VNTB – USCIRF (Uỷ Hội Hoa Kỳ về Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế) khuyến nghị đưa Việt Nam vào danh sách Các quốc gia cần được quan tâm đặc biệt CPC

VNTB – USCIRF (Uỷ Hội Hoa Kỳ về Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế) khuyến nghị đưa Việt Nam vào danh sách Các quốc  gia cần được quan tâm đặc biệt CPC

 

Báo cáo năm 2021 ca USCIRF (U Hi Hoa Kỳ v T Do Tôn Giáo Quc Tế) khuyến ngh đưa Việt Nam vào danh sách CPC.

 

y Ban T do Tôn giáo Quc tế Hoa Kỳ (USCIRF) là mt cơ quan riêng và khác vi B Ngoi Giao. Được thành lp bi Quc hi Hoa Kỳ, đây là mt đơn v tham vn đc lp, lưỡng đng cho chính ph Hoa Kỳ, cơ quan này giám sát t do tôn giáo trên toàn th gii và khuyến ngh chính sách cho Tng Thng, Ngoi Trưởng, và Quc hi. Các khuyến cáo ca USCIFR da vào các qui trình bt buc phi có và các tiêu chun trong Tuyên Ngôn Quc Tế Nhân Quyn và các văn bn quc tế khác. Phúc trình Thường niên là tng kết công vic trong năm trước ca các thành viên trong y ban và đi ngũ nhân viên chuyên nghip nhm lưu tr h sơ các v vi phm trong nước và khuyến cáo v chính sách cho chính ph Hoa Kỳ. Phúc trình Thường niên thường bao gm thi gian t đu năm trước đến đu năm sau, mc du trong mt s trường hp, các s kin quan trng xy ra sau thi gian này có th được đ cp. Sau đây là phúc trình ca y ban này v tình trng tôn giáo ti Vit Nam.

 

Năm 2021, tình trng vi phm t do tôn giáo vn tiếp din Vit Nam. Báo cáo cung cp mt cái nhìn tng th v nhng vi phm này và nêu bt nhng n lc chính sách ca Hoa Kỳ nhm thúc đy nhân quyn, bao gm c t do tôn giáo, Vit Nam. Mc dù đã có nhng ci tiến đáng chú ý so vi pháp lnh tôn giáo trước đây, nhưng Lut tín ngưỡng, tôn giáo năm 2018 (Lut tín ngưỡng, tôn giáo 2018) vn còn hn chế v bn cht và còn vướng mc bi vic áp dng không đng đu và thiếu nht quán trong c nước. S đàn áp ca chính ph tiếp tc là mt thc tế khc nghit đi mt vi các nhóm tôn giáo đc lp chưa đăng ký, vi nhiu người trong s h b coi là “tôn giáo l”, “sai lm” hoc “d giáo”. Cui cùng, các nhà chc trách tiếp tc bt các tín đ và nhng người ng h t do tôn giáo phi ngi tù dài hn, trong đó mt s người cho biết sc khe ngày càng xu đi do liên tc b ngược đãi và hành h trong tù.

