. Ngay cả với trọng lượng của một chiếc xe điện thường lớn hơn, xe VF8 với 350 mã lực là dư sức chạy ào ào thị uy. Tuy nhiên, trong suốt thời gian lái thử, có vẻ VF8 không mạnh được được phân nửa công suất đó. Tôi lái tất cả các xe tiền sản xuất VinFast mang đến; xe nào cũng chậm chạp, và không nhất quán.
Chuyến đi và cách xử lý thậm chí còn tệ hơn. Khi VinFast chở chúng tôi đi từ nơi này đến nơi khác, tôi nhận thấy rằng người của công ty sẽ luôn theo dõi chúng tôi trên một vài chiếc VF8. Phần lớn hệ thống đường cao tốc của Việt Nam hoàn toàn mới và rất trơn tru, nhưng ngồi trên xe buýt cũng thấy rõ ra xe VF8s liên tục “nhồi lên nhồi xuống” với bô nhún rất dở . Tôi xua nó đi, tôi nhận ra rằng người của VinFast đang lái những chiếc xe vẫn đang trong quá trình chế tạo chứ không phải là những chiếc xe gần được đưa ra sản xuất mà tôi nghĩ sẽ được lái thử.
Không. Sau khi lái một chiếc VF8 đi khắp đảo của VinFast, trải nghiệm của tôi đúng như những gì tôi đã chứng kiến đám người VinFast theo sau chúng tôi khắp miền bắc Việt Nam. Ngay cả trên những con đường trơn tru như gương của khu nghỉ dưỡng, chiếc VF8 vẫn bị loạng choạng và nảy lên như thể lò xo. Tay lái không có cảm giác và không đồng bộ, cùng với bánh xe mất độ bám khi qua một khúc cua nhỏ, mặc dù tôi không chắc người ta sẽ ấn tượng đến mức nào khi lái xe trên đường đua kín trên một hòn đảo nghỉ dưỡng của tư nhân.
Bực mình, nhưng vẫn cố tỏ ra cởi mở, tôi tiếp cận một nhân viên kỹ thuật của VinFast. Người phát ngôn của công ty đã tuyên bố rằng những chiếc VF8 mà chúng tôi lái có thông số kỹ thuật của Việt Nam; tôi muốn biết xe dành cho thị trường Hoa kỳ thì sẽ có những khác biệt gì. Tuy nhiên, một lần nữa, người phát ngôn nhắc lại rằng chỉ cần sửa đổi phần mềm một chút là cho VF8 ra mắt thị trường Mỹ — ý là khung xe chuẩn đã hoàn thiện.
Nói rằng tôi thất vọng đã là nói giảm đi hết mức. Vinfast tổ chức một chương trình lớn phát khiếp như vậy — thuê một chuyến bay 20 giờ, phô trương cho chúng tôi thấy công ty khởi nghiệp ô tô ngạo mạn và tầm ảnh hưởng của công ty mẹ đến gần như mọi khía cạnh ở Việt Nam. Nhân viên của VinFast khoe họ đã vượt mốc thời gian nội bộ để sẵn sàng sản xuất đưa những xe hàng loạt, và nhìn vào những nụ cười trên mặt họ, thì có vẻ như ai cũng đã có tâm lý sẽ khoe khoang một sản phẩm mà họ tin rằng đã sẵn sàng cạnh tranh với các nhà sản xuất ô tô có uy tín. Thay vào đó, họ cho tôi bay 8.000 dặm để lái từ từ một chiếc xe rõ ràng chưa được hoàn thiện gì cả. Tôi rất tức giận vì họ đã làm tôi mất thời gian.
Nói vậy mà không phải vậy
Tôi quyết định lái mẫu VF8 khác, xe VF8 Plus, xe này được cho là có công suất 402 mã lực. Xe này cũng thế, xe chạy và rất dằn xóc. Không hài lòng với những câu trả lời ban đầu, tôi đến bên những nhân viên của VinFast, cố gắng tìm hiểu thêm về hiệu suất kém của xe. Cuối cùng, tôi được dẫn đến gặp một kỹ sư chính, người này có thể trả lời các câu hỏi kỹ thuật về chiếc xe.
