Kim Chi
(VNTB) – “ Đấy thủ tướng Hà Lan có khi lại thêm nhiệm kỳ nữa. Bác tổng mới nhiệm kỳ 3 mà chúng nó cứ dèm pha.”
Nhìn bầu cử Mỹ vừa rồi, cho tới tận sau khi ông Biden tuyên thệ tổng thống, khí thế hừng hực hai bên đỏ xanh mới tạm phần nào nguôi đi. Nhiệt bầu cử Mỹ đã hạ dù làm tốn bao nhiêu tiền đếm phiếu tới lui rồi lại còn kiện cáo ra toà. So với Mỹ thì bầu cử những nước châu Âu khác trông có vẻ thật nhàm chán.
Kể từ vụ bê bối tiền giữ trẻ khiến cho hàng trăm người dân lâm vào cảnh nợ nần, thậm chí có cả cáo buộc phân biệt chủng tốc, xuất xứ … nội các Hà Lan đã từ nhiệm hồi giữa tháng Giêng năm 2021 và đây không phải là lần đầu Hà Lan trong thời gian có chính phủ điều hành bãi nhiệm hoặc thậm chí là không có chính phủ điều hành.
Hôm 17/03/2021, công dân Vương Quốc Hà Lan đi bầu cử Hạ Viện năm 2021 cho nhiệm kỳ 4 năm tiếp theo. Năm nay có tổng cộng 37 đảng phái tham gia bầu cử nên người dân tha hồ mà chọn lựa.
Có những đảng mà nghe cái tên thôi thì ở Việt Nam đã bị rớt từ vòng gởi xe khi nghe đề nghị thành lập. Những cái tên mới nghe đã hết hồn ví dụ như Đảng vì Động Vật (Partij voor de Dieren), Đảng Người trên 50 tuổi (50PLUS), Đảng Chúa Giê-Su trường tồn ( JESUS LEEFT), Đảng Cướp Biển ( Piratenpartij).
Hay những đảng sẽ không bao giờ được phép thành lập ở Việt Nam như Đảng vì Tư Do và Dân Chủ ( Volkspartij voor Vrijheid en Democratie/VVD), Đảng Tự do (Partij voor de Vrijheid/PVV), Đảng Liên Đoàn Thiên Chúa giáo (ChristenUnie), Đảng Diễn đàn Dân chủ (Forum voor Democratie) vì toàn hơi hướng tự do tôn giáo, dân chủ sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến diễn tiến hoà bình.
37 đảng này sẽ tranh giành nhau 150 ghế trong Hạ Viện. Thường thì sẽ có vài ba đảng liên kết lại với nhau cùng thành lập nội các mới để điều hành chính phủ nếu đạt được thoả thuận về kế hoạch làm việc; những đảng phái nào có được ghế trong Hạ Viện đều trở thành các đảng đối lập. Từ năm 2010 đến nay, đảng VVD của Thủ tướng bãi nhiệm Mark Rutte đều nằm trong nhóm các đảng điều hành chính phủ.
Năm nay Đảng này lại giành thắng lợi lớn với 36 ghế, đảng thứ hai là D66 với 27 ghế – thắng thêm 8 ghế. Đảng PVV mang hơi hướng dân tuý mất đi 3 ghế và chỉ còn có 17 ghế.
Thế nên chắc chắc Hà Lan lại có tiếp nội các Rutte cho 4 năm tiếp theo. Còn phải mất mấy ngày có khi tới hàng tuần hay hàng tháng để các đảng phái thành lập liên minh và đưa ra nội các mới.
Năm nay ngày bầu cử Hà Lan có 70.000 người tự nguyện tham gia ở các phòng phiếu để phụ giúp cho công việc bầu cử. Vì đại dịch COVID-19 nên mọi thứ đều được điều chỉnh để đảm bảo khoảng cách an toàn cho cử tri lẫn người làm việc ở các phòng bỏ phiếu.