Năm 2020, các điu kin t do tôn giáo Vit Nam nhìn chung có xu hướng ging như năm 2019. Chính ph tích cc thi hành Lut Tín ngưỡng và Tôn giáo, như đã được viết và thc thi, trái vi các tiêu chun nhân quyn quc tế và vi phm có h thng t do tôn giáo, đc bit là đi vi các nhóm tôn giáo đc lp mà còn ngay c vi các nhóm được chính ph công nhn. Nhà chc trách tiếp tc tích cc đàn áp các cng đng thiu s tôn giáo đc lp, bao gm c người Hmong và người Thượng theo đo Tin lành, Pht giáo Hòa Ho, Pht giáo Thng nht, tín đ Cao Đài, Công giáo và các hc viên Pháp Luân Công. Các cng đng dân tc thiu s đã phi đi mt vi s đàn áp đc bit nghiêm trng đ thc hành đc tin mt cách hòa bình, bao gm b hành hung th xác, trc xut, giam gi, b tù và buc t b đc tin. Ước tính có khong 10.000 Cơ đc nhân người Hmong và người Thượng Tây Nguyên vn không có quc tch vì chính quyn đa phương đã t chi cp giy đăng ký h khu và chng minh thư trong nhiu trường hp đ tr đũa vic h t chi theo đo. Trong năm, chính quyn trung ương và đa phương đã n lc đ tái đnh cư người Hmông theo đo Thiên chúa ti Tiu khu 179, huyn Đam Rông, tnh Lâm Đng, nhưng đến tháng 12, vic thc hin quy trình này vn chưa hoàn thành. Chính quyn cũng tiếp tc sách nhiu và can thip vào các hot đng tôn giáo ca các tín đ Pht giáo Hòa Ho đc lp. Vào tháng 3 và tháng 7, các quan chc đa phương đã gây ri và ngăn cn các thành viên ca cng đng này tiến hành các nghi l tôn giáo và tuân th các ngày l tôn giáo quan trng. Vào tháng 2, sau cái chết ca Đc Tăng Thng Thích Qung Đ – nguyên lãnh đo Giáo hi Pht giáo Vit Nam Thng nht đc lp (GHPGVNTN) – các t chc t thin[ca chính ph lp ra] đã can thip vào vic t chc tang l ca Ngài. Ngoài ra, USCIRF đã nhn được mt báo cáo rng các quan chc đa phương Th xã Hương Trà, Tha Thiên-Huế đã làm gián đon công tác cu tr thiên tai ca GHPGVNTN trong năm nay, cho rng đây là mt “giáo hi bt hp pháp”. Trong nhng năm gn đây, nhà cm quyn cũng đã sách nhiu các tín đ Cao Đài đc lp và c gng chiếm ly các thánh tht ca h hoc cưỡng bc “tái hp” h vi nhng thánh tht đã được nhà nước công nhn [chi phái 1997]. Chính quyn đa phương tiếp tc tch thu hoc phá hy tài sn ca Nhà th Công giáo. Vào tháng 8, nhng k côn đ do chính quyn cm đu đã quy ri và tn công các thành viên ca mt tu vin dòng Bin Đc ti xã Thy Bng, tnh Tha Thiên-Huế, buc tu vin phi nhường đt ca mình. Ti Thành ph H Chí Minh, mt v tranh chp quyn s hu liên quan đến mt trường hc thuc mt giáo x đã khiến mt linh mc Công giáo khi kin chính quyn đa phương. Trong năm, chính quyn cũng bt gi và trng pht các hc viên Pháp Luân Công vì đã tp luyn và phân phát tài liu v môn tu luyn tinh thn ca h-bao gm c mt hiu trưởng trường hc b pht vì tu luyn Pháp Luân Công vi người khác ti nhà ca ông ta-vi lý do đó không phi là mt tôn giáo được công nhn. Các báo cáo v tra tn và ngược đãi các nhà lãnh đo tôn giáo và nhng người ng h t do tôn giáo vn tn ti vào năm 2020. Nguyn Bc Truyn – mt nhà ng h Pht giáo Hòa Ho b kết án 11 năm vào tháng 4 năm 2018 – vn b b tù vào cui năm và được cho là trong tình trng sc khe kém. Vào tháng 11, ông Truyn bt đu tuyt thc đ phn đi các điu kin ca nhà tù, bao gm c vic không được chăm sóc y tế. Ban qun lý nhà tù tnh Nam Hà tiếp tc t chi cung cp Kinh Thánh cho nhà hot đng môi trường Công giáo Lê Đình Lượng.

Các nhà chc trách cũng nhm mc tiêu vào các nhóm được công nhn đ quy ri. Ví d, USCIRF nhn được báo cáo rng trong năm chính quyn đã vin dn Điu 34 ca Lut Tín ngưỡng và Tôn giáo đ can thip vào vic bu c các quan chc tôn giáo — được gi là “các chc vic ” —ca các nhóm tôn giáo được công nhn, khiến ít nht mt nhóm như vy phi đình ch quy trình bu c ca h.

