VNTB – Bụi đỏ sân bay Long Thành đang cảnh báo điều gì?
Thảo Nguyên
(VNTB) – Những ngày gần đây, khi thời tiết nắng nóng kéo dài, cộng với gió mạnh càng khiến cho bầu không khí tại xã Bình Sơn thêm ngột ngạt khi những cơn “bão” bụi “bao bọc” suốt ngày đêm.
Trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường?
Từ khi dự án sân bay Long Thành đi vào thi công hạng mục san nền thì người dân sống cách đó cả chục cây số, thỉnh thoảng nhìn lên còn thấy rực đỏ cả bầu trời từ bụi đỏ của dự án này bốc lên.
Trước đó, vào cuối tháng 12-2022, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai đã kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường vào cuộc kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường tại dự án xây dựng sân bay Long Thành. Theo kết quả quan trắc không khí định kỳ từ tháng 4 đến tháng 10-2022 tại khu vực xây dựng sân bay Long Thành phát hiện ô nhiễm bụi vượt quy chuẩn từ 1,02 đến 18,32 lần.
Để hạn chế bụi trong quá trình thi công, các nhà thầu đã huy động khoảng 50 xe bồn tưới nước. Tuy nhiên, giải pháp này gần như không mang lại hiệu quả. Khu vực đường cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây đoạn qua khu vực thi công dự án sân bay Long Thành cũng bị bao phủ bởi bụi đất.
Việc ô nhiễm tại khu vực thi công dự án đã làm phát tán bụi ra môi trường xung quanh gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và sinh hoạt của nhân dân xung quanh, trong đó đáng chú ý là ô nhiễm bụi và phương tiện vận chuyển vật liệu xây dựng làm hư hỏng đường.
Đây là dự án do Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường.
Ông Võ Tấn Đức – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, không chỉ người dân huyện Long Thành mà cả huyện Nhơn Trạch, thành phố Biên Hoà cũng bị ảnh hưởng.
Hiện nay, để đảm bảo tiến độ thi công, trên công trường hiện nay, các nhà thầu đang huy động hơn 1.800 đầu máy móc, thiết bị các loại và khoảng 3.000 cán bộ kỹ sư, tư vấn giám sát, công nhân, người lao động, phủ rộng toàn bộ dự án, bố trí 3 ca 4 kíp/ngày đêm để đào đắp (mỗi ca 8 giờ), san nền sân bay.
Bụi đỏ sân bay Long Thành từ khi xây dựng tuy gây ảnh hưởng sức khỏe và cảnh quan rất đáng ngại, nhưng hiện trạng này nhắc nhở báo hiệu nhiều mối lo lớn hơn sau này.
Vị trí chọn xây sân bay có vấn đề?
Theo ý kiến từ một chuyên gia thì mối lo lớn nhất thuộc về căn bản khoa học chọn vị trí sân bay: Phải là nơi vùng không khí quanh năm mỗi ngày đảm bảo chỉ có duy nhất đường đẳng áp thẳng hoặc cong mềm mại bán kính đủ lớn, không được có nhiều ngày trong năm xuất hiện hai trục đẳng áp vuông góc.
Sân bay Long Thành có thể đang phải đối mặt với tiêu chí đẳng áp này vì nhiều ngày có hai trục đẳng áp giao nhau. Đó là một trục chạy theo hướng đông – tây, do sự thay đổi áp suất vùng rộng lớn khu vực theo vĩ độ.
Trục kia chạy theo hướng bắc – nam, do vùng thể tích đồng bằng mở ra sau khối thể tích Nam Trường Sơn và hai cao nguyên Lâm Viên và Di Linh mất đi. Gió mùa Đông Bắc khi thổi xuống tới đây thì nở ra để lấp đầy thể tích mở ra này, tạo đổi hướng đột ngột 90 độ thành gió chướng thổi theo hướng từ đông nam lên tây bắc.
Nếu vào sâu trong Sài Gòn hoặc Biên Hòa thì gió chướng đã ổn định hướng. Nhưng tại Cần Giờ và vào bờ biển tới Long Thành thì vị trí đổi hướng của gió mùa Đông Bắc thành gió chướng thay đổi theo giờ trong ngày và theo sự biến đổi áp suất lục địa – ví dụ do khí lạnh tràn xuống. Tức là vùng bao quanh sân bay Long Thành có thể có nhiều ngày trong năm là nơi hai đường đẳng áp giao nhau vuông góc tạo gió xoắn.
Từ gần chục năm qua đã có ý kiến lưu ý nhắc phải quan trắc, vẽ biểu đồ windrose để có số liệu về hướng và cường độ gió từng ngày trong năm qua vài năm, trước khi quyết định một vị trí xây sân bay và hướng chạy các đường băng…
… Đại diện công an tỉnh Đồng Nai cho rằng bụi gây ô nhiễm không chỉ tạo ra dư luận xấu trong nhân dân, mà cả doanh nghiệp trong và ngoài nước. Vì thực tế Long Thành và Nhơn Trạch có nhiều khu công nghiệp, doanh nghiệp.
“Chúng tôi nghĩ rằng với giai đoạn 2 của dự án, cần đề xuất san lấp cùng với gói xây lắp của giai đoạn 1. Vì nếu giai đoạn 1 hoàn thành, đưa vào hoạt động mà lúc đó mới triển khai gói san lấp giai đoạn 2, sẽ tiếp tục phát sinh bụi. Như vậy sẽ ảnh hưởng liên tục đến người dân, và lo sợ máy bay khó lên xuống, mất an toàn”, đại diện Công an tỉnh Đồng Nai kiến nghị.