Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) công bố một bộ các bức chân dung của 37 nguyên thủ quốc gia hoặc chính phủ đàn áp hàng loạt quyền tự do báo chí. Một số “kẻ thù của tự do báo chí” này đã hoạt động hơn hai thập kỷ trong khi những kẻ khác mới gia nhập danh sách đen, lần đầu tiên có hai phụ nữ và một người châu Âu.
Ông Nguyễn Phú Trọng biết về báo chí vì bản thân ông đã là một nhà báo trong phần lớn cuộc đời. Hoặc ít nhất ông ta biết về báo chí của Việt Nam. Việt Nam có hàng nghìn tờ báo, tạp chí, kênh truyền hình và trang tin điện tử, nhưng chỉ có một biên tập viên là Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam làm theo lệnh của Tổng Bí thư.
Ông Trọng là đồng chí già thăng tiến trong đảng, được bổ nhiệm làm chủ tịch Quốc hội năm 2006 và cuối cùng là người đứng đầu bộ chính trị 5 năm sau đó. Nhưng “Đồng chí Nguyễn Phú Trọng” cũng là một nhà chiến thuật đáng gờm, ông ta đã sử dụng các phương pháp xảo quyệt để áp đặt đường lối bảo thủ trong nhà nước độc đảng và khôi phục một phiên bản chủ nghĩa toàn trị đảng tàn bạo. Các ấn phẩm chuyên ngành phản ánh các cuộc tranh luận truyền thống về tư tưởng và thực dụng diễn ra trong đảng đã được đưa vào sau khi ông Trọng được bổ nhiệm nhiệm tổng bí thư lần thứ hai vào năm 2016.
Đồng thời, ông Trọng đã thiết lập một hệ thống đàn áp liên tục để đối phó với xã hội dân sự ngày càng mạnh mẽ tìm kiếm thông tin đáng tin cậy, đặc biệt là trên Internet. Để đạt được điều này, ông ta có thể tin tưởng bộ máy cảnh sát và tư pháp tuân theo mệnh lệnh. Để truy tố các blogger và nhà báo độc lập, ông ta sử dụng các điều khoản trong bộ luật hình sự, có thể nói là trừng phạt những người dám “lạm dụng các quyền tự do dân chủ”.
Mục tiêu yêu thích: Những người từ chối tuyên truyền
Là nơi ưa thích để lưu hành thông tin và ý kiến độc lập không theo đường lối của đảng, Internet hiện là tâm điểm của các cuộc tấn công của ông Trọng và Lực lượng 47, một đơn vị tác chiến mạng thừa lệnh của ông Trọng. Các mục tiêu hàng đầu là các blogger và các nhà bất đồng chính kiến trên mạng đã đang và đăng tải tin bài trên mạng từ đầu những năm 2010 và đã bị bắt giữ hàng loạt cũng chịu án tù dài hạn kể từ năm 2016. Hơn 30 người trong số họ hiện đang bị bỏ tù trong những điều kiện khắc nghiệt.
Chế độ của ông Trọng cũng nhắm vào các nhà báo, những người, giống như ông, bắt đầu sự nghiệp của họ trong báo chí chính thức, nhưng không giống như ông, không thể chịu đựng được việc tiếp tục tuyên truyền của Bộ chính trị và bắt đầu tạo ra một nền báo chí tự do. Một số người trong số họ đã bị bắt kể từ năm 2020 là Phạm Đoan Trang, người đã được trao Giải Tự do Báo chí RSF vào năm 2019.
[ads_color_box color_background=”#eee” color_text=”#f7f0f0″]
Gần một nửa (17) kẻ thù của tự do báo chí xuất hiện lần đầu tiên trên danh sách năm 2021, RSF sẽ xuất bản năm năm sau lần xuất bản cuối cùng vào từ năm 2016. Tất cả đều là những nguyên thủ quốc gia hoặc chính phủ chà đạp lên quyền tự do báo chí bằng cách tạo ra một bộ máy kiểm duyệt, bỏ tù các nhà báo một cách tùy tiện hoặc kích động bạo lực chống lại các nhà báp, tay họ không có vấy máu vì trực tiếp hoặc gián tiếp thúc đẩy nhà báo bị sát hại.
19 trong số những kẻ thù này cai trị các quốc gia có màu đỏ trên bản đồ tự do báo chí của RSF, có nghĩa là tình hình báo chí được phân loại là “tồi tệ” và 16 người cai trị các quốc gia có màu đen, có nghĩa là tình hình “rất tồi tệ”. Tuổi trung bình của những kẻ thù báo chí này là 66. Hơn một phần ba (13) ở trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.
