Lực lượng lính đánh thuê Nga được trang bị vũ khí tận răng đang tiến gần đến Moscow đã tạm dừng nhằm tránh đổ máu, đây là một thách thức lớn đối với quyền lực của Tổng thống Vladimir Putin.
Yevgeny Prigozhin, một cựu đồng minh của Putin và là người sáng lập quân đội Wagner, cho biết người của ông cách thủ đô trong vòng 200km hôm thứ Bảy. Trước đó, Moscow đã triển khai quân đội để chuẩn bị cho sự xuất hiện của lực lượng Wagner và yêu cầu người dân ở trong nhà.
Lính Wagner đã chiếm được thành phố Rostov ở phía nam trước khi cho xe tiến về phía bắc, đoàn xe tăng và xe tải bọc thép và phá vỡ các chướng ngại vật được dựng trên đường.
Vào tối thứ Bảy, họ bắt đầu rút khỏi trụ sở quân sự ở Rostov mà họ đã chiếm giữ, một nhân chứng của Reuters cho biết.
“Trong 24 giờ, chúng tôi đã đến cách Moscow khoảng 200km. Trong thời gian này, chiến binh của chúng tôi không đổ một giọt máu nào”, Prigozhin, mặc quân phục tại một địa điểm không được tiết lộ, cho biết trong một video.
“Phải biết rằng … rằng máu của người Nga sẽ đổ xuống một bên, chúng tôi đang quay đầu và quay trở lại các trại dã chiến theo kế hoạch.”
Reuters không thể xác minh một cách độc lập những người lính đánh thuê của Prigozhin đã đi được bao xa. Video trước đó cho thấy các đoàn xe Wagner cách Moscow chưa đến 500 km.
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói rằng theo một thỏa thuận do Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko làm trung gian, vụ án hình sự đối với ông Prigozhin vì tội nổi loạn vũ trang sẽ bị hủy bỏ, Prigozhin sẽ sang Belarus và các chiến binh Wagner tham gia “cuộc tuần hành vì công lý” của ông sẽ không phải đối mặt với sự trừng phạt nào vì những gì họ đã làm cho Nga trước đây.
Peskov gọi các sự kiện trong ngày là “bi kịch”, ông cũng cho biết Lukashenko đã đề nghị làm trung gian hòa giải, với sự chấp thuận của Putin, vì ông đã quen biết với Prigozhin trong khoảng 20 năm.
Phản ứng của lực lượng vũ trang
Cuộc nổi dậy chớp nhoáng của Wagner dường như không vấp phải cản trở nào từ các lực lượng vũ trang chính quy của Nga. Điều này đặt ra câu hỏi về việc Putin sẽ nắm giữ quyền lực ở quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân ngay cả sau khi Wagner đột ngột dừng bước tiến.
Trước đó, Prigozhin cho biết “cuộc hành quân” của ông tới Moscow là nhằm loại bỏ các chỉ huy Nga tham nhũng và bất tài mà ông cho là đã gây ra cuộc chiến ở Ukraine.
Trong một bài phát biểu trên truyền hình, ông Putin nói rằng cuộc nổi dậy đe doạ sự tồn tại của nước Nga.
“Chúng tôi đang chiến đấu vì cuộc sống và an ninh của người dân, vì chủ quyền và độc lập của chúng tôi, vì quyền duy trì nước Nga, một quốc gia có lịch sử hàng nghìn năm”, Putin nói và thề sẽ trừng phạt những kẻ đứng sau “một cuộc nổi dậy vũ trang”.
Sau đó, khi phác thảo thỏa thuận do Lukashenko làm trung gian, Peskov cho biết thỏa thuận này có “mục tiêu cao hơn” là tránh đối đầu và đổ máu.