KIN NGH ĐI VI CHÍNH PH HOA KỲ

Ch đnh Vit Nam là “quc gia cn quan tâm đc bit” hoc CPC, vì tham gia vào các vi phm t do tôn giáo có h thng, đang din ra và nghiêm trng, như được đnh nghĩa bi Đo lut T do Tôn giáo Quc tế (IRFA) và ký kết mt tha thun ràng buc mi vi chính ph, theo y quyn ca Mc 405 (c) ca IRFA, đưa ra các cam kết nhm ci thin hơn na t do tôn giáo; • Khuyến khích chính ph Vit Nam sa đi Lut Tín ngưỡng và Tôn giáo đ phù hp vi các tiêu chun quc tế mà Vit Nam tham gia, bao gm c vic đăng ký không bt buc và không s dng nó như mt công c nng n đ kim soát các nhóm và hot đng tôn giáo; • Khuyến khích n lc ca chính quyn trung ương, tnh và đa phương đ tái đnh cư cho nhng người theo đo Cơ đc Hmong ti Phân khu 179, thúc gic các n lc tương t cho các cng đng dân tc thiu s không quc tch có chc năng khác min Bc và Tây Nguyên, đng thi xem xét cung cp tài tr đ to điu kin ci thin điu kin t do tôn giáo gia các cng đng đó ; và ch đo Đi s quán và Lãnh s quán Hoa Kỳ ti Vit Nam theo dõi các cơ s th t hoc đa đim tôn giáo có tm quan trng v tâm linh, văn hóa hoc lch s đc đáo và làm vic vi các cơ quan chc năng ca Vit Nam đ đm bo các đa đim đó được bo v đc bit khi các d án phát trin hoc vic trưng thu. Quc hi Hoa Kỳ nên: • C các phái đoàn tp trung vào t do tôn giáo và các quyn con người liên quan đến Vit Nam, và đc bit yêu cu thăm các khu vc b nh hưởng bi các hn chế v t do tôn giáo và cá nhân tù nhân lương tâm – chng hn như Nguyn Bc Truyn – và kêu gi nhà chc trách tr t do cho h.

Bi cnh

Hiến pháp Vit Nam cho phép công dân “theo bt kỳ tôn giáo nào hoc không theo tôn giáo nào” và quy đnh s tôn trng và bo v t do tôn giáo.Tuy nhiên, cũng cho phép các nhà chc trách đp lên quyn con người, bao gm quyn t do tôn giáo, vì lý do “an ninh quc gia, trt t và an ninh xã hi, đo đc xã hi và hnh phúc ca cng đng”. Lut Tín ngưỡng và Tôn giáo ca quc gia có hiu lc vào tháng 1 năm 2018 yêu cu các cng đng tôn giáo chính thc đăng ký t chc, hot đng và nơi th t ca h. Lut này ch cho phép các t chc tôn giáo đã hot đng ít nht 5 năm np đơn đăng ký và cp cho các t chc đã đăng ký tư cách pháp nhân.

Khong 20% ​​dân s Vit Nam, trong s ước tính 97 triu dân, xác đnh theo mt tôn giáo. Khong 8 phn trăm dân s theo Pht giáo, trong khi 7% xác đnh là Công giáo. Tôn giáo truyn thng có s hin din đáng k bao gm Pht giáo Hòa Ho, Cao Đài, Tin Lành truyn giáo và Hi giáo. Đến cui năm 2020, chính ph đã chính thc công nhn tng s 16 tôn giáo và 43 các t chc tôn giáo; tuy nhiên, nhiu nhóm đã t chi đăng ký vì s b ngược đãi hoc lo lng cho s đc lp ca h, điu này đã dn đến, trong mt s trường hp, cnh tranh gia các t chc tôn giáo đc lp và tôn giáo do nhà nước tài tr.

S phát trin tích cc

Chính ph đã n lc hp lý hóa các quy trình và th tc hành chính liên quan đến tôn giáo bng cách khai trin nn tng trc tuyến liên ngành, mt ca. Nn tng này cũng được s dng bi y Ban Tôn Giáo ca chính ph (CRA), cơ quan giám sát và đánh giá vic thc hin Lut Tín Ngưỡng và Tôn Giáo, ngoài vic phi hp vi chính quyn trung ương và đa phương đ gii quyết khiếu ni ca các t chc và cá nhân tôn giáo.

Vào tháng 2, B Công an đã ban hành mt thông tư v vic quy đnh v các cơ s giam gi, trong đó có điu khon cho phép tù nhân tiếp cn các n phm tôn giáo.

Đu năm 2020, chính quyn huyn Đam Rông, tnh Lâm Đng công b kế hoch tái đnh cư người Hmong Cơ đc giáo không quc tch đang là cư dân ti Tiu khu 179 và cp h khu cho h.

Trong nhiu thp k, chính quyn đa phương đã phân bit đi x vi các cng đng Cơ đc giáo người Hmong và người Thượng phía Bc và Tây Nguyên vì nim tin tôn giáo ca h và không chu cp h khu và chng minh thư, nhng th cn thiết đ có được các dch v công như giáo dc và chăm sóc sc khe. Nếu nhng điu này được thc hin thành công, tiu khu 179 có th được coi như mô hình cho chính ph trung ương và

chính quyn đa phương đ ci thin điu kin cho các dân tc khác và các cng đng thiu s tôn giáo.

Vào tháng 9, chính ph tr t do cho Mc sư A Đo, lãnh đo ca Nhà th Tin lành người Thượng ca Chúa Kitô và mt trong nhng tù nhân lương tâm tôn giáo.