Tôi hỏi kỹ sư VinFast: “Vậy chiếc xe này có công suất từ 350 đến 402 phải không? Tại sao nó lại chậm như vậy?”
“Ý anh là công suất tối đa,” anh ta sửa tôi.
“Cái gì?”
“Công suất tối đa. VF8 chỉ đạt công suất từ 350 đến 402 mã lực khi pin còn trên 80 phần trăm,”kỹ sư nói.
“Anh có biết anh sẽ là nhà sản xuất duy nhất hạn chế công suất xe phải không?” Tôi đã đáp trả. Không chiếc xe chạy thử nào của chúng tôi được sạc đầy pin, một vài chiếc chỉ có khoảng 50% pin. Ngay cả vậy thì đó không phải là một cái cớ. Tôi chưa bao giờ điều khiển xe điện bị giảm công suất nhiều như vậy ở trạng thái sạc thông thường. Có lẽ là không đúng.
Các kỹ sư VinFast khẳng định tôi lái một chiếc nguyên mẫu cụ thể mà họ tuyên bố có các bản cập nhật phần mềm và bộ nhún “mới nhất và tuyệt nhất”. Chiếc xe này cũng khá tệ. Cũng bị dằn xóc, cũng tay lái cứng, và chỉ chạy nhanh hơn những xe khác một chút. Công suất cũng gặp vấn đề nghiêm trọng.
Tôi mệt mỏi với chương trình quảng bá, với sự giàu sang quá mức, và với việc VinFast không có khả năng trả lời cho được một câu hỏi. Dù vậy, tôi vẫn cố tỏ ra khôn khéo. Tôi kéo đại diện quan hệ công chúng Mỹ của VinFast sang một bên. Tôi nói: “Em à, em phải nói với họ là xe này chưa sẵn sàng đâu.” Anh ta nhắc lại những điều tôi đã nghe rất nhiều lần trước đây: Những chiếc VF8 mà chúng tôi đang lái là những mẫu tiền sản xuất, và tôi nên ghi nhớ điều đó khi suy xét hiệu suất của chúng.
Tôi không ngây thơ. Tôi hiểu công việc của một đại diện quan hệ công chúng (PR) là nói với nhà báo những gì công ty muốn họ nghe. Nhưng bấy nhiêu đó chưa đủ. Trong tình trạng hiện nay, với mức giá mà VinFast đưa ra, thì VF8 là một vụ mua bán tệ hại. Dường như đây là một sản phẩm chưa hoàn thiện, chưa phát triển mà nói thẳng ra sẽ là một sự xấu hổ ở bất kỳ thị trường nào.
Chúc Vinfast may mắn
Trong suốt chuyến đi, người của VinFast đã vô cùng hào hứng, chắc chắn rằng VinFast sẽ đạt được mục tiêu bắt đầu giao hàng tại Mỹ vào mùa thu. Bên ngoài nhà máy, những chiếc VF8 và VF9 đã hoàn thành đậu trong bãi xe, có vẻ đã sẵn sàng xuất khẩu và giao cho khách hàng. Hãng này muốn vận chuyển xe hoàn thiện đến Mỹ chỉ vài tuần, nếu không muốn nói là vài ngày, sau chuyến đi của chúng tôi. Nếu những xe tiền sản xuất mà tôi lái khác nhiều so với xe bán ở Mỹ, thì tại sao lại đưa tôi đến đây? Tại sao lại cho nhà báo lái?
