Anh Khoa dịch
SCOTT GOULET
(VNTB) – Lãnh đạo Đảng Bảo thủ Erin O’Toole cho biết tuyên bố của ông Cong là mối đe dọa đối với người Canada và rằng ông Đại sứ hoặc phải xin lỗi hoặc sẽ bị trục xuất.
Thủ tướng Justin Trudeau nói Ottawa sẽ tiếp tục “lên tiếng mạnh mẽ và rõ ràng vì nhân quyền” sau khi Đại sứ Trung Quốc Cong Peiwu cảnh báo rằng Canada không nên cấp quy chế tị nạn cho người Hồng Kông nếu Canada quan tâm đến “sức khỏe và sự an toàn của họ”.
“Cho dù đó là lên tiếng về tình hình của người Duy Ngô Nhĩ, hoặc về tình hình rất đáng lo ngại ở Hồng Kông, hoặc lên án Trung Quốc vì chính sách ngoại giao cưỡng bức, đây là những điều chúng tôi sẽ tiếp tục làm,” Thủ tướng Canada Trudeau nói trong một cuộc họp báo vào ngày 16 tháng 10 sau khi được hỏi về lời tuyên bố của ông đại sứ.
“Chúng tôi sẽ đảm bảo rằng Trung Quốc biết chúng tôi không chỉ đấu tranh cho nhân quyền, kêu gọi việc trao trả an toàn cho hai người tên Michael bị giam giữ tùy tiện, mà chúng tôi còn sát cánh với các đồng minh Hoa Kỳ, Úc, Anh, các quốc gia châu Âu, nhiều quốc gia ở mọi nơi trên thế giới, những ai có chung mối quan tâm này ”.
Ông Trudeau cho biết Ottawa không muốn “leo thang”, nhưng cho biết Canada đang “bảo vệ quyền lợi, các nguyên tắc và các giá trị của chúng tôi.”
Lãnh đạo Đảng Bảo thủ Erin O’Toole cho biết tuyên bố của ông Cong là mối đe dọa đối với 300.000 người Canada đang sống ở Hồng Kông và rằng ông Đại sứ hoặc phải xin lỗi hoặc sẽ bị trục xuất.
“Đó là loại giọng điệu của một kẻ bảo kê — chứ không phải từ một phái viên chính thức của một thành viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc,” Ông O’Toole nói trong một tuyên bố.
“Một mối đe dọa đối với người Canada ở bất cứ đâu, là mối đe dọa đối với người dân Canada ở khắp mọi nơi.”
Ông O’Toole cho biết ông Cong nên rút lại phát biểu của mình và xin lỗi công khai, và nếu ông ta từ chối làm như vậy, ông ta nên bị mời đi ra khỏi Canada. Ông O’Toole cũng kêu gọi chính phủ trừng phạt những người chịu trách nhiệm hạn chế các quyền tự do ở Hồng Kông, và xúc tiến các trường hợp tị nạn của những người chạy trốn khỏi Hồng Kông đến Canada “để làm rõ rằng chỉ chính phủ Canada mới có quyền xác định ai được và ai không được nhận vào đất nước này.”
Ông Michael Chong, Bộ trưởng phụ trách đối ngoại của đảng Bảo thủ, cũng lên án những bình luận của ông Cong.
“Điều này thật là thái quá,” ông ấy nói trên Twitter. “Năm ngoái, đặc phái viên của Trung Quốc cho biết người Canada là những người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng – điều này đến từ một quốc gia đang giam giữ một triệu người Duy Ngô Nhĩ. Giờ đây, đặc phái viên này nói rằng việc Canada chấp nhận người tị nạn Hồng Kông sẽ gây nguy hiểm cho người Canada ở Hồng Kông. ”
Vào ngày 15 tháng 9, Ông Cong đã cảnh báo Canada không được cấp quyền tị nạn cho người dân Hồng Kông chạy trốn luật an ninh quốc gia do Bắc Kinh áp đặt, ông Công nói rằng điều này sẽ “can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc và chắc chắn nó sẽ khuyến khích tội phạm bạo lực đó”.
“Vì vậy, nếu phía Canada thực sự quan tâm đến sự ổn định và thịnh vượng ở Hồng Kông, và thực sự quan tâm đến sức khỏe và sự an toàn của 300.000 người mang hộ chiếu Canada ở Hồng Kông và nhiều công ty Canada hoạt động tại Đặc khu hành chính Hồng Kông, các vị nên ủng hộ những nỗ lực chống tội phạm bạo lực, ”ông Cong nói trong cuộc họp báo qua video từ Đại sứ quán Trung Quốc nhân kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao giữa Canada và Trung Quốc.
Nghị sĩ Đảng Tự do Anthony Housefather cũng chỉ trích ông Cong.
“Tuyên bố của Đại sứ Trung Quốc tại Canada là hoàn toàn không thể chấp nhận được. Điều đó khiến tôi càng quyết tâm lên tiếng phản đối việc Trung Quốc bắt giữ tùy tiện 2 người tên Michael và các hành động của họ ở Hong Kong cũng như chống lại người Duy Ngô Nhĩ,” ông viết trên Twitter.
