VNTB – Tiếp viên làm cửu vạn, hải quan nhận bồi dưỡng
Nguyễn Đình Ấm
(VNTB) – Do lương thấp (so với công việc) để kiếm số tiền kha khá nhiều tiếp viên phải kiếm thêm bằng cách xách hàng hóa hoặc làm “cửu vạn”?!
Từ 16/3/2023 đến nay mạng xã hội nóng rực với thông tin, bàn tán về vụ 4 tiếp viên Vietnam Airlines vận chuyển 11,4 kg ma túy từ Pháp về Việt Nam. Nhiều trang youtube của các báo quốc doanh, các trang tư nhân, ngày đêm quay lại cảnh khám xét, ra rả lời bình, phán xét “như đúng rồi” kèm quảng cáo kiếm vụ “mùa” bội thu.
Làm báo ở ngành Hàng không Việt Nam hơn 20 năm tôi không lạ về vụ này cũng như rất nhiều kiểu làm ăn của các quan chức, nhân viên, tiếp viên hàng không, Hải quan, công an cửa khẩu ở các cảng hàng không.
Trong vụ này vấn đề cốt lõi là: Bốn tiếp viên kia có biết 11,4 kg hàng xách tay kia là ma túy hay không?
Vài nét về tiếp viên hàng không Vietnam Airlines
Nghề tiếp viên ở VNA không sung sướng như dư luận tưởng. Có thể nói là khổ cực. Ngoài kiếm thêm được số tiền có thể gấp vài lần một công nhân, viên chức bình thường và được đi đây đó, họ không có gì khác.
Những năm 2.000 trở về trước, tiếp viên thuộc biên chế của ngành nhưng từ đó trở lại đây doanh nghiệp chỉ thuê theo hợp đồng, khi hết thời hạn hoặc sức khỏe không đảm bảo họ lại trở về kiếm việc khác. Vì vậy nghề tiếp viên thường ngắn ngủi và rất vất vả cả thể xác và tinh thần. Từ khi phong trào tham nhũng “nhìn đâu cũng thấy, sờ đâu cũng có” thì nhiều người nếu không phải con cháu quan chức nọ, kia muốn làm tiếp viên thì dù có đủ tiêu chuẩn cũng thường phải chi ra số tiền rất lớn (trước Covid19 môi giới ra giá hơn 20.000 USD/suất) mới qua được các vòng thi tuyển. Tức khi vào nghề chưa bay chuyến nào nhiều người đã mang một gánh nợ lớn. Với số nợ ấy, thu nhập 15-20 triệu/ tháng biết bao giờ “bù vốn”?
Không chỉ vậy, khi đã đi bay rồi thì nhiều khi phải “được lòng” quan chức điều phối ở mặt đất, cơ trưởng thì mới được xếp bay trên các đường bay quốc tế dễ cải thiện, ngược lại chỉ được bay trong nội địa vừa mệt vừa không kiếm được bao nhiêu ngoài lương 15, 20 triệu đ/tháng. Công việc của tiếp viên không có giờ giấc, phải ca kíp đêm hôm, liên tục thay đổi múi giờ, áp suất khi máy bay hạ, cất cánh, vào vùng khí áp chênh lệch, nhiều khi bị khách trêu chọc, sàm sỡ, xúc phạm. Ngoài đi bay họ không còn làm được gì cho gia đình, con cái. Do lương thấp (so với công việc) để kiếm số tiền kha khá nhiều tiếp viên phải kiếm thêm bằng cách xách hàng hóa hoặc làm “cửu vạn”. Nhiều khi tôi cũng chạnh lòng khi thấy tiếp viên, phi công của các hãng nước ngoài họ đi bay chỉ với chiếc ca táp đựng 2 bộ quần áo, ít tư trang đi đứng đàng hoàng khi qua hải quan còn phi công, tiếp viên của VNA thường mang 2 va ly nặng, tay xách, nách mang rất nhếch nhác, xét nét khi qua hải quan, an ninh…
Hồi tôi còn làm ở tạp chí HKVN (nay không biết thế nào) chuyện tiếp viên mang hàng lậu đi, về coi như rất bình thường. Hãng hàng không làm ngơ vì điều đó kích thích họ nhiệt tình công tác còn hải quan cũng “có phần”. Tiếp viên mang hàng về như thế này: Khi thấy hàng gì ở nước ABC chênh lệch giá khá so với Việt Nam thì tiếp viên đặt đại diện hãng hàng không hoặc người buôn ở đó mua hàng (tất nhiên cũng cộng phí) đem ra sân bay hoặc dân buôn ở Hà Nội, Sài Gòn đặt các đầu mối nước ngoài rồi thuê tiếp viên “cửu vạn” về nước lấy tiền công. Khi tiếp viên mang hàng về sân bay Việt nam, nhiều khi hải quan cứ tính bịch mà nhận “bồi dưỡng”(hồi những năm năm 2000 các tiếp viên cho biết là 500.000đ/bịch 15-20kg) không phải khám xét. Vì thế, các khu quán ở gần sân bay Gia Lâm, Tân Sơn Nhất luôn có nguồn hàng xách tay ngoại dồi dào dù cũng không ít là hàng nhái cao cấp Tàu trà trộn vào. Như vậy, một số hàng mang về tiếp viên cũng chỉ được phần lợi “cửu vạn”, phải luồn lọt qua nhiều “cửa”- họ còn lương thiện hơn nhiều đám tham nhũng, ăn chặn.
Bốn tiếp viên có biết 11,4 kg hàng kia là ma túy?
