Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội cho biết chưa thấy hồi đáp từ chính phủ Việt Nam đối với đề nghị của Hoa Kỳ yêu cầu Nội ngưng cho phép Nga sử dụng một căn cứ để tiếp nhiên liệu cho các máy bay ném bom đang thực hiện những chuyến bay khiêu khích vòng quanh lãnh thổ của Mỹ ở Thái Bình Dương.
Máy bay chiến lược TU-95 của Nga bay ngang không phận phía tây bắc đảo Okinoshima của Nhật. Các giới chức Mỹ nói rằng những máy bay ném bom của Nga đã gia tăng những chuyến bay trong một khu vực vốn đã đầy căng thẳng giữa Trung Quốc và Nhật Bản, và những nước Đông Nam Á khác.
Viên chức phụ trách báo chí của sứ quán, bà Lisa Wishman, hôm nay (12/3) cho VOA biết Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cuối tuần qua đã truyền đạt các quan ngại của mình với chính phủ Việt Nam trong vòng riêng tư.
Bà Wishman nhấn mạnh dù chính phủ Hoa Kỳ tôn trọng quyền của Việt Nam bước vào các thỏa thuận với những nước khác, nhưng Washington muốn Hà Nội đảm bảo rằng Vịnh Cam Ranh không bị quân đội Nga tận dụng để ‘tiến hành các hoạt động có thể làm leo thang căng thẳng trong khu vực.’
Trước đó, hai đối tác quốc phòng nhiều chục năm nay là Việt Nam và Nga đều thừa nhận rằng máy bay tiếp dầu II-78 dùng Cam Ranh để tiếp tế nhiên liệu cho các máy bay ném bom chiến lược ‘Gấu’ Tupolev Tu-95 có tầm bay xa 15 ngàn cây số không cần tiếp liệu.
Vịnh Cam Ranh, nơi từng là căn cứ của Hoa Kỳ và trong quá khứ cũng từng bị hải quân Pháp và Nhật kiểm soát, nằm cách Sài Gòn 290 km về hướng Đông Bắc là một cảng nước sâu tự nhiên.
Hôm qua, chỉ huy lục quân Mỹ tại Thái Bình Dương, Tướng Vincent Brooks, nói với hãng thông tấn Reuters rằng các máy bay của Nga đã thực hiện những chuyến bay ‘khiêu khích’ trong đó có các chuyến bay xung quanh Guam, lãnh thổ của Mỹ ở Thái Bình Dương, nơi đặt căn cứ không quân Andersen, cách Việt Nam 4.000 cây số về hướng Đông.
Tướng Vincent Brooks nói rằng các máy bay Nga đã thực hiện những chuyến bay ‘khiêu khích’ trong đó có các chuyến bay xung quanh Guam, lãnh thổ của Mỹ ở Thái Bình Dương, nơi đặt căn cứ không quân Andersen.
Các giới chức NATO cho hay những máy bay ném bom ‘Gấu’ gần đây cũng bị phát hiện trên khu vực English Channel trong khi quân đội Nga thực hiện nhiều cuộc tuần tiễu trên biển và trên không thường xuyên hơn và táo bạo hơn gần biên giới của các nước trong khối NATO.
Tháng 11 năm ngoái, Nga loan báo kế hoạch đưa các máy bay ném bom tầm xa ra tuần tra các vùng biển ở Bắc Mỹ, theo kiểu thời kỳ Chiến tranh lạnh.
Hãng thông tấn RIA hôm nay (12/3) dẫn nguồn tin từ Bộ Quốc phòng ở Moscow nói rằng quân đội Nga đã bắt đầu các cuộc diễn tập quân sự ở miền Nam nước Nga; ở các khu vực tách ra khỏi Georgia gồm Nam Ossetia và Abkhazia; và tại Crimea, bán đảo Nga sáp nhập từ Ukraine hồi năm ngoái.
Hoa Kỳ đã giao chiến với lực lượng Bắc Việt từ đầu thập niên 60 cho tới khi rút lui vào năm 1973 dẫn tới sự sụp đổ cũa chính phủ miền Nam Việt Nam ở Sài gòn hai năm sau đó.
Hà Nội và Washington thiết lập quan hệ ngoại giao từ năm 1995. Bất chấp các mối quan hệ chặt chẽ giữa Hà Nội với Moscow từ thời Xô Viết, hai nước Việt-Mỹ trong những năm gần đây đang xích lại gần nhau giữa lúc Hà Nội ngày càng lo ngại trước hiểm họa từ Trung Quốc, nước láng giềng khổng lồ phương Bắc.
Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Ted Osius nói ông hiểu rằng Hà Nội tìm kiếm ‘các đối tác lịch sử’ về an ninh và Mỹ cũng có ‘nhiều thứ để cung cấp…nhằm tăng cường an ninh của Việt Nam trong ngắn, trung, và dài hạn.’
Trong nhiều thế kỷ, nhiều phần của Việt Nam chịu sự ảnh hưởng của Trung Quốc. Cuộc chiến tranh biên giới gần đây nhất giữa hai nước Việt-Trung nổ ra vào năm 1979. Cuộc chiến dù ngắn ngủi, nhưng ước tính đã cướp đi sinh mạng của 30.000 binh sĩ của cả hai phía. Hà Nội và Bắc Kinh cũng có các tuyên bố chủ quyền chồng chéo nhau ở Biển Đông.
Hoa Kỳ và Việt Nam tổ chức các cuộc thao dượt nhân đạo chung vào cuối năm ngoái và trong tháng này sẽ có thêm các hoạt động như vậy.
Mỹ cũng đồng ý cung cấp ít nhất 5 tàu tuần tra hiện đại cho Việt Nam, dự kiến các tàu này sẽ được bàn giao vào năm sau. Đây là một phần trong gói hỗ trợ trị giá 18 triệu đô la mà Ngoại trưởng John Kerry loan báo hồi năm 2013 nhằm giúp Việt Nam tăng cường khả năng an ninh hàng hải.
Trong bài diễn văn tại Đại học Hà Nội thứ sáu tuần trước, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Ted Osius nói ông hiểu rằng Hà Nội tìm kiếm ‘các đối tác lịch sử’ về an ninh và Mỹ cũng có ‘nhiều thứ để cung cấp…nhằm tăng cường an ninh của Việt Nam trong ngắn, trung, và dài hạn.’