VNTB – Dũng khí Ngài Phó thủ tướng

Siêu Nhiên

(VNTB) – Nguyên Phó thủ tướng Vũ Khoan trong bài chia sẻ trên trang tin điện tử Vnexpress đã đề cậ đến hối tiếc nhất của ông khi về hưu là “có những chuyện sai trái rõ mười mươi mà mình không làm gì được để đẩy lùi nó, như vậy là mình thiếu dũng khí, thậm chí còn hèn.”

Lâu nay câu chuyện quan đương chức chỉ thích ‘gật gù’ cho qua chuyện còn giữ an toàn cho bản thân, đến lúc hưu mới lên tiếng không còn là chuyện quá xa lạ. Có nhiều cách giải thích khác nhau, như do cơ chế lợi ích nhóm, nghị quyết vốn nặng tư tưởng từ trên áp xuống để tạo đồng thuận trong bộ máy tổ chức đảng, nhà nước.

Do đó có chuyện buồn cười khi bàn về dự luật đặc khu, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh mất tính quyền lực của cơ quan quyền lực và vị trí cần phải độc lập của cơ quan này khi tuyên bố nôm ‘Bộ chính trị đã quyết’, Quốc hội giờ cứ theo đó mà thông qua.

Chuyện 16 vị thẩm phán TAND tối cao biểu quyết đồng thuận công khai với người đứng đầu TAND tối cao; chuyện huy động lực lượng vũ trang lớn giải quyết sự vụ Đồng Tâm gây ra những cái chết không đáng có cũng không nằm trong quy luật đấy.

Trong sự kiện dự luật đặc khu ít nhất còn ba vị đại biểu lên tiếng theo trách nhiệm, vụ Hồ Duy Hải là 3 trong 500 vị Đại biểu quốc hội lên tiếng theo lương tâm và vai trò đại biểu, còn vụ Đồng Tâm thì số lượng đại biểu đương chức còn lẻ tẻ hơn.

Thế mới thấy ngay cả khi có quyền lực các vị quan của dân còn không dám lên tiếng trước sự sai trái của chính cơ chế thì trách sai những kế hoạch được đưa ra bởi bộ máy nhà nước lại sớm rơi vào diện thua lỗ, sai lầm, duy ý chí.

Thiếu dũng khí không những tồn tại sâu trong ý thức đội ngũ lãnh đạo tổ chức đảng, nhà nước, mà chính những người nằm trong đội ngũ đó tìm cách dìm dũng khí người dân xuống hoặc buộc dân từ bỏ dũng khí của mình.

Xuống đường biểu tình bảo vệ chủ quyền biển đảo, chống sai trái chính sách, bảo vệ cây xanh. Thực hành quyền tự do tư tưởng, tự do báo chí trong thực tế, bảo vệ giá trị con người trong hiến pháp…

Dũng khí là thế, đáng ra nếu đội ngũ lãnh đạo đã không có thì phải dung dưỡng, trao dồi, tạo điều kiện dũng khí trong dân, từ đó tác động ngược lại giới lãnh đạo theo hướng tích cực. Vậy mà lãnh đạo ta lại tìm cách trừng phạt dũng khí của dân, ít tệ nhất là đe doạ, nhiều tệ nhất là bỏ tù, trục xuất.

Người đứng đầu siêu cường Hoa Kỳ tổng thống Donald Trump tuyên bố một chân lý giản đơn, chỉ trích không làm cho nhà nước suy yếu đi, mà khiến nhà nước mạnh lên. Quan điểm này thực ra rút ra từ nguyên tắc tất cả quyền lực thuộc về nhân dân, nhà nước vì thế là của dân, do dân, vì dân.

Hoa Kỳ hùng mạnh bởi lãnh đạo tôn trọng nguyên tắc quyền lực đó. Còn lãnh đạo nước ta thì sao, ‘có những chuyện sai trái rõ mười mươi mà mình không làm gì được để đẩy lùi nó’, dân lên tiếng đẩy lùi nó thì lập tức dùng bạo lực – truyền thông – nhà tù áp chế.

Vì thế đất nước cứ dặt dẹo, cơ hội hoá rồng cứ lần này sang lần khác bị vụt mất. Nghèo không phải là cái tội nhưng khiến quan và dân hèn đi dứt khoát là tội trăm năm.

Không ngoa khi nhận định nếu không vì địa chính trị nước ta quá thuận lợi cho các cường quốc ve vãn, tìm cách đổi chác thì so với Myanmar, hay Triều Tiên, nước ta còn thua kém xa. Ví von thì địa chính trị nước ta là ổ đại bàng nhưng dũng khí kém nên ổ đó lót ở giữa ao nhà, không đại bàng nào dám tới lót cũng là điều dễ hiểu.

Thiếu dũng khí thì phương hướng quốc gia lạc lối, chặn bắt dũng khí thì quốc gia sớm suy vong. Chẳng thể thoát khỏi cái vòng này khi cơ chế đảng viên là lãnh đạo, đại biểu nhân dân trở thành lõi cứng của thể chế chính trị nước ta.

Hoàn cảnh trong ngoài nước biến chuyển liên tục, chỉ có dũng khí là èo uột như thằng bé suy dinh dưỡng trăm năm nay.

Quay lại với Ngài Phó thủ tướng, so với các ông bà quan chức khác Ngài cũng đáng được hoan hô vì còn tí dũng khí để nhận cái hối tiếc đó, nhưng cần hơn thế Ngài ạ, về hưu rồi Ngài nên có nhiều dũng khí hơn nữa để khiến nước ta bớt chơi vơi hơn. Nôm na là vì đất nước này còn lắm điều dở hơi, và Ngài cũng có nhiều cơ hội thể hiện dũng khí hơn khi còn đương chức.

Ví dụ cỏn con như Ngài có thể lên tiếng đối với sự kiện lùi dự án sửa luật đất đai, lùi dự luật về hội, tiếp tục treo luật biểu tình, đẩy nhanh luật về đặc khu, ngăn người TQ mua đất vị trú trọng yếu, kiện Trung Quốc, vụ án Hồ Duy Hải, vụ án Đồng Tâm, nghị quyết về Biển Đông.

Vấn đề Ngài có tiếp tục sống mòn, chọn lựa gù lưng trong chuỗi ngày còn lại hay là không, chứ cơ hội cho Ngài thể hiện dũng khí ở cơ chế hiện tại không thiếu