Theo tôi, nếu bốn tiếp viên kia biết là ma túy nhưng vẫn “cửu vạn” thì cũng không thể thoát được nếu công an điều tra nghiêm minh vì vụ này liên quan đến cả một đường dây dài, không hở chỗ nọ thì hở chỗ kia. Nếu vậy thì các cháu quá liều lĩnh, đáng trừng phạt nghiêm khác theo luật pháp. Từ trước đến nay các phi công, tiếp viên chỉ mang lậu tiền, vàng, đồng hồ, thuốc tây, phụ tùng máy móc, vật tư y tế…chứ chưa ai dám “cửu vạn” ma túy.
Theo những gì tôi biết thì cũng có khả năng là các tiếp viên hoặc 3 trong số 4 không biết các bịch hàng kia là ma túy. Bởi phương thức họ “cửu” hàng về Việt Nam như nói trên. Tức, họ chỉ là một công đoạn nhận hàng đưa lên máy bay đến sân bay về giao cho chủ hàng lấy tiền không có nhu cầu biết chủ hàng ở hai đầu là ai. Việc hành khách đi máy bay phải biết hàng gì mình mang hộ (thuê) cho ai đó là “nguyên tắc” nhưng với tiếp viên vì việc “cửu vạn” quá thường xuyên lại chỉ với một vài chủ hàng lâu nay vẫn những hàng bình thường, không có chuyện gì xảy ra thì rất có thể họ chủ quan và bị bọn buôn ma túy “gài” một chuyến mà không biết.Tôi hơi nghi ngờ, nếu họ mang bấy nhiêu ma túy thì cần gì mang theo người nhiều hành lý nặng đến vậy.
Nhân đây một lần nữa lưu ý các hãng Hàng không Việt Nam, tổng cục hải quan tính lại lương, thưởng, điều kiện làm việc như thế nào để xứng đáng với công việc họ yên tâm công tác mà không phải vi phạm pháp luật, đạo đức. Nhân viên hải quan cũng vất vả ca kíp thức đêm nhưng lương thấp, nếu không có “màu” gì chắc nhiều người cũng bỏ việc.
[ads_color_box color_background=”#f7f0f0″ color_text=”#444″]
Lương tiếp viên hàng không tại Việt Nam
Tại Việt Nam, lương của các tiếp viên hàng không bình quân khởi điểm từ 4.500.000 đồng/tháng. Tuy nhiên, đây là mức lương cơ bản chưa cộng thêm các phúc lợi, trợ cấp khác. Với những tiếp viên mới vào nghề thường sẽ phải bay 70 – 100 giờ mỗi tháng.
Do đó, khi cộng các trợ cấp và phúc lợi thì lương tiếp viên hàng không trung bình sẽ ở khoảng 21.000.000 đồng/tháng. Bên cạnh đó, các tiếp viên còn có công tác phí từ 2 đến 10 triệu một tháng.
Hãng bay nào ở Việt Nam trả lương cao nhất?
Hiện nay, tại Việt Nam, mức lương của Vietnam Airlines đang nằm ở mức cao nhất, khoảng 25,5 triệu/tháng/tiếp viên.
Báo cáo của Vietnam Airlines công bố năm 2021 cho thấy, mức lương bình quân của người lao động Vietnam Airlines chưa bao gồm phụ cấp lưu trú lần lượt theo các năm 2019; 2020; 6 tháng 2021 đối với tiếp viên hàng không Vietnam Airlines lần lượt là 24,5 triệu đồng; 13 triệu đồng; 11,3 triệu đồng. Cùng với đó, các tiếp viên còn được hưởng các loại tiền phụ cấp khác như: ăn uống, trang điểm, trang phục, tiền theo giờ bay…
Cụ thể, tiếp viên hàng không hạng phổ thông của Vietnam Airlines nhận được khoản thù lao 220.000 đồng/giờ bay. Còn các tiếp viên hàng không hạng thương gia sẽ nhận được mức lương là 230.000 đồng/giờ bay. Tiếp viên trưởng tại hạng thương gia được trả tới 400.000 – 580.000 đồng cho mỗi giờ bay.
Vì thế, thu nhập trung bình của tiếp viên hàng không Vietnam Airlines sẽ vào khoảng 22 – 45 triệu đồng/tháng.
Tại Bamboo Airways, lương của tiếp viên hàng không được tính theo tháng và phụ thuộc vào cấp bậc. Cấp bậc thấp nhất là Trainee (thực tập) có mức lương cố định là 5.700.000 đồng/tháng, cộng thêm các khoản phụ cấp, bay ngoài giờ sẽ có mức thu nhập từ 7 đến 9,5 triệu đồng/tháng. Khi thành nhân viên chính thức, mức lương cố định cho vị trí tiếp viên hàng không khoảng 16,7 triệu đồng. Cộng thêm các khoản hỗ trợ, làm việc ngoài giờ.. thu nhập dao động từ 26 đến 30 triệu đồng/tháng. Tiếp viên phó và trưởng sẽ có mức lương cao hơn, từ 33 – 50 triệu đồng/tháng.
Tại Vietjet Air, năm 2014, mức lương tiếp viên hàng không trung bình 30 triệu đồng/tháng. Đến năm 2015, mức lương tiếp viên hàng không Vietjet Air cũng đã tăng lên rõ rệt và rơi vào khoảng 39,5 triệu đồng/tháng. Năm 2016, mức lương tiếp viên hàng không Vietjet Air đã tăng lên đến 42,6 triệu đồng/tháng.
Tuy nhiên, sau thời gian bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19 và phục hồi kinh tế sau đại dịch, lương tiếp viên của Vietjet Air dao động trong khoảng 19 – 25 triệu đồng/tháng.
Còn Jetstar Pacific trước khi tái cơ cấu trở thành một thành viên của Vietnam Airlines Group và đổi tên thành Pacific Airlines, mức lương cho tiếp viên từ 18 – 20 triệu đồng/tháng.
[/ads_color_box]