Peskov từ chối cho biết liệu có bất kỳ nhượng bộ nào đối với Prigozhin hay không, ngoài việc đảm bảo an toàn cho ông ta – điều mà ông ta nói rằng Putin đã hứa sẽ bảo đảm – và đối với người của Prigozhin, để thuyết phục ông ta rút toàn bộ lực lượng của mình.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết những diễn biến đã khiến lãnh đạo phương Tây đã có một loạt các cuộc gọi cấp cao cho thấy tình trạng hỗn loạn ở trung tâm của Nga.
“Ngày nay thế giới có thể thấy rằng các bậc thầy của Nga không kiểm soát được gì. Và điều đó chẳng có ý nghĩa gì. Chỉ toàn hỗn loạn. Không có bất kỳ khả năng dự đoán nào”, Zelenskiy nói trong bài phát biểu bằng video hàng đêm.
Đội quân Wagner
Các chiến binh do cựu tù nhân Prigozhin lãnh đạo gồm hàng nghìn cựu tù nhân được tuyển mộ từ các nhà tù Nga.
Người của ông đã chiến đấu trong những trận chiến đẫm máu nhất trong cuộc chiến kéo dài 16 tháng ở Ukraine, cả ở thành phố Bakhmut. Trong nhiều tháng, ông đã chỉ trích các quan chức hàng đầu của quân đội, đặc biệt là Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu và tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov, cáo buộc họ kém cỏi và ém giữ lại đạn dược của các chiến binh Wagner.
Trong tháng này, ông đã bất chấp mệnh lệnh ký một hợp đồng đặt quân đội của mình dưới quyền chỉ huy của Bộ Quốc phòng.
Prigozhin đã phát động cuộc nổi loạn hôm thứ Sáu sau khi cáo buộc quân đội đã giết rất nhiều chiến binh của ông trong một cuộc không kích. Bộ Quốc phòng phủ nhận điều này.
Prigozhin nói rằng ông đã chiếm được trụ sở của Quân khu Nga ở Rostov mà không cần bắn một phát súng nào. Nơi đây đóng vai trò là trung tâm hậu cần chính cho toàn bộ lực lượng xâm lược của Nga ở Ukraine.
Người dân thành phố đã bình tĩnh quay phim chiến binh Wagner trên xe bọc thép và xe tăng chiến đấu.
Các quốc gia phương Tây đã theo sát tình hình. Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden điện đàm với các lãnh đạo Pháp, Đức và Anh, trong khi Ngoại trưởng Antony Blinken điện đàm với những người đồng cấp G7. Sĩ quan quân đội hàng đầu của Hoa Kỳ, Tướng quân đội Mark Milley, đã hủy bỏ một chuyến đi dự định tới Trung Đông.
Ukraine tấn công gần Bakhmut
Cuộc nổi dậy có nguy cơ khiến lực lượng xâm lược của Nga ở Ukraine bị xáo trộn, ngay khi Kiev đang phát động cuộc phản công mạnh nhất kể từ khi cuộc chiến bắt đầu vào tháng 2 năm ngoái.
Một số người Ukraine vui mừng trước viễn cảnh chia rẽ trong hàng ngũ Nga 16 tháng sau khi quân đội của Điện Kremlin xâm chiếm đất nước họ.
Quân đội Ukraine hôm thứ Bảy cho biết quân của họ đã tiến gần Bakhmut.
Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Hanna Maliar cho biết một cuộc tấn công đã được phát động gần một nhóm làng bao quanh Bakhmut, nơi đã bị lực lượng Wagner chiếm giữ vào tháng 5 sau nhiều tháng giao tranh.
Oleksandr Tarnavskiy, chỉ huy mặt trận phía nam, cho biết Ukraine đã giải phóng một khu vực gần Krasnohorivka, phía tây khu vực Donetsk do Nga kiểm soát.
Tarnavskiy cho biết khu vực này nằm dưới sự kiểm soát của Nga kể từ khi lực lượng ly khai do Moscow hậu thuẫn chiếm giữ vào năm 2014.
Nguồn; Reuters