VNTB – Vì vàng và kim cương, Putin vẫn sẽ còn cần Wagner và Prigozhin
Anh Khoa dịch
(VNTB) – Công ty Wagner của Prigozhin đóng một vai trò quan trọng trong mối quan hệ của Nga với các chính phủ châu Phi.
Ngoại trưởng Nga tuyên bố rằng lính đánh thuê Wagner của Nga sẽ tiếp tục hoạt động ở châu Phi. Không rõ ai sẽ tiếp quản công việc kinh doanh béo bở của nhóm lính đánh thuê Wagner trong tương lai.
“Chiến binh Wagner làm công việc huấn luyện ở châu Phi và công việc này tất nhiên sẽ tiếp tục”, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov khẳng định sau cuộc nổi dậy thất bại ở Nga và việc tái cấu trúc công ty quân sự tư nhân Nga Wagner hiện đã bắt đầu. Nhiều “đối tác nước ngoài” đã gọi điện cho Tổng thống Nga Vladimir Putin trong vài ngày qua và “đảm bảo sẽ hỗ trợ”.
Nga đã mở rộng ảnh hưởng ở châu Phi một cách có hệ thống trong những năm gần đây. Công ty an ninh tư nhân Wagner của doanh nhân người Nga Yevgeny Prigozhin, người được mệnh danh là “đầu bếp của Putin”, đóng một vai trò quan trọng trong mối quan hệ với các chính phủ châu Phi này.
Người ta ước tính rằng hơn 5.000 lính đánh thuê Wagner đang đóng quân ở châu Phi, hầu hết ở Cộng hòa Trung Phi và Mali cũng như ở Libya. Tuy nhiên, chính phủ của các quốc gia này chưa ký kết bất kỳ hợp đồng trực tiếp nào với Wagner, nhưng đã ký kết các thỏa thuận hợp tác liên chính phủ với Bộ Quốc phòng Nga. Ban đầu, từ năm 2014 trở đi, các “người huấn luyện viên” người Nga, như họ được gọi chính thức trong các thỏa thuận này, từ cơ quan tình báo quân sự GRU đã đóng quân tại Cộng hòa Trung Phi, sau đó dần dần được thay thế bởi người Wagner. Pauline Bax từ Nhóm Khủng hoảng Quốc tế cho biết: “Những hợp đồng này sẽ không thay đổi ngay. Ngay cả khi Wagner biến mất, lòng trung thành của các chính phủ châu Phi đối với Nga sẽ vẫn còn.
“Wagner luôn rất hữu ích cho Điện Kremlin ở Châu Phi”
Cho đến khi bắt đầu cuộc chiến tranh xâm lược của Nga ở Ukraine, Putin luôn phủ nhận rằng nhà nước Nga có liên quan gì đến Wagner. Sau cuộc nổi dậy của lính đánh thuê, ông nói rằng quân đội Wagner hoàn toàn do nhà nước Nga tài trợ. Theo hiến pháp Nga, các công ty an ninh tư nhân thực sự không được phép ở Nga. Cho đến nay, Wagner và các công ty lính đánh thuê khác thuộc loại này đã hoạt động ngoài luật hiện hành, theo lệnh của Điện Kremlin. Rõ ràng điều đó hiện đã kết thúc. Putin gia hạn cho Wagner: Trước ngày 1 tháng 7, chiến binh Wagner phải quyết định xem họ muốn gia nhập quân đội chính quy hay di cư đến Belarus cùng với Prigozhin.
Tuy nhiên, ở châu Phi, quân đội Wagner không gây ra mối đe dọa nào cho Điện Kremlin, Pauline Bax nói. Ngược lại: “Wagner luôn rất hữu ích cho Điện Kremlin ở Châu Phi.” Nhân viên của Wagner đã được giao nhiều nhiệm vụ khác nhau ở các nước Châu Phi. Làm vệ sĩ như bảo vệ Tổng thống Cộng hòa Trung Phi, Faustin Touadera, làm huấn luyện viên cho quân đội quốc gia, nhưng Wagner cũng thành lập các đơn vị chiến đấu riêng để chống lại phiến quân. Oleg Ignatov, nhà phân tích về Nga thuộc tập đoàn Crisis Group, cho biết hầu hết các chiến binh và sĩ quan của Wagner đóng quân ở châu Phi không phải là cựu tù nhân của các nhà tù Nga mà là cựu quân nhân của quân đội Nga. “Họ sẽ dễ tuân thủ mệnh lệnh của Bộ Quốc phòng và trở lại làm quân của Bộ Quốc phòng.”
Mạng lưới công ty phức tạp
Nhưng hoạt động của Wagner ở Cộng hòa Trung Phi là một mạng lưới phức tạp không dễ dàng tách khỏi Moscow. Trong những năm gần đây, các công ty mẹ của Nga từ đế chế tập đoàn St. Petersburg của Prigozhin đã đăng ký nhiều công ty con địa phương tại Cộng hòa Trung Phi, dưới chiêu bài thuê các chiến binh Wagner.
Một số công ty con này đã được nhượng quyền khai thác mỏ vàng và kim cương cũng như giấy phép xuất khẩu để họ kiếm được lợi nhuận từ đó. Theo báo cáo về Wagner gần đây do tổ chức điều tra The Sentry thực hiện với tiêu đề “Architects of Terror” , các công ty này thường hoạt động chặt chẽ với nhau.
Tại Cộng hòa Trung Phi, giờ đây Wagner cũng là một nhân tố quan trọng về mặt kinh tế. Khi những chiến binh Wagner đầu tiên đến Trung Phi năm 2014, 80% diện tích đất nước nằm dưới sự kiểm soát của quân nổi dậy, đặc biệt là các quặng mỏ ở phía bắc. Theo báo cáo của Sentry, những dân quân ở các khu vực này đã bị các đơn vị Wagner quét sạch một cách có hệ thống: “Khi đến khu vực khai thác, Wagner khủng bố những người sống ở khu vực khai thác vàng và kim cương cho đến khi họ tự bỏ đi.”
Tại Cộng hòa Trung Phi, Wagner độc quyền về nguyên liệu thô
Các công ty khác sau đó chuyển vào các lĩnh vực này. Ví dụ, hai công ty, “Officers Union for International Security” (OUIS) và “Logistique Économique Étrangère” (LEE), chịu trách nhiệm về hậu cần. OUIS nhập khẩu thiết bị chiến tranh của Nga như máy bay trực thăng tấn công, LEE nhập máy móc và vật liệu xây dựng để thiết lập các hoạt động khai thác. Một công ty gỗ, “Bois Rouge”, có giấy phép xuất khẩu gỗ và một đội xe tải.
Theo báo cáo của Sentry, Wagner hiện gần như độc quyền ở các mỏ và nguyên liệu thô của Trung Phi, và cũng được phép xuất khẩu. Tuy nhiên, không có công ty nào trong số này từng chính thức tuyên bố xuất khẩu sang chính quyền Trung Phi. Vì vậy, bao nhiêu tiền đã chảy từ Châu Phi đến Nga trước đây và chính xác là trong kho bạc của ai thì vẫn chưa được biết. Nhưng điều gì xảy ra cũng sẽ phụ thuộc vào việc đế chế của Prigozhin có bị đập tan hoàn toàn ở châu Phi hay không.
____________
Nguồn: NTV – In Afrika kann Putin kaum auf Wagner verzichten
https://www.n-tv.de/politik/In-Afrika-kann-Putin-kaum-auf-Wagner-verzichten-article24227707.html?utm_source=flipboard&utm_content=other