VNTB – Nhớ khu học xá Minh Mạng của Sài Gòn ngày tháng cũ
Hiền Vương
(VNTB) – Đại học xá Minh Mạng tọa lạc trong khu tam giác giới hạn bởi các đường Minh Mạng, Triệu Đà và Trần Hoàng Quân (nay là Ngô Gia Tự, Ngô Quyền và Nguyễn Chí Thanh).
Học xá là trường học, mà cũng là nơi tu khoá nghiệp và cũng là nơi ở. Do đó, tôi nghĩ ‘Thao College’ nên dịch là ‘Phương Thảo Học Xá’.
Bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn đề nghị như vậy khi nói về “college của Oxford” ở sự kiện truyền thông hổm rày về số bạc 211 triệu USD mà bà chủ hãng máy bay tại Việt Nam đã tài trợ cho Linacre College thuộc Đại học Oxford.
Nhắc đến ba từ “khu học xá”, với người Sài Gòn, có lẽ chuyến tàu quá khứ xe dừng ở ga có tên “Đại học xá Minh Mạng”.
Trong dòng hồi ức, một ‘cựu thần dân’ của Đại học xá Minh Mạng, kể:
Sinh hoạt ở Đại học xá Minh Mạng chủ yếu là về đêm, ngoài phòng học chính, đèn đuốc sáng choang và luôn có những khuôn mặt quen thuộc thường trực ở đó đã dành chỗ từ chiều, còn lại là các dãy phòng tập thể đèn bóng tròn, vàng lù mù, học cũng có mà bàn chuyện thời sự cũng có.
Thường sinh viên các phân khoa có thi tuyển như Y, Dược, Kỹ thuật Phú Tho, Nông Lâm Súc hay Sư Phạm thì ngày đến lớp đêm về học tới khuya, còn các phân khoa ghi danh tự do như Luật, Văn Khoa, Vạn Hạnh… thì muốn đến lớp cũng được mà không đến lớp, ở nhà mua sách về học cũng xong, có khi về quê ở cả tháng mới lên Sài Gòn cập nhật tin tức sách vở và lịch trình thi cử, độ vài ngày là biến mất.
Cánh sinh viên này là đông nhất và làm đủ ngành nghề ở thành phố, kể cả ở các tỉnh lân cận gần Sài Gòn. Ngoài sinh hoạt học đường, sinh viên thuộc Đại học xá Minh Mạng tham gia biểu tình chống chính phủ cũng không ít, có hôm cảnh sát cho là sào huyệt biểu tình nên vây bố ráp, bắn hơi cay mịt mùng, chỉ khổ cho các sinh viên ở lậu không có danh sách phải biến cho lẹ, nếu không là bị bắt về ty Cảnh sát thì phiền hà lắm có khi bị giam giữ cả tuần.
Sau những lần biểu tình, cảnh sát thường phối hợp với ban giám thị Đại học xá kiểm tra sĩ số sinh viên trú ngụ tại đây và yêu cầu dọn dẹp phòng ốc đồng thời truy lùng số sinh viên cư ngụ bất hợp pháp, nhưng chỉ được một vài ngày hoặc vài tuần rồi thì đâu cũng vào đấy, cũng dọn ghế bố ra, cũng cơm nhà bàng như cũ và anh em vẫn vui vẻ sinh hoạt như không có gì…
Đại học xá Minh Mạng, nay là ký túc xá Ngô Gia Tự của trường đại học Y khoa Sài Gòn. Đại học xá Minh Mạng tọa lạc trong khu tam giác giới hạn bởi các đường Minh Mạng, Triệu Đà và Trần Hoàng Quân (nay là Ngô Gia Tự, Ngô Quyền và Nguyễn Chí Thanh).
Cùng đi lại cung đường ngày tháng cũ…
Đại lộ Minh Mạng qua khỏi Ngã Sáu Nguyễn Tri Phương có ba làn đường, làn giữa dành cho xe hơi và xe gắn máy, hai làn hai bên dành cho xe đạp và người đi bộ. Phân cách giữa các làn đường là hai hàng cây sao trăm tuổi,cao vút.
Tới mùa hè, những quả sao với hai cánh quay tròn trong không trung, trông thật đẹp mắt. Đi từ Ngã Sáu Nguyễn Tri Phương hướng vể đường Triệu Đà, phía bên phải sẽ gặp một công viên nhỏ mà bây giờ gọi là công viên Văn Lang, rồi tới khu nhà dành cho gia đình các giáo sư dạy đại học, kế tiếp là Đại Học Xá Minh Mạng, và cuối cùng là trường trung học đệ nhị cấp Chu Văn An (giờ là Trung tâm giáo dục thường xuyên Chu Văn An).
Đối diện với trường Chu Văn An là Nhà Thờ Ngã Sáu, với những thảm cỏ xanh mướt, trên đó đặt nhiều ghế đá. Chiều chiều các bạn sinh viên thường cùng với người yêu tản bộ dưới những hàng sao, cùng nhau tâm sự trên những ghế đá đặt quanh thảm cỏ của nhà thờ.
Đoạn đường Triệu Đà của khu tam giác này dài khoảng gần một trăm mét, một bên đường trồng toàn cây hoa ngọc lan. Chắc những cây ngọc lan này cũng cùng tuổi với những cây sao trên đoạn đường Minh Mạng, nên cây rất cao. Nhiều khi đi ngang qua vùng này, người ta không thể nhìn thấy bông, nhưng có thể cảm nhận được mùi hương của những bông ngọc lan ẩn mình trong lá…
…Có lẽ Linacre College cũng là nơi dệt mộng hoa niên như khu học xá Minh Mạng thuở nào của Sài Gòn, chẳng gì phải phiền tới báo chí ‘đánh bóng’ cho ‘Thao College’…