Người cao tuổi được ưu tiên đi bầu trước. Bầu cử qua thư cũng hiện diện. Có lẽ đây là lần đầu tiên Hà Lan có bầu cử drive-through bằng cả xe hơi lẫn xe đạp. Thùng phiếu được kéo ra ngoài tới tận cửa xe, có nơi còn có luôn tấm chắn để cho cử tri bầu chọn ngay khi ngồi trên xe hơi.
Bầu cử ở Hà Lan có lẽ không có những gì kịch tính như ở Hoa Kỳ trong kỳ bầu cử 2020 vừa rồi khiến cho nhiều người Việt tốn hao công sức tranh cãi và cả chia phe ra để xếp minh vào nhóm ủng hộ hay không ủng hộ Trump. Bầu cử ở Hà Lan cũng không lôi cuốn mấy giấy mực của tin giả, hay cáo buộc gian lận bầu cử, hay đánh cắp kết quả bầu cử. Nói theo kiểu lãnh đạo cấp cao Việt Nam thì việc bầu cử không có được tập trung.
Bầu cử nhàm chán như thế nên chỉ diễn ra đúng 1 ngày chính thức.
Chẳng thấy có đại hội đảng nào để bầu ra các vị trí chủ chốt, cũng chẳng có quốc hội mãn nhiệm họp kỳ cuối để bầu ra ban lãnh đạo mới theo danh sách mỗi vị trí có một đồng chí ứng cử; cũng chẳng thấy quốc hội cũ bầu Chủ tịch nước mới, thủ tướng mới, chủ tịch quốc hội mới, xong xuôi hết rồi mới tới lượt dân đi bầu đại biểu quốc hội mới.
Dù là liên minh nào, thì nội các mới sẽ vẫn phải đau đầu đối phó với Covid-19 và vất vả vực dậy nền kinh tế hậu Covid.
[ads_color_box color_background=”#f5e9e9″ color_text=”#444″]
Hơn 2 tháng qua không có nội các chính thức, Thủ tướng và nội các bãi nhiễm vẫn lo điều hành quốc gia. Thủ tướng Mark Rutte cho biết ngày làm việc của ông bắt đầu từ 4-5 giờ sáng vì phải đương đầu với đại dịch Corona. Thủ tướng bãi nhiệm Mark Rutte trong năm qua đã xuất hiện gần như liên tục trên Tivi.
Gần như mỗi tuần người dân đều theo dõi họp báo để biết kế hoạch đối phó với Covid-19 của chính phủ với sự góp mặt của báo chí, Thủ tướng và Bộ trưởng Y tế. Hình ảnh Thủ tướng Hà Lan đi làm bằng xe đạp, vừa đi vừa ăn bánh mỳ vẫn thường được người Việt Nam chia sẻ trên mạng xã hội để minh chứng cho sự giản dị của người đứng đầu chính phủ.
Chính phủ Hà Lan trước đây có vẻ thân thiện với Trung Quốc vì đó là đối tác thương mại lớn. Ông thủ tướng Rutte này đã từng không dám bắt tay Đức Dalai Lama khi Ngài đến Hà Lan nhiều năm về trước chỉ vì sợ làm phật lòng Trung Quốc. Nhưng trong năm nay đã có vẻ gió đã xoay chiều như khuynh hướng thay đổi thái độ với Trung Quốc ở trên thế giới sau khi đại dịch bùng nổ và những động thái của Trung Quốc trong năm qua.
Hà Lan đã khiến cho Trung Quốc phẫn nộ khi Hạ viên ra phán quyết lên án những hành động diệt chủng đối với người Duy Ngô Nhĩ. Đại sư Trung Quốc tại Hà Lan coi đó là “sự can thiệp thô bạo” vào công việc nội bộ của Trung Quốc và cáo buộc Hạ viện là “ích kỷ và đầu óc hẹp hòi”.
[/ads_color_box]