Bữa tối chia tay đã thế chỗ cho buổi chạy thử xe của chúng tôi vào đêm cuối cùng. Ngồi giữa những màn trình diễn quá mức (nhưng rất hay) của một số ngôi sao ca nhạc nổi tiếng nhất Việt Nam và những người có ảnh hưởng trong nhóm của chúng tôi đang ca ngợi một cái xe tồi tệ, cái nhìn cởi mở của tôi đã bị đổ vỡ. Tôi quan sát cái giàu lồ lộ, xem xét chi phí thuê máy bay đưa chúng tôi đến đây, và thử tính tất cả các chi phí khổng lồ khác liên quan đến chương trình VinFast dành cho chúng tôi, và những chuyến đi giống hệt vậy cho ba nhóm trước đó. Nếu VinFast bỏ số tiền này ra để làm xe, liệu chúng ta có thể có một chiếc VF8 tốt hơn? Chắc chắn là có rồi.
Tuy nhiên, khi VF8 đang ở trạng thái hiện tại, tôi không thể không tự hỏi liệu VinFast thậm chí có khả năng bành trướng ở đây hay không. Xe VF9 lớn hơn trông ấn tượng hơn cả bên trong và bên ngoài, dù vậy hãng xe không cho chúng tôi lái thử hoặc thậm chí ngồi trong chiếc xe đó. VinFast có một nhà máy hoàn toàn mới và một hoạt động tích hợp theo chiều dọc; các bộ phận xe và pin đều đến được sản xuất ở Hải Phòng. Về lý thuyết, vấn đề rắc rối mà nhà cung cấp đã từng gây khó khăn cho các hãng sản xuất xe hơi lâu đời nhất cũng sẽ không ảnh hưởng gì đến VinFast. Hãng sản xuất này là cánh tay của một tập đoàn khổng lồ do người giàu nhất Việt Nam điều hành; thương hiệu này có túi tiền sâu đáy, một tình huống khác hẳn so với rất nhiều công ty khởi nghiệp xe hơi điện đã thất bại ngay trước khi về đích do thiếu vốn. VinFast dường như có năng lực sản xuất đưa xe đến tận tay khách hàng, ngay cả Ford và Hyundai cũng phải chật vật với việc này trong năm nay. Ngay cả khi VinFast không sửa chữa bất cứ cái gì trên xe VF8, thì không phải vẫn có người yêu thích nó hay sao?
Có lẽ vậy. Tesla, Rivian, và Lucid đã phải rất vất vả mới chế ra được xe hơi điện nhưng cuối cùng thì sản phẩm của họ cũng rất tốt. So ra nỗ lực của VinFast gần giống như Hyundai và Kia lúc ban đầu; giá rẻ, không tinh tế, tụt hậu và không cạnh tranh. Các hãng xe hơi Hàn Quốc phải mất hàng chục năm mới có thể rũ bỏ danh tiếng đó; Tôi không biết liệu VinFast, hay bất kỳ thương hiệu nào muốn xâm nhập vào thị trường chính thống, đưa được xe xuất xưởng năm 2022 mà không có chạy thử ở quê nhà.
Theo bài viết này, VinFast cho biết 999 chiếc VF8 đầu tiên dành cho thị trường Hoa Kỳ đã lên tàu rời Việt Nam ngày 25 tháng 11, và đang trên đường đến Hoa Kỳ. Nhưng theo đại diện của VinFast, những chiếc xe này vẫn chưa nhận được chứng nhận CARB EO. Trước khi giao xe cho khách hàng ở California hoặc bất kỳ tiểu bang nào khác tuân theo quy định về xe của California thì phải có giấy chứng nhận này. Hiện tại, VinFast có 6 cửa hàng tại Mỹ, tất cả đều ở California. Đại diện VinFast cũng nhắc lại mục tiêu của họ là bắt đầu cung cấp xe VF8 cho khách hàng Mỹ “vào cuối năm nay” và khẳng định rằng VF9 vẫn đang cần được liên bang thử nghiệm và phê duyệt cho thị trường Mỹ.
Dù có là gì, tôi chỉ biết là tôi đã bay hơn 8000 dặm ( 12.000 km), không biết thêm được gì, và lái một chiếc xe chưa sẵn sàng cho thị trường Mỹ. Chúc VinFast may mắn, có lẽ là vậy.
_________
Nguồn: https://jalopnik.com/vinfast-vf8-electric-car-first-drive-not-ready-for-u-s-1849892217