VNTB – An sinh ở Việt Nam không bền vững

Lâm Viên

(VNTB) – Với yêu cầu ‘giãn cách xã hội’ để phòng dịch Covid-19 lây lan trong hai tuần lễ đầu tháng 4/2020, trong đó có việc dừng việc kinh doanh xổ số kiến thiết, đã bất ngờ đưa đến việc đẩy rất nhiều người dân vào cảnh khốn cùng, ngay cả chuyện ‘chạy ăn từng bữa’ giờ với họ đã là điều ‘tạm cấm’.

Mỗi ngày, các chị làm và mang trao 100 suất bánh mì ăn sáng và 100 suất cơm buổi chiều đến các cụ già neo đơn, người bán vé số mất việc… Đó là câu chuyện trong hơn chục ngày qua ở phường Cầu Ông Lãnh, quận 1, Sài Gòn.

Ông Lê Minh Tấn, Giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội TP.HCM cho biết, theo thống kê của các quận huyện, cả thành phố có khoảng 12.000 người bán vé số dạo. Tất cả những người này đều sẽ được nhận tiền hỗ trợ của TP.HCM với mức 50.000 đồng/người/ngày trước ngày 10/4/2020. Như vậy, trong 15 ngày, mỗi người sẽ được hỗ trợ 750.000 đồng.

Con số này theo ông Lê Minh Tấn là đã tăng gấp đôi so với mức ban đầu. Khi có chỉ đạo của Thủ tướng về tạm ngưng phát hành vé số trên toàn quốc kể từ ngày 1/4/2020. Sở Lao động – Thương binh và Xã hội TPHCM đã chủ động đề xuất phương án hỗ trợ người bán vé số với mức 350.000 đồng trong 15 ngày. Tuy nhiên, lãnh đạo TP.HCM quyết định tăng gấp đôi số tiền hỗ trợ.

Số tiền hỗ trợ này được trích từ quỹ vận động hỗ trợ phòng chống dịch COVID-19 của thành phố. Với 12.000 người bán vé số được hỗ trợ, tổng số tiền TP.HCM chi ra vào khoảng 9 tỷ đồng.

Điều đáng suy ngẫm ở đây là cả 12.000 con người đó đều nằm trong hoàn cảnh chạy ăn từng bữa bằng nghề bán vé số dạo. Hầu hết họ đều phải ở trọ, và thời gian này họ cùng nương nhau lây lất trong việc hàng ngày tìm đến những nơi phát gạo từ thiện để có cái mà nấu cơm. Tiền nhà trọ có thể được giảm, thậm chí cả miễn, nhưng tiền nước, tiền điện thì chẳng có thể ‘ăn mày’ nơi nào.

Chính quyền TP.HCM đưa ra chính sách an sinh của một giải pháp tình thế, là những hộ nghèo, cận nghèo đang sống ở thành phố này sẽ được hỗ trợ 3 triệu đồng/tháng, trong 3 tháng. TP.HCM có khoảng 32.000 hộ nghèo và cận nghèo, và theo thông báo thì trong đó có khoảng 9.000 hộ đủ điều kiện được nhận hỗ trợ. Tiêu chí để lựa chọn là những hộ nghèo và cận nghèo có những thành viên trong hộ mất việc làm do dịch, buôn bán dịch vụ ế ẩm và nhóm không nhận được hỗ trợ từ cộng đồng. TP.HCM còn hỗ trợ 500.000 đồng/hộ/tháng cho những hộ gia đình chính sách, người có công với chế độ bị ảnh hưởng thu nhập do dịch Covid-19. Dự kiến có khoảng 15.000 hộ được hưởng mức hỗ trợ này.

Như vậy vẫn còn tới 23.000 hộ nghèo và cận nghèo không nhận được khoản tiền hỗ trợ của chính quyền. Có thể đây là những hộ chưa đầy đủ về những thủ tục hành chính liên quan cho vấn đề cư trú. Ở Sài Gòn ai cũng biết là kể từ sau khi chính sách ‘đánh tư sản’ diễn ra sau tháng tư, 1975 đã đẩy rất nhiều gia đình phải đến ‘vùng kinh tế mới’. Nhiều gia đình có cha, anh đi học tập cải tạo cũng phải sống lây lất đúng nghĩa bên lề xã hội khi lý lịch ghi “Ngụy”. Và không phải ai cũng có thể vượt biên để tìm đời sống mới.

Sài Gòn là đô thị giàu có nhất nước mà an sinh còn đối mặt từng giải pháp tình thế đến vậy, thì thử hỏi các tỉnh lỵ khác sẽ ra sao?