Chánh Thành
(VNTB) – Chế độ độc tài ở Venezuela chỉ mới trải qua 26 năm, còn cộng sản độc tài Việt Nam có 80 năm kinh nghiệm trấn áp người dân!
Cảnh hàng triệu người dân Venezuela xuống đường chống lại nhà độc tài Maduro đã trở thành cảm hứng cho rất nhiều người yêu chuộng dân chủ và đang đấu tranh cho quyền con người trên thế giới. Mạng xã hội Việt Nam những ngày qua liên tục chia sẻ hình ảnh, video ghi lại cảnh người dân Venezuela kéo sập các tượng đài của các lãnh tụ độc tài.
Nhưng để ước mong một ngày người Việt cũng có thể làm được điều tương tự thì có lẽ sẽ rất xa xôi vì các yếu tố địa chính trị của hai nước không giống nhau, mặc dù cả hai đều là nước xã hội chủ nghĩa.
Về mặt lịch sử, Venezuela đã có những cuộc bầu cử tự do từ năm 1958 và trải qua một thời kỳ dân chủ kéo dài tới 40 năm. Dù vẫn chưa thật sự là nền dân chủ tuyệt đối, nhưng ít nhất là họ có nhiều đảng phái và người dân có 40 năm quen với việc bỏ phiếu bầu ra tổng thống. Mãi tới năm 1998, khi tổng thống Hugo Chavez lên cầm quyền thì họ mới đi theo đường lối cánh tả và định hướng trở thành nước xã hội chủ nghĩa.
Đến năm 2014 nước này lâm vào suy thoái và đầu năm 2015 thì trở thành nước có tỷ lệ lạm phát cao nhất thế giới. Như vậy người dân Venezuela chỉ trải qua khoảng 16 năm bị định hướng để thức tỉnh về giấc mơ xã hội chủ nghĩa. Từ 2014 tới nay họ miệt mài biểu tình, đấu tranh không ngừng nghỉ. Từ dân thường tới chủ tịch quốc hội đều có những hành động phản kháng mạnh mẽ nhà độc tài Maduro.
Trong khi đó, miền bắc Việt Nam nằm dưới chế độ cộng sản từ năm 1945 đến nay đã gần 80 năm, còn miền nam thì gần 50 năm. Tất cả mọi người dân đều bị nhồi sọ hơn nửa thế kỷ dưới hệ thống tuyên truyền cộng sản. Để rồi ngay cuối tháng 8, hàng trăm ngàn người Việt Nam lại khóc thương trước cái chết của lãnh tụ độc tài Nguyễn Phú Trọng. Lạc quan cách mấy cũng khó có thể tin rằng người dân Việt Nam có thể vùng dậy như người Venezuela, ít nhất là trong tương lai gần.
Đó là chưa nói tới sự lọc lõi và nghiệm đàn áp của cộng sản Việt Nam so với Venezuela. Venezuela chỉ mới trải qua hai đời lãnh tụ độc tài, còn Việt Nam thì hàng chục đời, và đời sau còn tàn ác, thâm độc hơn đời trước. Các lãnh đạo độc tài Venezuela chỉ mới “định hướng xã hội chủ nghĩa” trong 26 năm nay, còn Việt Nam bắt đầu cai trị theo học thuyết Mác-Lenin từ năm 1945.
Việt Nam có rất nhiều kinh nghiệm sau quãng thời gian dài chống lại các cường quốc hùng mạnh như Nhật, Pháp, Mỹ, Trung Quốc; có những cuộc đàn áp người dân đẫm máu như “cải cách ruộng đất”, “Nhân văn – Giai phẩm”, đưa người dân miền nam đi “kinh tế mới” sau 1975, đánh tư sản mại bản…
Chế độ độc tài tại Việt Nam cũng từng vượt qua cơn thập tử nhất sinh giai đoạn cuối thập niên 1980, đầu 1990 khi chủ nghĩa xã hội sụp đổ tại Liên Xô và Đông Âu. Sau giai đoạn đó, nhà nước cộng sản Việt Nam trải qua một thời kỳ phát triển kinh tế xã hội khá tốt với nhiều bước ngoặc trong việc thiết lập quan hệ ngoại giao với Hoa Kỳ, Trung Quốc…
Trải qua nhiều sóng gió lớn như vậy nên nhà cầm quyền Việt Nam có thừa sự lọc lõi, tráo trở trong ngoại giao, và nội trị. Những cuộc xuống đường của người dân Việt Nam cũng bị đàn áp nhanh chóng hơn so với Venezuela. Ví dụ năm 2016, nhà cầm quyền Việt Nam mất khoảng 1 tháng để dập tắt phong trào biểu tình chống lại Formosa của người dân. Tới năm 2017, họ chỉ mất 1 tuần để dập tắt hoàn toàn cuộc biểu tình phản đối luật Đặc khu và luật An ninh mạng.
Còn nói về vị trí địa lý thì Venezuela cũng có nhiều điểm mạnh để phát triển phong trào dân chủ hơn Việt Nam. Dễ thấy nhất là họ ở gần nước Mỹ, còn Việt Nam ở gần Trung Quốc. Một nơi gần môi trường dân chủ nhất thế giới, một nơi thì là láng giềng của nhà nước độc tài lớn nhất thế giới. Vậy mà 10 năm nay Venezuela vẫn chưa thể lật đổ được chế độ độc tài. Còn cộng sản Việt Nam và Trung Quốc coi nhau như anh em, cùng chung vận mệnh, môi hở răng lạnh… Cho dù lạc quan cách mấy cũng phải thừa nhận rằng viễn cảnh dân chủ ở Việt Nam vẫn còn xa lắm…