Nhà nước đã bt ông A Đo vào năm 2016 sau khi ông tham d Hi ngh T Do Tôn giáo hoc Tín ngưỡng Đông Nam Á T, nơi ông đã chia s nhng thách thc

Giáo hi ca ông phi đi mt vi chính ph.

Nhà nước thc hin s không khoan dung đi vi các t chc tôn giáo qua các nhóm được h đ đu.

Các nhóm nhân quyn nêu quan ngi rng chính ph Vit Nam nhm mc tiêu vào các nhóm và cá nhân tôn giáo thông qua các bài phát biu kích đng thù đch và ph báng trc tuyến. Vào năm 2020, “Hip hi C Đ” do nhà nước hu thun đã tham gia cùng các t chc chính ph trong vic truyn bá thông tin tuyên truyn trc tuyến nhm thúc đy s phân bit đi x và không khoan dung chng li các nhóm và cá nhân tôn giáo như linh mc Công giáo, người Thượng theo đo Thiên chúa và nhng người theo đo Cao Đài đc lp. Hip hi C Đ đã hot đng t năm 2017 và dính líu đến các v bo lc tn công cng đng Công giáo. Mc dù được báo cáo là đã gii th vào năm 2018, hip hi đã ngày càng chuyn hot đng sang các nn tng trc tuyến. Trong mt trường hp, Hip hi C Đ đã tn công ba thành viên ca cng đng Công giáo bng ngôn t xúc phm trên trang web ca mình, gi h là “nhng k khng b” và “nhng k chết não”.

Lut v An ninh mng và Bo V Bí mt Nhà nước

Mt s lut mi có kh năng tác đng tiêu cc đến tôn giáos t do. Các điu khon rng và mơ h trong Lut An ninh mng (có hiu lc t ngày 1 tháng 1 năm 2019) và Lut Bo v bí mt nhà nước (có hiu lc ngày 1 tháng 7 năm 2020) có th được s dng cùng vi vic trin khai

các sc lnh và quyết đnh trng pht và đàn áp các nhóm tôn giáo và các cá nhân. Ví d, theo Lut Bo V Bí mt Nhà nước, mt s tài liu liên quan đến tôn giáo và tín ngưỡng-chng hn như biên bn cuc hp gia các nhóm tôn giáo và chính ph-có th được phân loi là bí mt nhà nước, s hu hoc ph biến “trái phép” nhng thông tin đó có th là căn c đ truy t hình s hoc x pht hành chính.

Chính sách ca Hoa Kỳ

Trong khi Hoa Kỳ và Vit Nam có quan h kinh tế, quc phòng gn gũi, t do tôn giáo và nhân quyn rng ln hơn vn là mi quan tâm chính ca Hoa Kỳ. Vào tháng 10 năm 2020, trong ln th 24 Hoa Kỳ Đi thoi Nhân quyn Vit Nam, các quan chc Hoa Kỳ nêu quan ngi vi các đi tác Vit Nam v các điu kin t do tôn giáo, tình trng ca các nhóm dân tc thiu s và các quyn con người liên quan khác.

Vào tháng 4 và trong kỳ thứ ba Hội nghị cấp Bộ trưởng Thăng tiến Tự do Tôn giáo, Đại sứ lưu động Samuel D. Brownback về Tự do tôn giáo Quốc Tế kêu gọi các quốc gia, trong đó có Việt Nam, hãy trả tự do cho các tù nhân lương tâm.

Vào tháng 8, các Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Marco Rubio (R-FL) và John Cornyn (R-TX) đã gi mt lá thư chung cho Ngoi trưởng khi đó là Michael R. Pompeo thúc gic B Ngoi giao Hoa Kỳ ch đnh Vit Nam là mt là Quc Gia cn Quan Tâm Đc Bit-CPC (Country of Particular Concern) vì các vi phm t do tôn giáo và xem xét áp đt Đo lut Magnitsky Toàn Cu trng pht nhng k vi phm nhân quyn nghiêm trng các quc gia đó. Trong khi USCIRF đã khuyến ngh ch đnh Vit Nam là CPChàng năm k t năm 2002— nhn thy rng mc dù mt s lĩnh vc tiến b, vi phm “có h thng, đang din ra và nghiêm trng” v t do tôn giáo trong nghĩa ca Đo Lut T Do Tín Ngưỡng Quc Tế IRFA vn tn ti.

B Ngoi giao Hoa Kỳ đã tng ch đnh Việt Nam là quc gia cn quan tâm Đc Bit, CPC, vào năm 2004 và 2005.


 

CATEGORIES
TAGS
Share This

COMMENTS

Wordpress (0)