VNTB – Cẩm nang giúp biết tin ‘trảm’ hai phó thủ tướng là thật hay giả?
Thới Bình
(VNTB) – Tính đến hiện tại báo chí ở Việt Nam vẫn phải chịu các nguyên tắc gọi là “định hướng tuyên truyền”
Ngày 27-12-2022, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì họp Bộ Chính trị, Ban Bí thư để xem xét, thi hành kỷ luật nhiều quan chức chóp bu của Đảng. Tên của hai phó thủ tướng đương nhiệm chưa nghe thấy xướng như đồn đoán.
Trước đó, mạng xã hội rộ lên hình ảnh được cho là cắt cúp từ một văn bản nội bộ của Bộ Chính trị về việc cho Phó Thủ tướng thường trực Phạm Bình Minh, và Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam “thôi làm nhiệm vụ”, và sẽ nghỉ hưu từ 31-12-2013.
Tin đồn đoán trên mạng về sự nghiệp chính trị của hai Phó thủ tướng Phạm Bình Minh và Vũ Đức Đam
Thật hư ra sao về vấn đề trên đã được tân Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông, ông Nguyễn Thanh Lâm ‘mách nước’ tại lễ ra mắt “Cẩm nang phòng chống tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng” (sau đây gọi tắt là Cẩm nang), tổ chức tại Hà Nội ngày 27-12-2022.
Giới thiệu về Cẩm nang, tân Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử – ông Lê Quang Tự Do cho biết Cẩm nang được xây dựng căn cứ các quy định của pháp luật, Bộ quy tắc ứng xử trên mạng xã hội của Bộ Thông tin và Truyền thông, các quy trình xử lý thông tin của Trung tâm xử lý tin giả Việt Nam (VAFC); cũng dựa trên các vấn đề thực tế mà người sử dụng thường gặp khi tương tác trên môi trường mạng và tham khảo các tài liệu nghiên cứu, kinh nghiệm thực tế của một số nước và các nguyên tắc cộng đồng của các nền tảng xuyên biên giới lớn.
Về mặt hình thức trình bày – vẫn theo giới thiệu của ông Lê Quang Tự Do, Cẩm nang đáp ứng yêu cầu có tính ứng dụng cao, dễ dàng tiếp cận với người sử dụng. Còn về nội dung, Cẩm nang được trình bày thành 2 phần, trong đó phần đầu tóm tắt ngắn gọn, dễ hiểu, dễ sử dụng, là những kỹ năng cơ bản để người sử dụng có thể nhận biết, ứng phó và xử lý có hiệu quả khi gặp một tin giả, tin sai sự thật.
Phần tiếp theo đi vào những kiến thức cụ thể như khái niệm tin giả trên không gian mạng; Hướng dẫn nhận biết tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng; tác động của tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng; trách nhiệm của người dùng và nhà cung cấp dịch vụ khi hoạt động trên không gian mạng; quy trình rà quét, phát hiện và xử lý tin giả trên không gian mạng; các quy định xử phạt; những câu hỏi thường gặp.
Bộ tài liệu “Cẩm nang phòng chống tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng” được phát hành theo sách in và sách điện tử do Nhà xuất bản Thông tin và Truyền thông phát hành. Song song đó, cẩm nang cũng sẽ được phổ biến trên các mạng xã hội lớn qua hình thức các video clip ngắn.
Hiện đã có thể tải Cẩm nang nói trên tại địa chỉ: https://drive.google.com/
Có ý kiến là cần nên hiểu thế nào là tin giả, khi mà tính đến hiện tại báo chí ở Việt Nam vẫn phải chịu các nguyên tắc gọi là “định hướng tuyên truyền”.
Một khi đã định hướng, có nghĩa bản thân báo chí phải tự chủ động cắt cúp các tin tức sao cho phù hợp với định hướng, ví dụ như hồi cuối tháng 7-2021, Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ra Lời kêu gọi gửi đồng bào, đồng chí, chiến sĩ cả nước và đồng bào ta ở nước ngoài về công tác phòng, chống đại dịch Covid-19.
Trong lời kêu gọi này có những đoạn như “biểu dương sự vào cuộc kịp thời, tích cực của cả hệ thống chính trị đã góp phần kiềm chế, ngăn chặn sự bùng phát của dịch bệnh; phát triển kinh tế – xã hội, chăm lo đời sống, bảo vệ sức khoẻ nhân dân”…, cho thấy khi đó là “lời vàng ngọc” của lãnh tụ, liệu có báo nào dám đăng những ta thán từ kiều bào rủng rỉnh ngoại tế cho đến ‘dân đen’ khốn khổ trong nước trước chính sách hà khắc của nhà cách ly nhà, xóm cách ly xóm…
Khi đó, quanh chuyện “chuyến bay giải cứu”, mạng xã hội đã đăng cụ thể những kiểu cách vòi vĩnh tiền bạc từ phía các quan chức, viên chức nhân danh “không để ai ở lại phía sau”… Nếu lúc ấy không vấp “định hướng tuyên truyền”, có lẽ Tổng bí thư cũng không bị mắc lừa như các diễn văn ông vẫn luôn tự hào về “mây đen phủ lên toàn cầu nhưng mặt trời vẫn đang tỏa sáng ở Việt Nam”…