VNTB – Tham nhũng y tế?
Hoài Nguyễn
(VNTB) – Bộ Y tế phê duyệt giá cho một lần xét nghiệm nhanh kháng nguyên là 230 ngàn đồng, và sau ngày 1-7-2021, giá có thể chỉ còn là 135 ngàn đồng/ lần.
Tuy nhiên thông tin tới Thủ tướng Phạm Minh Chính hôm 26-9-2021, ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội doanh nhân trẻ Việt Nam, cho biết giá bộ test xét nghiệm nhanh Covid-19 mua số lượng lớn tại nước ngoài chỉ khoảng 1,5 USD/ test, tức tương đương đồng Việt Nam là 35.000 đồng/ test.
Ông Đặng Hồng Anh cho biết thêm, giá 1,5 USD/ test ông nói là giá mua tại nước ngoài, nếu tính chi phí về đến Việt Nam kể cả tiền kho bãi và các chi phí khác mỗi test giá cũng chỉ khoảng 50.000 đồng.
Ông Đặng Hồng Anh là con trai của ông Đặng Văn Thành, cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) liên tục trong 18 năm. Ba công ty chính liên quan đến nghiệp kinh doanh của gia đình ông Đặng Văn Thành là Sacombank (ngân hàng), Thành Thành Công (mía đường) và Sacomreal (bất động sản).
Ông Đặng Hồng Anh là con nhà nòi về kinh doanh, nên về chuyện giá cả test nhanh kháng nguyên Covid-19, có lẽ không phải bận tâm kiểm tra thực hư về những gì mà ông đã công khai với Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Liệu ở đây có là ngờ vực tham nhũng y tế?
Ngày 07-7-2021, Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn ký phát hành công văn số 5378/BYT-KHTC, về việc hướng dẫn mức giá thanh toán chi phí thực hiện xét nghiệm Covid-19. Theo đó, mức giá xét nghiệm nhanh cụ thể như sau: Trước ngày 01-7-2021: Đối tượng bảo hiểm y tế, thực hiện theo mức giá 238.000 đồng theo hướng dẫn tại công văn 4068/BYT-KHTC ngày 30-7-2020.
Đối tượng không thanh toán bảo hiểm y tế, thực hiện theo mức giá được cấp có thẩm quyền phê duyệt tối đa là 238.000 đồng theo công văn số 5834/BYT-KHTC ngày 27-10-2020.
Từ ngày 1-7-2021 thực hiện thực thanh thực chi, cụ thể: Các chi phí liên quan đến việc lấy mẫu, trả kết quả xét nghiệm: vật tư tiêu hao, điện nước, nhân công: cơ sở y tế chi và quyết toán theo phân cấp ngân sách nhà nước hiện hành về kinh phí phòng chống dịch.
Chi phí test xét nghiệm thực hiện thực thanh thực chi: chi và thanh toán với từng đối tượng người bệnh theo số lượng test xét nghiệm nhanh thực tế sử dụng cho người bệnh và giá mua test theo kết quả đấu thầu được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của pháp luật.
Ví dụ đơn vị được cấp có thẩm quyền phê duyệt kết quả đấu thầu test nhanh là 135.000 đồng/ test. Nếu người có thẻ bảo hiểm y tế đủ điều kiện được thanh toán bảo hiểm y tế và là đối tượng được hưởng mức 80% chi phí khám chữa bệnh, thì được Quỹ bảo hiểm y tế chi trả theo phạm vi được hưởng và mức hưởng của một lần xét nghiệm nhanh là 135.000 đồng x 80% = 108.000 đồng.
Phần chi trả 27.000 đồng và các chi phí liên quan đến việc lấy mẫu, trả kết quả xét nghiệm do ngân sách nhà nước chi trả theo phân cấp hiện hành.
Giờ là đến phần nghi vấn của cú áp phe tham nhũng y tế, khi Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn biện giải với Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, rằng, “Vingroup không phải là nhà thầu, không có kinh nghiệm trong bán sinh phẩm xét nghiệm. Do vậy, Bộ Y tế đề xuất áp dụng phương thức lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt quy định tại Điều 26 Luật Đấu thầu.
Hình thức mua sắm này tương tự như hình thức mà Chính phủ đã áp dụng để mua vắc xin AstraZenecca của Công ty VNVC và như mua vắc xin cho Chương trình tiêm chủng mở rộng” (dừng trích, trang 4 của công văn số 7263/BYT-KH-TC, về việc xin ý kiến phương án lựa chọn nhà thầu trong trường hợp đặc biệt để mua sinh phẩm xét nghiệm SARS-Co-V2, ngày ký 1-9-2021, gửi “đồng chí Lê Minh Khái, Phó Thủ tướng Chính phủ”).
Có hai lưu ý, dòng in đậm “Vingroup không phải là nhà thầu, không có kinh nghiệm trong bán sinh phẩm xét nghiệm” là định dạng đúng như trong công văn số 7263/BYT-KH-TC.
Lưu ý tiếp theo, Công ty VNVC là tên viết tắt của Công ty cổ phần vắc xin Việt Nam. Như tên gọi, đây là một doanh nghiệp chuyên về vắc xin, nên mang so sánh như cách của Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn là ‘không cùng đại lượng’.
Toàn bộ nội dung liên quan phần giá cả sinh phẩm xét nghiệm liên quan tới Vingroup ở công văn số 7263/BYT-KH-TC, cho thấy giá cả là 2,5 USD/ test nhanh kháng nguyên, chưa bao gồm phí ủy thác nhập khẩu và thuế giá trị gia tăng. Giá bán test nhanh kháng nguyên này, theo Thứ trưởng Y tế Trần Văn Thuấn, là 178.080 đồng/ test.
Tương tự như Vingroup, ông Đặng Hồng Anh thành danh bằng nghề kinh doanh bất động sản. Có lẽ rất cần quan tâm đến mức giá 1,5 USD/ test nhanh kháng nguyên mà ông Đặng Hồng Anh đã công khai ở cuộc họp trực tuyến toàn quốc với Thủ tướng Phạm Minh Chính hôm 26-9-2021.