“Hiện có 37 nhà lãnh đạo từ khắp nơi trên thế giới trong bộ ảnh của RSF và không ai có thể nói đây là danh sách đầy đủ,” Tổng thư ký RSF Christophe Deloire nói. “Mỗi kẻ thù báo chí này có phong cách riêng. Một số áp đặt triều đại khủng bố bằng cách ban hành các mệnh lệnh phi lý và hoang tưởng. Những kẻ khác áp dụng một chiến lược được xây dựng cẩn thận dựa trên luật lệ hà khắc. Một thách thức lớn hiện nay là những kẻ thù báo chí này phải trả giá cao nhất có thể cho hành vi áp bức của họ. Chúng ta không được để các phương pháp của họ trở thành bình thường mới ”.
Những kẻ thù mới
Đáng chú ý nhất trong số những người mới tham gia danh sách chắc chắn là thái tử 35 tuổi của Ả Rập Xê-út, Mohammed bin Salman, nắm mọi quyền lực trong tay và đứng đầu một chế độ quân chủ không chấp nhận tự do báo chí. Các phương pháp đàn áp của ông ta như theo dõi và đe dọa đôi khi dẫn đến bắt cóc, tra tấn và các hành vi không thể tưởng tượng được khác. Vụ sát hại Jamal Khashoggi kinh hoàng của đã phơi bày một phương thức man rợ.
Những người mới vào danh sách cũng là những kẻ có bản chất rất khác biệt như Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro, với lời lẽ hung hăng và thô thiển về truyền thông đã lên tầm cao mới kể từ khi đại dịch bắt đầu, và một thủ tướng châu Âu, Viktor Orbán của Hungary, tự cho là nhà vô địch của “nền dân chủ phi tự do”, Orbán thường xuyên đe doạ truyền thông độc lập và chủ nghĩa đa nguyên kể từ khi được trao lại quyền lực vào năm 2010.
Nữ kẻ thù báo chí
Hai kẻ thù báo chí là phụ nữ đầu tiên đều người châu Á. Một là Carrie Lam, người đứng đầu một chính phủ vẫn còn dân chủ khi tiếp quản. Giám đốc điều hành của Đặc khu Hồng Kông Đặc khu hành chính kể từ năm 2017, bà Carrie đã chứng tỏ là con rối của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, và giờ đây công khai ủng hộ các chính sách săn đuổi của Tập đối với giới truyền thông. Những chính sách đã dẫn đến việc đóng cửa tờ báo độc lập hàng đầu của Hồng Kông, Apple Daily, vào ngày 24 tháng 6 và việc bỏ tù người sáng lập Jimmy Lai. Ông Lai đoạt giải Tự do Báo chí RSF năm 2020.
Một phụ nữ khác là Sheikh Hasina, thủ tướng Bangladesh từ năm 2009 và là con gái của anh hùng độc lập Bangladesh. Bà ta thông qua luật an ninh kỹ thuật số vào năm 2018, khiến hơn 70 nhà báo và blogger bị truy tố.
Những kẻ thù báo chí lâu năm
Một số kẻ thù báo chí đã nằm trong danh sách này kể từ khi RSF bắt đầu biên soạn danh sách cách đây 20 năm. Tổng thống Syria Bashar al-Assad và Ali Khamenei, Lãnh tụ tối cao của Cách mạng Hồi giáo Iran, nằm trong danh sách đầu tiên, cũng như hai nhà lãnh đạo Đông Âu và Trung Á, Vladimir Putin của Nga và Alexander Lukashenko của Belarus, những người có các phát minh gần đây đã giúp họ thậm chí còn nổi tiếng hơn. Nói chung, bảy trong số 37 nhà lãnh đạo trong danh sách mới nhất đã giữ vững vị trí kể từ khi danh sách đầu tiên do RSF xuất bản năm 2001.
Ba trong số những kẻ thù báo chí lâu nay ở châu Phi, khu vực mà họ ngự trị lâu nhất. Teodoro Obiang Nguema Mbasogo, 79 tuổi, là tổng thống Guinea Xích đạo từ năm 1979, trong khi Tổng thống Isaias Afwerki của Eritrea từ năm 1993, quốc gia được xếp hạng cuối cùng trong Chỉ số Tự do Báo chí Thế giới năm 2021. Paul Kagame, được bổ nhiệm làm phó tổng thống Rwanda vào năm 1994 trước khi nhậm chức tổng thống vào năm 2000, sẽ có thể tiếp tục cầm quyền cho đến năm 2034.
[/ads_color_box]
Nguồn: RSF