Bắc Kinh đã áp dụng luật an ninh quốc gia ở Hồng Kông vào tháng 6, cho phép cơ quan thực thi pháp luật Trung Quốc thực hiện quyền tài phán ở Hông Kong, làm xói mòn quyền tự chủ của Hong Kong.
Canada đã bắt đầu cấp quyền tị nạn cho các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ ở Hồng Kông như một phản ứng toàn cầu đối với động thái này của Bắc Kinh.
“Chúng tôi đặc biệt kêu gọi phía Canada không cấp cái gọi là tị nạn chính trị cho những tên tội phạm bạo lực ở Hồng Kông,” ông Cong nói tại cuộc họp báo.
Alliance Canada Hong Kong, một nhóm kêu gọi Canada ủng hộ Hong Kong, cũng lên án nhận xét của ông Cong.
“Chúng tôi sẽ không chịu thua. Chúng tôi yêu cầu quý vị tiếp tục hỗ trợ người Hồng Kông và những người đang tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn. Hãy gửi email và liên hệ với dân biểu của quý vị để thể hiện sự ủng hộ!”
Shuvaloy Majumdar, cựu giám đốc chính sách của Bộ trưởng Ngoại giao Canada, cho biết qua Twitter: “Lời đe dọa tàn bạo đối với người Canada bởi Đại sứ Trung Quốc tại Canada.”
Alex Neve, cựu tổng thư ký của Tổ chức Ân xá Quốc tế Canada, nói trên Twitter, “Hảy nói về việc củng cố hồ sơ cho tình trạng người tị nạn!”
Trong cuộc họp báo vào ngày 15 tháng 10 đánh dấu kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao của Canada với Trung Quốc, Thủ tướng Justin Trudeau đã phát biểu mạnh mẽ hơn trước đây về việc Bắc Kinh bắt giữ hai ông Michael Spavor và Michael Kovrig. Hai người này đã bị giam giữ tại Trung Quốc ngay sau khi Canada bắt giữ Giám đốc tài chính Huawei Meng Wanzhou tại Vancouver vào tháng 12 năm 2018 để dẫn độ sang Hoa Kỳ.
“Chúng tôi sẽ tiếp tục cam kết tuyệt đối làm việc với các đồng minh để đảm bảo rằng cách tiếp cận ngoại giao cưỡng bức của Trung Quốc, việc họ tùy tiện bắt giữ hai công dân Canada, cùng với các công dân của các quốc gia khác trên thế giới, không được họ coi là một chiến thuật thành công” nói.
Ông Cong cho biết những nỗ lực của Canada để kêu gọi các đồng minh của mình giúp đảm bảo việc thả Kovrig và Spavor “chắc chắn sẽ thất bại.”
Bộ trưởng Quốc phòng Harjit Sajjan gần đây đã gọi việc giam giữ hai người Canada là “ngoại giao con tin”.
Bộ trưởng Ngoại giao Francois-Philippe Champagne dự kiến sẽ công bố cách tiếp cận chính sách đối ngoại mới để đối phó với Bắc Kinh vào cuối năm nay.
‘Những người theo thuyết da trắng thượng đẳng’
Đây không phải là lần đầu tiên một quan chức Trung Quốc đả kích Canada.
Vào ngày 5 tháng 12 năm 2019, trước một kiến nghị vẫn chưa được đưa ra khi hai thượng nghị sĩ Đảng Bảo thủ kêu gọi Ottawa sử dụng luật Magnitsky để xử phạt các quan chức Trung Quốc liên quan đến vi phạm nhân quyền ở Hồng Kông, ông Công cho biết Bắc Kinh sẽ “ rất kiên quyết thực hiện các biện pháp đối phó với điều này, ”và rằng“ điều đó không có lợi cho phía Canada. ”
Người tiền nhiệm của ông Cong, Lu Shaye, đã gọi Canada và các đồng minh phương Tây là “những người theo chủ nghĩa da trắng thượng đẳng” vào tháng 1 năm 2019 vì yêu cầu thả Kovrig và Spavor.
“Lý do tại sao một số người thường kiêu ngạo áp dụng các tiêu chuẩn kép là do thói ích kỷ của phương Tây và chủ nghĩa da trắng thượng đẳng,” Lu viết trong một bài báo trên tờ Hill Times.
Sau khi bà Mạnh Văn Châu bị bắt lần đầu, Bắc Kinh cảnh báo Ottawa rằng nếu bà không được thả ngay lập tức thì sẽ có “hậu quả nghiêm trọng”.
Trong một cuộc họp báo ở Ottawa vào tháng 6 năm 2016, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị lộ rõ vẻ tức giận và quát nạt một phóng viên hỏi ông ta về hồ sơ nhân quyền của Trung Quốc và việc một công dân Canada Kevin Garratt bị bắt giam ở Trung Quốc.
Ông Vương Nghị nói “câu hỏi đầy kiêu ngạo và định kiến đối với Trung Quốc. … Điều này là hoàn toàn không thể chấp nhận được.”
_____________