(VNTB) – Cuộc gặp Nixon – Mao 50 năm trước có lẽ dẫn đến sự thay đổi lớn nhất đối với ngành sản xuất sản phẩm tiêu dùng của Mỹ.
Tác giả: Warren Shoulberg
Ngày này 50 năm trước Richard Nixon gặp trực tiếp Mao Trạch Đông. Cuộc gặp mặt toàn bàn về chính trị – Chiến tranh Việt Nam, Liên Xô, cuộc bầu cử sắp tới của Hoa Kỳ và Đài Loan – nhưng không ai có thể đoán được rằng cuộc gặp ấy có lẽ dẫn đến sự thay đổi lớn nhất đối với ngành sản xuất sản phẩm tiêu dùng của Mỹ.
Sự thay đổi đó vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay, 5 thập niên sau.
Thật khó hiểu cuộc gặp gỡ này đã diễn ra kỳ quặc như thế nào. Không có bộ máy truyền thông ảo và kỹ thuật số khổng lồ như ngày nay, chuyến đi của Nixon đến Trung Quốc được giữ bí mật cho đến khi ông hạ cánh xuống Bắc Kinh. Và cuộc gặp gỡ giữa một trong những Chiến binh của Chiến tranh Lạnh lạnh lùng nhất Thế kỷ 20 và người thề sẽ tiêu diệt “lũ chó chạy” của Mỹ và phương Tây là điều mà có nằm mơ cũng không ai có thể nghĩ tới. Tờ Washington Post vào thời điểm đó đã viết: “Nếu ông Nixon tiết lộ rằng ông sẽ lên mặt trăng thì ông không thể làm khán giả thế giới kinh ngạc hơn nữa.”
Sau cuộc gặp ngắn ngủi của Nixon với Mao và tuần lễ công du sau đó của ông ở Trung Quốc, không có mấy chuyện trong chuyến đi thực sự được tiết lộ … ít nhất là lúc đầu. Một tuyên bố ngoại giao chỉ cho biết, “chúng tôi không tranh cãi nữa nhưng vẫn giữ liên lạc.”
Nhưng không lâu sau đó, doanh nhân Mỹ bắt đầu đặt chuyến đi đến Trung Quốc. Họ đã kinh doanh với các nhà máy ở Nhật Bản, Hồng Kông và Đài Loan nhưng không nơi nào trong số đó cung cấp quy mô và phạm vi tiềm năng như của Trung Quốc: Một đất nước với 800 triệu dân nổi tiếng là làm việc chăm chỉ và thực tế là rất muốn có cách đưa nước của họ thoát khỏi cảnh nghèo đói vì tự cô lập với cả thế giới và những quyết định tai hại mà tự đưa ra.
Liệu Trung Quốc có thể trở thành nơi sản xuất các mặt hàng tiêu dùng mà người Mỹ tiêu thụ với tốc độ chóng mặt? Người Trung Quốc, những người được coi là học nhanh và háo hức hợp tác, chỉ quá háo hức chấp nhận người phương Tây. Việc Mao qua đời và sự chuyển đổi sang hệ tư tưởng và chính trị thực dụng hơn của Đặng Tiểu Bình đã tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình này; và trong vòng hai mươi năm, Trung Quốc đã trở thành công xưởng của Mỹ.
Điều đó càng trở nên rõ ràng hơn với những cải cách chính sách thương mại vào đầu những năm 2000 và việc Trung Quốc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO. Rất có thể 90% những thứ được bày bán ở bất kỳ cửa hàng nào ở Mỹ đều được sản xuất tại Trung Quốc. Cuối cùng, các quốc gia như trước là Ấn Độ và Pakistan và gần đây là Việt Nam, Bangladesh và các quốc gia khác ở Đông Nam Á đã thu hút rất nhiều hoạt động kinh doanh đó nhưng ngày nay Trung Quốc vẫn là nhà cung cấp hàng đầu cho hàng hóa được bày bán ở Mỹ. Và hông chỉ là áo thun và giày dép giá rẻ. Tất cả mọi thứ từ chất bán dẫn đến iPhone của Apple, Volvos cho đến hàng xa xỉ đều có nhãn “Sản xuất tại Trung Quốc”.
Ngày nay, những vấn đề chính trị tương tự bị tránh né từ năm 1972 vẫn còn: Chủ nghĩa cộng sản so với chủ nghĩa tư bản, Đài Loan và những gì cần làm đối với Nga. Chắc chắn chúng đã được COVID kết hợp lại , nhưng cũng vì một Trung Quốc hiện là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và một Trung Quốc vừa mới quyết đoán vừa được bảo vệ hơn bao giờ hết dưới thời Tập Cận Bình.
Tuy nhiên, 50 năm sau, Trung Quốc và Mỹ cần nhau hơn như khi Nixon và Mao gặp nhau. Kinh tế, khả năng vươn ra thế giới đang phát triển, và số phận hòa bình của thế giới nằm ở hai quốc gia này là điều mà không ai có bao giờ có thể tưởng tượng được vào thời điểm đó.
Trong khi đó các công ty Mỹ vẫn tiếp tục làm ăn với Trung Quốc … và ngược lại. Từ chuyến buôn bán thương mại khiêm tốn đầu tiên là gấu trúc Trung Quốc và bò xạ hương Mỹ (những con bò đã bị lịch sử lãng quên), hai quốc gia hiện đã kinh doanh với nhau trị giá hơn 550 tỷ đô la. Trong thời đại ngày nay khi mọi thứ có thể trông ảm đạm và có nhiều điềm báo, có lẽ đây là lúc phù hợp để nhìn lại thời kỳ khi mà điều không thể trở thành có thể và điều không thể tưởng tượng đã được tưởng tượng.
Phát biểu sau đó, Tổng thống Nixon nói với Mao, “Điều khiến chúng ta xích lại gần nhau là sự công nhận về một tình hình mới trên thế giới.”
Bây giờ 50 năm sau đó, chúng ta đang ở vào thời điểm của một tình hình mới trên thế giới.
Nguồn: Forbes